Fjalët e urta 26

1 Ashtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

Kama theluji wakati wa joto au mvua kwenye mavuno, ndivyo mpumbavu asivyostahili heshima.

2 Ashtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

Kama shorowanda hurukaruka na kumeza wadudu wakati wa kuruka, ndivyo ilivyo laana isiyostahili haishuki.

3 Kamxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

Mjeledi ni kwa ajili ya farasi, hatamu kwa ajili ya punda na fimbo ni kwa ajili mgongo wa wapumbavu.

4 Mos iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

Usimjibu mpumbavu na kujiunga katika upumbavu wake, au utakuwa kama yeye.

5 Përgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

Mjibu mpumbavu na jiunge katika upumbavu wake, ili asiweze kuwa na busara katika macho yake mwenyewe.

6 Kush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

Anayetuma ujumbe kwa mkono wa mpumbavu huikata miguu yake mwenyewe na kunywa vurugu.

7 Ashtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

Miguu ya kiwete inayoning'ia chini ni kama mithali kwenye kinywa cha wapumbavu.

8 Kush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

Kujaribisha jiwe kwenye kombeo ni sawa na kumpa heshima mpumbavu.

9 Një fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

Mwiba unaochoma kwenye mkono wa mlevi ni kama mithali kwenye kinywa cha wapumbavu.

10 Perëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

Mpiga mishale anayejeruhi kila mtu ni kama mtu anayemwajiri mpumbavu au kila mtu anayepita karibu yake.

11 Ashtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

Kama mbwa anavyorudia matapishi yake, ndivyo alivyo mpumbavu anayerudia upuuzi wake.

12 A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

Je unamwona mtu mwenye busara katika macho yake mwenyewe? Mpumbavu anamatumaini zaidi kuliko yeye.

13 Përtaci thotë: “Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!”.

Mtu mvivu husema “Kuna simba kwenye barabara! Kuna simba katikati ya njia kuu!”

14 Ashtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

Kama mlango unavyogeuka kwenye bawaba zake, ndivyo alivyo mtu mvivu kwenye kitanda chake.

15 Përtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

Mtu mvivu hutia mkono wake kwenye sufuria na bado hana nguvu kuunyanyua kwenda kwenye kinywa chake.

16 Përtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

Mtu mvivu ni mwenye hekima kwenye macho yake mwenyewe kuliko watu saba wenye ufahamu.

17 Kalimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

Kama mtu anayeshikilia masikio ya mbwa, ndivyo alivyo mpitajia anayepata hasira kwenye ugomvi ambao si wake.

18 Ashtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

Kama mtu mwendawazimu anayetupa mishale,

19 kështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: “E bëra për shaka!”.

ndivyo alivyo ambaye humdanganya jirani yake na kusema, “Je sikuwa naongea utani?”

20 Kur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

Kwa kukosa kuni, moto huzimika; na pale pasipo na mmbea ugomvi hukoma.

21 Ashtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

Mkaa ni kwa kuwasha makaa na kuni kwa ajili ya moto, ndivyo alivyo mtu mgomvi kwa kuwasha ugomvi.

22 Fjalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

Maneno ya mmbea ni kama chembe tamu; nazo zinashuka chini kwenye sehemu za ndani ya mwili.

23 Buzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

Kioo kinachofunika chombo cha udongo ni kama midomo inayoungua na moyo mbaya.

24 Ai që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

Yule ambaye huwachukia wengine huficha hisia zake kwa midomo na hufunika uongo ndani yake mwenyewe.

25 Kur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

Ataongea kwa huruma, lakini usimwamini, maana kuna machukizo saba kwenye moyo wake.

26 Edhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

Ingawa chuki zake zimefunikwa kwa udanganyifu, uovu wake utakuwa wazi katika kusanyiko.

27 Kush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

Anayechimba shimo atatumbukia ndani yake na jiwe litamsaga yule anayelisukuma.

28 Gjuha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.

Ulimi wa uongo huchukia watu unaowajeruhi na kinywa cha uongo husogeza karibu uharibifu.