Fjalët e urta 27

1 Mos u mburr me ditën e nesërme, sepse nuk di atë që mund të sjellë një ditë.

Ne te félicite pas du jour de demain, car tu ne sais ce que peut apporter chaque jour.

2 Le të të lëvdoj një tjetër dhe jo goja jote, një i huaj dhe jo buzët e tua.

Qu’un autre fasse ton éloge et non ta propre bouche; un étrangers et non tes lèvres à toi.

3 Guri peshon dhe rëra është e rëndë, por zemërimi i budallait peshon më tepër se të dyja bashkë.

Lourde est la pierre, pesant le sable; mais le dépit d’un sot pèse plus lourd que les deux.

4 Tërbimi është mizor dhe zemërimi është i furishëm, por kush mund t’i bëjë ballë xhelozisë?

Cruelle est la colère, violent le courroux; mais qui peut tenir devant la jalousie?

5 Më mirë një qortim i hapur se një dashuri e fshehur.

Mieux vaut une réprimande ouverte qu’une amitié qui se dérobe.

6 Besnike janë plagët e një shoku, dhe të rreme të puthurat e një armiku.

Les blessures faites par un ami sont preuve d’affection, un ennemi est prodigue de caresses.

7 Kush është i ngopur përçmon huallin e mjaltit; por për atë që ka uri çdo gjë e hidhur është e ëmbël.

La satiété fait fi du miel; la faim trouve doux ce qui est amer.

8 Si zogu që endet larg folesë së tij, kështu është njeriu që endet larg shtëpisë së tij.

Comme l’oiseau qui erre loin de son nid, tel est l’homme qui erre loin de son pays.

9 Vaji dhe parfumi gëzojnë zemrën, kështu bën ëmbëlsia e një shoku me këshillat e tij të përzërmërta.

Huile et parfum réjouissent le cœur; de même la bonté suave d’un ami qui donne de sincères conseils.

10 Mos e braktis mikun tënd as mikun e atit tënd dhe mos shko në shtëpinë e vëllait tënd ditën e fatkeqësisë sate; është më mirë një që banon afër se sa një vëlla larg.

N’Abandonne ni ton ami ni l’ami de ton père, ne franchis pas le seuil de ton frère au jour de ton malheur; mieux vaut un voisin qui est près de toi qu’un frère qui se tient à l’écart.

11 Biri im, ji i urtë dhe gëzo zemrën time, kështu do të mund t’i përgjigjem atij që përflet kundër meje.

Sois sage, mon fils, tu réjouiras mon cœur, et j’aurai de quoi répliquer à qui m’insulte.

12 Njeriu mendjemprehtë e shikon të keqen dhe fshihet, por naivët shkojnë tutje dhe ndëshkohen.

L’Homme avisé aperçoit le danger et se met à l’abri; les niais passent outre et en pâtissent.

13 Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

Il s’est porté garant pour un autre: saisis son vêtement; il a cautionné une étrangère: nantis-toi de son gage!

14 Ai që bekon të afërmin e tij me zë të lartë në mëngjes herët, do t’ia zënë si mallkim.

Assourdir de grand matin son prochain par de bruyants saluts, c’est comme si on lui disait des injures.

15 Pikëllimi i vazhdueshëm në një ditë shiu të madh dhe një grua grindavece i ngjasin njera tjetrës.

Une gouttière qui se déverse par un jour d’orage et une femme acariâtre, c’est tout un.

16 Kush arrin ta përmbajë, mban erën dhe zë vajin me dorën e tij të djathtë.

Vouloir la retenir, c’est retenir le vent ou recueillir de l’huile dans sa main.

17 Hekuri mpreh hekurin, kështu njeriu mpreh fytyrën e shokut të tij.

Le fer devient poli au contact du fer et l’homme au contact de son prochain.

18 Kush kujdeset për fikun do të hajë frytin e tij, dhe ai që i shërben zotit të tij do të nderohet.

Qui veille sur le figuier jouira de ses fruits qui veine sur son maître recueillera de l’honneur.

19 Ashtu si në ujë fytyra pasqyron fytyrën, kështu zemra e njeriut e tregon njeriun.

Comme dans l’eau le visage répond au visage, ainsi chez les hommes les cœurs se répondent.

20 Sheoli dhe Abadoni janë të pangopur, dhe të pangopur janë gjithashtu sytë e njerëzve. (Sheol h7585)

Cheol et abîme sont insatiables; les yeux de l’homme le sont également. (Sheol h7585)

21 Poçja është për argjendin dhe furra për arin, kështu njeriu provohet nga lëvdata që merr.

La fournaise, pour l’argent, le creuset pour l’or, et l’homme est prisé d’après sa réputation.

22 Edhe sikur ta shtypje budallanë në një havan bashkë me grurë me dygeçin e tij, budallallëku nuk do të largohej prej tij.

Tu broierais le sot dans un mortier avec le pilon, comme on fait des graines, que sa sottise ne se détacherait pas de lui.

23 Përpiqu të njohësh mirë gjendjen e deleve të tua dhe ki kujdes për kopetë e tua,

Tâche de bien connaître l’état de tes brebis, porte ton attention sur tes troupeaux.

24 sepse pasuritë nuk zgjatin përherë, dhe as një kurorë nuk vazhdon brez pas brezi.

Car les biens ne dureront pas toujours: les dignités se transmettent-elles de génération en génération?

25 Kur merret bari i thatë dhe del bari i njomë dhe mblidhet forazhi i maleve,

Que la végétation se fasse jour, que la verdure apparaisse, que les herbes des hauteurs soient recueillies,

26 qengjat do të furnizojnë rrobat e tua, cjeptë çmimin e një are

et tu auras des brebis pour te vêtir, des béliers pour payer le prix d’un champ,

27 dhe dhitë mjaft qumësht për ushqimin tënd, për ushqimin e shtëpisë sate dhe për të mbajtur shërbëtoret e tua.

du lait de chèvres en abondance, pour te nourrir toi et ta famille et faire vivre tes domestiques.