Fjalët e urta 6
1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,
My son, suppose you have pledged to guarantee your neighbor's debt, or you have shaken hands in agreement with a stranger,
2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.
then you've trapped yourself by what you promised, you've been caught by what you said.
3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.
So this is what you have to do. You need to get out of it, because you've put yourself in that person's power. Go to your neighbor in all humility and ask him to release you from the commitment.
4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;
Don't delay, saying that you'll sleep on it. Don't rest until you've done it.
5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.
Get out of it like a gazelle escaping from a trap, like a bird from a bird-catcher's net.
6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.
Go and observe the ants, you slacker! Learn from what they do and become wise.
7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;
They don't have a leader, an officer, or a ruler,
8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.
yet they work hard during the summer getting their food, gathering what they need during the harvest.
9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?
So how long are you going to lie there, you slacker? When are you going to get up from your sleep?
10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,
You may say, “Please, just a little more sleep, a little longer snooze, a little more folding of the arms to rest”—
11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.
and poverty will attack you like a robber, destitution like an armed warrior.
12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;
Rebellious and wicked people go around telling lies,
13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;
winking slyly, giving sneaky foot gestures, rudely pointing with their fingers.
14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.
Their warped minds plot evil schemes; they're always causing trouble.
15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.
As a result, disaster falls suddenly on such people; in just a moment they're destroyed without hope of healing.
16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:
There are six things that the Lord hates, seven things that he absolutely detests:
17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,
arrogant eyes, a lying tongue, hands that murder the innocent,
18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,
a mind that plots evil schemes, feet that hurriedly run to do wrong,
19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.
a false witness that speaks lies, those who caused arguments in families.
20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.
My son, pay attention to your father's instruction, and don't reject your mother's teaching.
21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.
Keep them always in mind. Tie them around your neck.
22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.
They will lead you as you walk along; they will watch over you as you sleep; when you wake up they will talk with you.
23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,
For the instruction is a lamp, and the teaching is a light. The correction that comes from discipline is the way to life.
24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.
It will protect you from an evil woman and the seductive words of a prostitute.
25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.
Don't let your mind lust after her beauty, or let her hypnotize you with her fluttering eyelashes.
26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.
You can buy a prostitute for the price of a loaf of bread, but adultery with another man's wife can cost you your life.
27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?
Can you put fire in your lap and not burn your clothes?
28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?
Can you walk on hot coals and not scorch your feet?
29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.
It's the same for anyone who sleeps with another man's wife. No one who touches her will remain unpunished.
30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;
People don't condemn a thief if he steals to satisfy himself when he's hungry.
31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.
But if he's caught, he has to pay back seven times what he stole, even if it means handing over everything he has in his house.
32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.
Any man who commits adultery with a woman has no sense; he who does so destroys himself.
33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.
He will be wounded and dishonored. His disgrace will never be removed.
34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.
For jealousy makes a husband furious, and he won't hold back when he takes revenge.
35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.
He refuses any compensation, and won't be paid off, however big the amount.
