Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

Mon fils, si tu as cautionné ton prochain, Si tu t’es engagé pour autrui,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

Si tu es enlacé par les paroles de ta bouche, Si tu es pris par les paroles de ta bouche,

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

Fais donc ceci, mon fils, dégage-toi, Puisque tu es tombé au pouvoir de ton prochain; Va, prosterne-toi, et fais des instances auprès de lui;

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

Ne donne ni sommeil à tes yeux, Ni assoupissement à tes paupières;

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

Dégage-toi comme la gazelle de la main du chasseur, Comme l’oiseau de la main de l’oiseleur.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Va vers la fourmi, paresseux; Considère ses voies, et deviens sage.

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

Elle n’a ni chef, Ni inspecteur, ni maître;

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

Elle prépare en été sa nourriture, Elle amasse pendant la moisson de quoi manger.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

Paresseux, jusqu’à quand seras-tu couché? Quand te lèveras-tu de ton sommeil?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, Un peu croiser les mains pour dormir!…

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

Et la pauvreté te surprendra, comme un rôdeur, Et la disette, comme un homme en armes.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

L’homme pervers, l’homme inique, Marche la fausseté dans la bouche;

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

Il cligne des yeux, parle du pied, Fait des signes avec les doigts;

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

La perversité est dans son cœur, Il médite le mal en tout temps, Il excite des querelles.

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

Aussi sa ruine arrivera-t-elle subitement; Il sera brisé tout d’un coup, et sans remède.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Il y a six choses que hait l’Éternel, Et même sept qu’il a en horreur;

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

Les yeux hautains, la langue menteuse, Les mains qui répandent le sang innocent,

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

Le cœur qui médite des projets iniques, Les pieds qui se hâtent de courir au mal,

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

Le faux témoin qui dit des mensonges, Et celui qui excite des querelles entre frères.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

Mon fils, garde les préceptes de ton père, Et ne rejette pas l’enseignement de ta mère.

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

Lie-les constamment sur ton cœur, Attache-les à ton cou.

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

Ils te dirigeront dans ta marche, Ils te garderont sur ta couche, Ils te parleront à ton réveil.

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

Car le précepte est une lampe, et l’enseignement une lumière, Et les avertissements de la correction sont le chemin de la vie:

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

Ils te préserveront de la femme corrompue, De la langue doucereuse de l’étrangère.

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

Ne la convoite pas dans ton cœur pour sa beauté, Et ne te laisse pas séduire par ses paupières.

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

Car pour la femme prostituée on se réduit à un morceau de pain, Et la femme mariée tend un piège à la vie précieuse.

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

Quelqu’un mettra-t-il du feu dans son sein, Sans que ses vêtements s’enflamment?

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

Quelqu’un marchera-t-il sur des charbons ardents, Sans que ses pieds soient brûlés?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Il en est de même pour celui qui va vers la femme de son prochain: Quiconque la touche ne restera pas impuni.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

On ne tient pas pour innocent le voleur qui dérobe Pour satisfaire son appétit, quand il a faim;

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

Si on le trouve, il fera une restitution au septuple, Il donnera tout ce qu’il a dans sa maison.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

Mais celui qui commet un adultère avec une femme est dépourvu de sens, Celui qui veut se perdre agit de la sorte;

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Il n’aura que plaie et ignominie, Et son opprobre ne s’effacera point.

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

Car la jalousie met un homme en fureur, Et il est sans pitié au jour de la vengeance;

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

Il n’a égard à aucune rançon, Et il est inflexible, quand même tu multiplierais les dons.