Fjalët e urta 25

1 Edhe këto janë fjalë të urta të Salomonit, të transkriptuara nga njerëzit e Ezekias, mbretit të Judës.

Aquí hay más proverbios de Salomón, recopilados por los escribas de Ezequías, rey de Judá.

2 Éshtë lavdi e Perëndisë të fshehësh një gjë, por është lavdi e mbretërve ta hetosh atë.

La grandeza de Dios está en las cosas ocultas, mientras que la grandeza de los reyes está en revelar lo desconocido.

3 Qiejtë për lartësinë e tyre, toka për thellësinë e saj dhe zemra e mbretërve janë të panjohshëm.

Así como la altura de los cielos y la profundidad de la tierra, el pensamiento de un rey no se puede conocer.

4 Hiq zgjyrën nga argjendi dhe ka për të dalë një enë për argjendarin.

Quita la escoria de la plata y el platero tendrá plata pura para hacer su trabajo.

5 Largo të pabesin nga prania e mbretit dhe froni i tij do të bëhet i qëndrueshëm në drejtësi.

Quita al malvado de la presencia del rey, y el rey gobernará confiado y con justicia.

6 Mos u përlëvdo në prani të mbretit dhe mos zër vendin e njerëzve të mëdhenj,

No trates de parecer grande delante del rey, y no finjas para estar entre la gente importante.

7 sepse është më mirë të thuhet: “Ngjitu këtu lart”, se sa të të ulin përpara princit, që sytë e tu kanë parë.

Porque es mejor que te digan: “Ven aquí arriba”, que ser humillado delante de un noble. Aunque hayas visto algo con tus propios ojos,

8 Mos bëj padi me tepër nxitim, sepse në fund nuk do të dish çfarë të bësh, kur i afërmi yt do të të ketë bërë me turp.

no corras a tomar acciones legales, porque ¿qué harás al final cuando tu vecino demuestre que estás equivocado y te humille?

9 Diskutoje padinë tënde kundër të afërmit tënd, por mos e zbulo sekretin e një tjetri,

Debate el caso primero con tu vecino, y no traiciones el secreto que otra persona te ha confiado,

10 me qëllim që ai që të dëgjon të mos të të diskreditojë dhe nami yt të njolloset për gjithnjë.

de lo contrario el que escuche te avergonzará y no podrás recuperarte de tu mala reputación.

11 Një fjalë e thënë në kohën e duhur është si molla të arta mbi një enë argjendi.

El consejo impartido en el momento correcto es como manzanas de oro con baño de plata.

12 Për një vesh të bindur, një i urtë që qorton është si një vath i artë, një zbukurim prej ari të kulluar.

La crítica constructiva de los sabios a quien escucha el consejo, es como un anillo de oro y un collar de oro fino.

13 Një lajmëtar besnik është, për ata që e dërgojnë, si freskia e borës në kohën e korrjes, sepse ai e freskon shpirtin e zotit të tij.

El mensajero fiel es un fresco para su maestro, como la nieve fresca en un día caluroso de siega.

14 Ai që mburret duke gënjyer se ka bërë një dhuratë është si retë dhe era pa shi.

Quien se jacta de un regalo que nunca entrega, es como las nubes y el viento sin lluvia.

15 Me durimin i mbushet mendja një princi dhe gjuha e ëmbël thyen kockat.

Si eres paciente, podrás persuadir a tu superior, y las palabras suaves pueden derribar la oposición.

16 Në rast se gjen mjaltë, ha aq sa të mjafton, me qëllim që të mos dendesh dhe pastaj të vjellësh.

Si hallas dinero, come lo necesario; porque si comes demasiado, te enfermarás.

17 Shko rrallë në shtëpinë e të afërmit tënd, që ai të mos mërzitet me ty sa të të urrejë.

No visites la casa de tu vecino con mucha frecuencia, o se cansarán y te aborrecerán.

18 Njeriu që deponon gënjeshtra kundër të afërmit të tij është si një topuz, një shpatë dhe një shigjetë e mprehtë.

Mentir en la corte contra un amigo es como atacarlo con una maza, con una espada o con una lanza.

19 Besimi te një njeri i pabesë ditën e fatkeqësisë është si një dhëmb i thyer dhe një këmbë e ndrydhur.

Confiar en las personas poco fiables en momentos de dificultad es como comer con un diente partido, o caminar con un pie herido.

20 Kush i këndon këngë një zemre të pikëlluar është si ai që heq rrobat e tij në një ditë të ftohtë dhe si uthulla mbi sodën.

Cantar canciones alegres a quien tiene el corazón quebrantado, es como quitarte el abrigo en un día de frio, o poner vinagre en una herida abierta.

21 Në qoftë se armiku yt ka uri, jepi bukë për të ngrënë, dhe në se ka etje, jepi ujë për të pirë,

Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer; si tiene sed, dale de beber.

22 sepse kështu do të grumbullosh thëngjij mbi kokën e tij, dhe Zoti do të të shpërblejë.

Esto hará que se avergüence como si tuviera carbones encendidos sobre su cabeza, y el Señor te recompensara.

23 Era e veriut sjell shiun, dhe gjuha që shpif tinëz e bën fytyrën të indinjuar.

Así como el viento del norte trae la lluvia, las personas calumniadoras hacen enojar.

24 Éshtë më mirë të banosh në cep të një çatie se sa në një shtëpi bashkë me një grua grindavece.

Mejor es vivir en un rincón de la azotea, que compartir toda la casa con una mujer conflictiva.

25 Një lajm i mirë nga një vend i largët është si ujë i freskët për një njeri të lodhur dhe të etur.

Las buenas noticias que vienen de un país lejano son como agua fresca para un viajero cansado.

26 I drejti që dridhet përpara të pabesit është si një burim i turbullt dhe një pus i ndotur.

Los justos que ceden ante los malvados son como una fuente llena de barro, o un pozo contaminado.

27 Të hash shumë mjaltë nuk është mirë, dhe të kërkosh lavdinë tënde nuk është lavdi.

No es bueno comer mucha miel, tampoco desear mucha alabanza.

28 Njeriu që nuk di të frenojë zemërimin e tij është si një qytet i shkrehur pa mure.

Una persona sin dominio propio es como una ciudad expuesta, cuyos muros están agrietados.