Fjalët e urta 26

1 Ashtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

Assim como a neve no verão, como a chuva na colheita, assim também não convém a honra para o tolo.

2 Ashtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

Como um pássaro a vaguear, como a andorinha a voar, assim também a maldição não virá sem causa.

3 Kamxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

Açoite para o cavalo, cabresto para o asno; e vara para as costas dos tolos.

4 Mos iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

Não respondas ao tolo conforme sua loucura; para que não te faças semelhante a ele.

5 Përgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

Responde ao tolo conforme sua loucura, para que ele não seja sábio aos seus próprios olhos.

6 Kush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

Quem manda mensagens pelas mãos do tolo é como quem corta os pés e bebe violência.

7 Ashtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

[Assim] como não funcionam as pernas do aleijado, assim também é o provérbio na boca dos tolos.

8 Kush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

Dar honra ao tolo é como amarrar uma pedra numa funda.

9 Një fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

Como espinho na mão do bêbado, assim é o provérbio na boca dos tolos.

10 Perëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

[Como] um flecheiro que atira para todo lado, [assim] é aquele que contrata um tolo [ou] que contrata alguém que vai passando.

11 Ashtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

Como um cão que volta a seu vômito, [assim] é o tolo que repete sua loucura.

12 A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

Viste algum homem sábio aos seus próprios olhos? Mais esperança há para o tolo do que para ele.

13 Përtaci thotë: “Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!”.

O preguiçoso diz: Há uma fera no caminho; há um leão nas ruas.

14 Ashtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

[Como] a porta se vira em torno de suas dobradiças, [assim] o preguiçoso [se vira] em sua cama.

15 Përtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

O preguiçoso põe sua mão no prato, e acha cansativo demais trazê-la de volta a sua boca.

16 Përtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

O preguiçoso se acha mais sábio aos próprios olhos do que sete que respondem com prudência.

17 Kalimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

Aquele que, enquanto está passando, [se envolve] em briga que não é sua, é [como] o que pega um cão pelas orelhas.

18 Ashtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

Como o louco que lança faíscas, flechas e coisas mortíferas,

19 kështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: “E bëra për shaka!”.

Assim é o homem que engana a seu próximo, e diz: Não estava eu [só] brincando?

20 Kur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

Sem lenha, o fogo se apaga; e sem fofoqueiro, a briga termina.

21 Ashtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

O carvão é para as brasas, e a lenha para o fogo; e o homem difamador para acender brigas.

22 Fjalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

As palavras do fofoqueiro são como alimentos deliciosos, que descem ao interior do ventre.

23 Buzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

Como um vaso de fundição coberto de restos de prata, [assim] são os lábios inflamados e o coração maligno.

24 Ai që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

Aquele que odeia dissimula em seus lábios, mas seu interior abriga o engano;

25 Kur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

Quando ele [te] falar agradavelmente com sua voz, não acredites nele; porque há sete abominações em seu coração;

26 Edhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

Cujo ódio está encoberto pelo engano; sua maldade será descoberta na congregação.

27 Kush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

Quem cava uma cova, nela cairá; e quem rola uma pedra, esta voltará sobre ele.

28 Gjuha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.

A língua falsa odeia aos que ela atormenta; e a boca lisonjeira opera ruína.