Fjalët e urta 27

1 Mos u mburr me ditën e nesërme, sepse nuk di atë që mund të sjellë një ditë.

Rühme dich nicht des morgenden Tages, denn du weißt nicht, was ein Tag gebiert.

2 Le të të lëvdoj një tjetër dhe jo goja jote, një i huaj dhe jo buzët e tua.

Es rühme dich ein anderer und nicht dein Mund, ein Fremder und nicht deine Lippen.

3 Guri peshon dhe rëra është e rëndë, por zemërimi i budallait peshon më tepër se të dyja bashkë.

Schwer ist der Stein, und der Sand eine Last; aber der Unmut des Narren ist schwerer als beide.

4 Tërbimi është mizor dhe zemërimi është i furishëm, por kush mund t’i bëjë ballë xhelozisë?

Grimm ist grausam, und Zorn eine überströmende Flut; wer aber kann bestehen vor der Eifersucht!

5 Më mirë një qortim i hapur se një dashuri e fshehur.

Besser offener Tadel als verhehlte Liebe.

6 Besnike janë plagët e një shoku, dhe të rreme të puthurat e një armiku.

Treugemeint sind die Wunden dessen, der liebt, und überreichlich des Hassers Küsse.

7 Kush është i ngopur përçmon huallin e mjaltit; por për atë që ka uri çdo gjë e hidhur është e ëmbël.

Eine satte Seele zertritt Honigseim; aber einer hungrigen Seele ist alles Bittere süß.

8 Si zogu që endet larg folesë së tij, kështu është njeriu që endet larg shtëpisë së tij.

Wie ein Vogel, der fern von seinem Neste schweift: so ein Mann, der fern von seinem Wohnorte schweift.

9 Vaji dhe parfumi gëzojnë zemrën, kështu bën ëmbëlsia e një shoku me këshillat e tij të përzërmërta.

Öl und Räucherwerk erfreuen das Herz, und die Süßigkeit eines [Eig. seines] Freundes kommt aus dem Rate der Seele.

10 Mos e braktis mikun tënd as mikun e atit tënd dhe mos shko në shtëpinë e vëllait tënd ditën e fatkeqësisë sate; është më mirë një që banon afër se sa një vëlla larg.

Verlaß nicht deinen Freund und deines Vaters Freund, und gehe nicht am Tage deiner Not in deines Bruders Haus: besser ein naher Nachbar als ein ferner Bruder.

11 Biri im, ji i urtë dhe gëzo zemrën time, kështu do të mund t’i përgjigjem atij që përflet kundër meje.

Sei weise, mein Sohn, und erfreue mein Herz, damit ich Antwort geben könne meinem Schmäher.

12 Njeriu mendjemprehtë e shikon të keqen dhe fshihet, por naivët shkojnë tutje dhe ndëshkohen.

Der Kluge sieht das Unglück und verbirgt sich; die Einfältigen gehen weiter und leiden Strafe.

13 Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

Nimm ihm das Kleid, denn er ist für einen anderen Bürge geworden; und der Fremden [Eig. der Ausländerin; O. fremder Sache] halber pfände ihn.

14 Ai që bekon të afërmin e tij me zë të lartë në mëngjes herët, do t’ia zënë si mallkim.

Wer frühmorgens aufsteht und seinem Nächsten mit lauter Stimme Glück [O. Segen] wünscht, als Verwünschung wird es ihm angerechnet.

15 Pikëllimi i vazhdueshëm në një ditë shiu të madh dhe një grua grindavece i ngjasin njera tjetrës.

Eine beständige Traufe am Tage des strömenden Regens und ein zänkisches Weib gleichen sich.

16 Kush arrin ta përmbajë, mban erën dhe zë vajin me dorën e tij të djathtë.

Wer dieses zurückhält, hält den Wind zurück und seine Rechte greift in Öl.

17 Hekuri mpreh hekurin, kështu njeriu mpreh fytyrën e shokut të tij.

Eisen wird scharf durch Eisen, und ein Mann schärft das Angesicht des anderen.

18 Kush kujdeset për fikun do të hajë frytin e tij, dhe ai që i shërben zotit të tij do të nderohet.

Wer des Feigenbaumes wartet, wird seine Frucht essen; und wer über seinen Herrn wacht, [O. auf seinen Herrn achthat] wird geehrt werden.

19 Ashtu si në ujë fytyra pasqyron fytyrën, kështu zemra e njeriut e tregon njeriun.

Wie im Wasser das Angesicht dem Angesicht entspricht, so das Herz des Menschen dem Menschen.

20 Sheoli dhe Abadoni janë të pangopur, dhe të pangopur janë gjithashtu sytë e njerëzve. (Sheol h7585)

Scheol und Abgrund sind unersättlich: so sind unersättlich die Augen des Menschen. (Sheol h7585)

21 Poçja është për argjendin dhe furra për arin, kështu njeriu provohet nga lëvdata që merr.

Der Schmelztiegel für das Silber, und der Ofen für das Gold; und ein Mann nach Maßgabe seines Lobes.

22 Edhe sikur ta shtypje budallanë në një havan bashkë me grurë me dygeçin e tij, budallallëku nuk do të largohej prej tij.

Wenn du den Narren mit der Keule im Mörser zerstießest, mitten unter der Grütze, so würde seine Narrheit doch nicht von ihm weichen.

23 Përpiqu të njohësh mirë gjendjen e deleve të tua dhe ki kujdes për kopetë e tua,

Bekümmere dich wohl um das Aussehen deines Kleinviehes, richte deine Aufmerksamkeit [Eig. dein Herz] auf die Herden.

24 sepse pasuritë nuk zgjatin përherë, dhe as një kurorë nuk vazhdon brez pas brezi.

Denn Wohlstand ist nicht ewig; und währt eine Krone von Geschlecht zu Geschlecht?

25 Kur merret bari i thatë dhe del bari i njomë dhe mblidhet forazhi i maleve,

Ist geschwunden das Heu, und erscheint das junge Gras, und sind eingesammelt die Kräuter der Berge,

26 qengjat do të furnizojnë rrobat e tua, cjeptë çmimin e një are

so dienen Schafe zu deiner Kleidung, und der Kaufpreis für ein Feld sind Böcke;

27 dhe dhitë mjaft qumësht për ushqimin tënd, për ushqimin e shtëpisë sate dhe për të mbajtur shërbëtoret e tua.

und genug Ziegenmilch ist da zu deiner Nahrung, zur Nahrung deines Hauses, und Lebensunterhalt für deine Mägde.