Fjalët e urta 26

1 Ashtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

Come la neve [non si conviene] alla state, Nè la pioggia al tempo della ricolta, Così la gloria non si conviene allo stolto.

2 Ashtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

Come il passero vaga, e la rondinella vola, Così la maledizione [data] senza cagione non avverrà.

3 Kamxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

La sferza al cavallo, ed il capestro all'asino, E il bastone al dosso degli stolti.

4 Mos iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

Non rispondere allo stolto secondo la sua follia; Che talora anche tu non gli sii agguagliato.

5 Përgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

Rispondi allo stolto, come si conviene alla sua follia; Che talora non gli paia d'esser savio.

6 Kush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

Chi [si] taglia i piedi [ne] beve l'ingiuria; Così avviene a chi manda a far de' messi per uno stolto.

7 Ashtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

Lo zoppo zoppica delle sue due gambe; Così [fa] la sentenza nella bocca degli stolti.

8 Kush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

Chi dà gloria allo stolto [Fa] come [chi gittasse] una pietra preziosa in un mucchio di sassi.

9 Një fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

La sentenza nella bocca degli stolti [È come] una spina, che sia caduta in mano ad un ebbro.

10 Perëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

I grandi tormentano ognuno, E prezzolano stolti, e salariano passanti.

11 Ashtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

Come il cane ritorna al suo vomito, [Così] lo stolto reitera la sua follia.

12 A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

Hai tu veduto un uomo che si reputi savio? [Vi è] maggiore speranza d'uno stolto che di lui.

13 Përtaci thotë: “Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!”.

Il pigro dice: Il leopardo [è] in su la strada, Il leone [è] per le campagne.

14 Ashtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

[Come] l'uscio si volge sopra i suoi arpioni, Così [si volge] il pigro sopra il suo letto.

15 Përtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

Il pigro nasconde la mano nel seno; Egli dura fatica a trarla fuori [per recarsela] alla bocca.

16 Përtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

Al pigro par di esser savio, Più che sette che dànno risposte di prudenza.

17 Kalimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

Colui che passando trascorre in ira per una questione che non gli [tocca], [È come] chi afferra un cane per gli orecchi.

18 Ashtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

Quale [è] colui che, infingendosi di scherzare, avventa razzi, Saette, e cose mortifere;

19 kështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: “E bëra për shaka!”.

Tale [è] colui [che] inganna il suo prossimo, E dice: Non ischerzo io?

20 Kur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

Il fuoco si spegne, quando mancano legne; Così le contese si acquetano, quando non vi [son] rapportatori.

21 Ashtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

Il carbone [è] per [far] brace, e le legne per [far] fuoco; E l'uomo rissoso per accender contese.

22 Fjalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

Le parole del rapportatore paiono lusinghevoli; Ma scendono fin dentro al ventre.

23 Buzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

Le labbra ardenti, e il cuor malvagio, [Son come] schiuma d'argento impiastrata sopra un testo.

24 Ai që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

Chi odia s'infinge nel suo parlare, Ma cova la frode nel suo interiore;

25 Kur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

Quando egli parlerà di una voce graziosa, non fidartici; Perciocch[è] egli ha sette scelleratezze nel cuore.

26 Edhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

L'odio si copre con inganno; [Ma] la sua malignità sarà palesata in piena raunanza.

27 Kush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

Chi cava una fossa caderà in essa; E se alcuno rotola una pietra ad alto, ella gli tornerà addosso.

28 Gjuha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.

La lingua bugiarda odia quelli ch'ella ha fiaccati; E la bocca lusinghiera produce ruina.