Fjalët e urta 27

1 Mos u mburr me ditën e nesërme, sepse nuk di atë që mund të sjellë një ditë.

Ne glorieris in crastinum, ignorans quid superventura pariat dies.

2 Le të të lëvdoj një tjetër dhe jo goja jote, një i huaj dhe jo buzët e tua.

Laudet te alienus, et non os tuum: extraneus, et non labia tua.

3 Guri peshon dhe rëra është e rëndë, por zemërimi i budallait peshon më tepër se të dyja bashkë.

Grave est saxum, et onerosa arena: sed ira stulti utroque gravior.

4 Tërbimi është mizor dhe zemërimi është i furishëm, por kush mund t’i bëjë ballë xhelozisë?

Ira non habet misericordiam, nec erumpens furor: et impetum concitati ferre quis poterit?

5 Më mirë një qortim i hapur se një dashuri e fshehur.

Melior est manifesta correptio, quam amor absconditus.

6 Besnike janë plagët e një shoku, dhe të rreme të puthurat e një armiku.

Meliora sunt vulnera diligentis, quam fraudulenta oscula odientis

7 Kush është i ngopur përçmon huallin e mjaltit; por për atë që ka uri çdo gjë e hidhur është e ëmbël.

Anima saturata calcabit favum: et anima esuriens etiam amarum pro dulci sumet.

8 Si zogu që endet larg folesë së tij, kështu është njeriu që endet larg shtëpisë së tij.

Sicut avis transmigrans de nido suo, sic vir qui derelinquit locum suum.

9 Vaji dhe parfumi gëzojnë zemrën, kështu bën ëmbëlsia e një shoku me këshillat e tij të përzërmërta.

Unguento et variis odoribus delectatur cor: et bonis amici consiliis anima dulcoratur.

10 Mos e braktis mikun tënd as mikun e atit tënd dhe mos shko në shtëpinë e vëllait tënd ditën e fatkeqësisë sate; është më mirë një që banon afër se sa një vëlla larg.

Amicum tuum, et amicum patris tui ne dimiseris: et domum fratris tui ne ingrediaris in die afflictionis tuæ. Melior est vicinus iuxta, quam frater procul.

11 Biri im, ji i urtë dhe gëzo zemrën time, kështu do të mund t’i përgjigjem atij që përflet kundër meje.

Stude sapientiæ fili mi, et lætifica cor meum, ut possis exprobranti respondere sermonem.

12 Njeriu mendjemprehtë e shikon të keqen dhe fshihet, por naivët shkojnë tutje dhe ndëshkohen.

Astutus videns malum, absconditus est: parvuli transeuntes sustinuerunt dispendia.

13 Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

Tolle vestimentum eius, qui spopondit pro extraneo: et pro alienis, aufer ei pignus.

14 Ai që bekon të afërmin e tij me zë të lartë në mëngjes herët, do t’ia zënë si mallkim.

Qui benedicit proximo suo voce grandi, de nocte consurgens maledicenti similis erit.

15 Pikëllimi i vazhdueshëm në një ditë shiu të madh dhe një grua grindavece i ngjasin njera tjetrës.

Tecta perstillantia in die frigoris, et litigiosa mulier comparantur:

16 Kush arrin ta përmbajë, mban erën dhe zë vajin me dorën e tij të djathtë.

qui retinet eam, quasi qui ventum teneat, et oleum dexteræ suæ vocabit.

17 Hekuri mpreh hekurin, kështu njeriu mpreh fytyrën e shokut të tij.

Ferrum ferro exacuitur, et homo exacuit faciem amici sui.

18 Kush kujdeset për fikun do të hajë frytin e tij, dhe ai që i shërben zotit të tij do të nderohet.

Qui servat ficum, comedet fructus eius: et qui custos est domini sui, glorificabitur.

19 Ashtu si në ujë fytyra pasqyron fytyrën, kështu zemra e njeriut e tregon njeriun.

Quomodo in aquis resplendent vultus prospicientium, sic corda hominum manifesta sunt prudentibus.

20 Sheoli dhe Abadoni janë të pangopur, dhe të pangopur janë gjithashtu sytë e njerëzve. (Sheol h7585)

Infernus et perditio numquam implentur: similiter et oculi hominum insatiabiles: (Sheol h7585)

21 Poçja është për argjendin dhe furra për arin, kështu njeriu provohet nga lëvdata që merr.

Quomodo probatur in conflatorio argentum, et in fornace aurum: sic probatur homo ore laudantis. Cor iniqui inquirit mala, cor autem rectum inquirit scientiam.

22 Edhe sikur ta shtypje budallanë në një havan bashkë me grurë me dygeçin e tij, budallallëku nuk do të largohej prej tij.

Si contuderis stultum in pila quasi ptisanas feriente desuper pilo, non auferetur ab eo stultitia eius.

23 Përpiqu të njohësh mirë gjendjen e deleve të tua dhe ki kujdes për kopetë e tua,

Diligenter agnosce vultum pecoris tui, tuosque greges considera:

24 sepse pasuritë nuk zgjatin përherë, dhe as një kurorë nuk vazhdon brez pas brezi.

Non enim habebis iugiter potestatem: sed corona tribuetur in generationem et generationem.

25 Kur merret bari i thatë dhe del bari i njomë dhe mblidhet forazhi i maleve,

Aperta sunt prata, et apparuerunt herbæ virentes, et collecta sunt fœna de montibus.

26 qengjat do të furnizojnë rrobat e tua, cjeptë çmimin e një are

Agni ad vestimentum tuum: et hœdi, ad agri pretium.

27 dhe dhitë mjaft qumësht për ushqimin tënd, për ushqimin e shtëpisë sate dhe për të mbajtur shërbëtoret e tua.

Sufficiat tibi lac caprarum in cibos tuos, et in necessaria domus tuæ: et ad victum ancillis tuis.