Fjalët e urta 25

1 Edhe këto janë fjalë të urta të Salomonit, të transkriptuara nga njerëzit e Ezekias, mbretit të Judës.

Anche questi sono proverbi di Salomone, trascritti dagli uomini di Ezechia, re di Giuda.

2 Éshtë lavdi e Perëndisë të fshehësh një gjë, por është lavdi e mbretërve ta hetosh atë.

E' gloria di Dio nascondere le cose, è gloria dei re investigarle.

3 Qiejtë për lartësinë e tyre, toka për thellësinë e saj dhe zemra e mbretërve janë të panjohshëm.

I cieli per la loro altezza, la terra per la sua profondità e il cuore dei re sono inesplorabili.

4 Hiq zgjyrën nga argjendi dhe ka për të dalë një enë për argjendarin.

Togli le scorie dall'argento e l'orafo ne farà un bel vaso;

5 Largo të pabesin nga prania e mbretit dhe froni i tij do të bëhet i qëndrueshëm në drejtësi.

togli il malvagio dalla presenza del re e il suo trono si stabilirà sulla giustizia.

6 Mos u përlëvdo në prani të mbretit dhe mos zër vendin e njerëzve të mëdhenj,

Non darti arie davanti al re e non metterti al posto dei grandi,

7 sepse është më mirë të thuhet: “Ngjitu këtu lart”, se sa të të ulin përpara princit, që sytë e tu kanë parë.

perché è meglio sentirsi dire: «Sali quassù» piuttosto che essere umiliato davanti a uno superiore. Quanto i tuoi occhi hanno visto

8 Mos bëj padi me tepër nxitim, sepse në fund nuk do të dish çfarë të bësh, kur i afërmi yt do të të ketë bërë me turp.

non metterlo subito fuori in un processo; altrimenti che farai alla fine, quando il tuo prossimo ti svergognerà?

9 Diskutoje padinë tënde kundër të afërmit tënd, por mos e zbulo sekretin e një tjetri,

Discuti la tua causa con il tuo vicino, ma non rivelare il segreto altrui;

10 me qëllim që ai që të dëgjon të mos të të diskreditojë dhe nami yt të njolloset për gjithnjë.

altrimenti chi ti ascolta ti biasimerebbe e il tuo discredito sarebbe irreparabile.

11 Një fjalë e thënë në kohën e duhur është si molla të arta mbi një enë argjendi.

Come frutti d'oro su vassoio d'argento così è una parola detta a suo tempo.

12 Për një vesh të bindur, një i urtë që qorton është si një vath i artë, një zbukurim prej ari të kulluar.

Come anello d'oro e collana d'oro fino è un saggio che ammonisce un orecchio attento.

13 Një lajmëtar besnik është, për ata që e dërgojnë, si freskia e borës në kohën e korrjes, sepse ai e freskon shpirtin e zotit të tij.

Come fresco di neve al tempo della mietitura, è un messaggero verace per chi lo manda; egli rinfranca l'animo del suo signore.

14 Ai që mburret duke gënjyer se ka bërë një dhuratë është si retë dhe era pa shi.

Nuvole e vento, ma senza pioggia, tale è l'uomo che si vanta di regali che non fa.

15 Me durimin i mbushet mendja një princi dhe gjuha e ëmbël thyen kockat.

Con la pazienza il giudice si lascia persuadere, una lingua dolce spezza le ossa.

16 Në rast se gjen mjaltë, ha aq sa të mjafton, me qëllim që të mos dendesh dhe pastaj të vjellësh.

Se hai trovato il miele, mangiane quanto ti basta, per non esserne nauseato e poi vomitarlo.

17 Shko rrallë në shtëpinë e të afërmit tënd, që ai të mos mërzitet me ty sa të të urrejë.

Metti di rado il piede in casa del tuo vicino, perché non si stanchi di te e ti prenda in odio.

18 Njeriu që deponon gënjeshtra kundër të afërmit të tij është si një topuz, një shpatë dhe një shigjetë e mprehtë.

Mazza, spada e freccia acuta è colui che depone il falso contro il suo prossimo.

19 Besimi te një njeri i pabesë ditën e fatkeqësisë është si një dhëmb i thyer dhe një këmbë e ndrydhur.

Qual dente cariato e piede slogato tale è la fiducia dell'uomo sleale nel giorno della sventura,

20 Kush i këndon këngë një zemre të pikëlluar është si ai që heq rrobat e tij në një ditë të ftohtë dhe si uthulla mbi sodën.

è togliersi le vesti in un giorno rigido. Aceto su una piaga viva, tali sono i canti per un cuore afflitto.

21 Në qoftë se armiku yt ka uri, jepi bukë për të ngrënë, dhe në se ka etje, jepi ujë për të pirë,

Se il tuo nemico ha fame, dagli pane da mangiare, se ha sete, dagli acqua da bere;

22 sepse kështu do të grumbullosh thëngjij mbi kokën e tij, dhe Zoti do të të shpërblejë.

perché così ammasserai carboni ardenti sul suo capo e il Signore ti ricompenserà.

23 Era e veriut sjell shiun, dhe gjuha që shpif tinëz e bën fytyrën të indinjuar.

La tramontana porta la pioggia, un parlare in segreto provoca lo sdegno sul volto.

24 Éshtë më mirë të banosh në cep të një çatie se sa në një shtëpi bashkë me një grua grindavece.

Abitare su un angolo del tetto è meglio di una moglie litigiosa e una casa in comune.

25 Një lajm i mirë nga një vend i largët është si ujë i freskët për një njeri të lodhur dhe të etur.

Come acqua fresca per una gola riarsa è una buona notizia da un paese lontano.

26 I drejti që dridhet përpara të pabesit është si një burim i turbullt dhe një pus i ndotur.

Fontana torbida e sorgente inquinata, tale è il giusto che vacilla di fronte all'empio.

27 Të hash shumë mjaltë nuk është mirë, dhe të kërkosh lavdinë tënde nuk është lavdi.

Mangiare troppo miele non è bene, né lasciarsi prendere da parole adulatrici.

28 Njeriu që nuk di të frenojë zemërimin e tij është si një qytet i shkrehur pa mure.

Una città smantellata o senza mura tale è l'uomo che non sa dominare la collera.