Fjalët e urta 25

1 Edhe këto janë fjalë të urta të Salomonit, të transkriptuara nga njerëzit e Ezekias, mbretit të Judës.

Ce sont aussi des Proverbes de Salomon, que recueillirent les hommes d'Ezéchias, roi de Juda.

2 Éshtë lavdi e Perëndisë të fshehësh një gjë, por është lavdi e mbretërve ta hetosh atë.

La gloire de Dieu, c'est de cacher ses desseins, et la gloire des rois, de les pénétrer.

3 Qiejtë për lartësinë e tyre, toka për thellësinë e saj dhe zemra e mbretërve janë të panjohshëm.

Comme les Cieux en hauteur, la terre en profondeur, que le cœur du roi soit insondable!

4 Hiq zgjyrën nga argjendi dhe ka për të dalë një enë për argjendarin.

De l'argent enlève les scories, et il en sort pour l'orfèvre un vase;

5 Largo të pabesin nga prania e mbretit dhe froni i tij do të bëhet i qëndrueshëm në drejtësi.

ôte l'impie des alentours du roi, et par la justice son trône s'affermira.

6 Mos u përlëvdo në prani të mbretit dhe mos zër vendin e njerëzve të mëdhenj,

Ne fais pas le glorieux devant un roi, et ne te mets pas au rang des Grands;

7 sepse është më mirë të thuhet: “Ngjitu këtu lart”, se sa të të ulin përpara princit, që sytë e tu kanë parë.

car mieux vaut qu'on te dise: Monte ici! que d'être humilié devant le prince que tes yeux voient.

8 Mos bëj padi me tepër nxitim, sepse në fund nuk do të dish çfarë të bësh, kur i afërmi yt do të të ketë bërë me turp.

Ne te hâte pas d'entrer en procès, de peur de ce qu'à la fin tu pourrais faire, si ta partie t'outrage!

9 Diskutoje padinë tënde kundër të afërmit tënd, por mos e zbulo sekretin e një tjetri,

Plaide ton procès contre ta partie, mais ne révèle pas le secret d'autrui;

10 me qëllim që ai që të dëgjon të mos të të diskreditojë dhe nami yt të njolloset për gjithnjë.

de peur que celui qui t'entendrait, ne te fasse honte, et que ton infamie ne s'efface pas.

11 Një fjalë e thënë në kohën e duhur është si molla të arta mbi një enë argjendi.

Des pommes d'or sur une ciselure d'argent, tel est un mot dit à propos.

12 Për një vesh të bindur, një i urtë që qorton është si një vath i artë, një zbukurim prej ari të kulluar.

Anneau d'or, collier d'or fin, tel est le sage moniteur pour l'oreille docile.

13 Një lajmëtar besnik është, për ata që e dërgojnë, si freskia e borës në kohën e korrjes, sepse ai e freskon shpirtin e zotit të tij.

Le frais de la neige au temps de la moisson, tel est le messager sûr pour celui qui le dépêche: il restaure l'âme de son maître.

14 Ai që mburret duke gënjyer se ka bërë një dhuratë është si retë dhe era pa shi.

Nuage et vent, mais point de pluie, c'est l'homme qui se vante en mentant de donner.

15 Me durimin i mbushet mendja një princi dhe gjuha e ëmbël thyen kockat.

A la patience un prince se laisse gagner, et la langue, toute molle qu'elle est, brise des os.

16 Në rast se gjen mjaltë, ha aq sa të mjafton, me qëllim që të mos dendesh dhe pastaj të vjellësh.

Si tu trouves du miel, manges-en ce qui t'est suffisant, de peur d'en avoir à satiété, et de le rejeter.

17 Shko rrallë në shtëpinë e të afërmit tënd, që ai të mos mërzitet me ty sa të të urrejë.

Mets rarement le pied dans la maison de ton ami, de peur qu'il ne se lasse de toi, et ne te prenne en aversion.

18 Njeriu që deponon gënjeshtra kundër të afërmit të tij është si një topuz, një shpatë dhe një shigjetë e mprehtë.

Un marteau, une épée, une flèche aiguë, c'est l'homme qui dépose contre son frère en faux témoin.

19 Besimi te një njeri i pabesë ditën e fatkeqësisë është si një dhëmb i thyer dhe një këmbë e ndrydhur.

Une dent cassée, un pied vacillant, c'est au jour de détresse le perfide en qui l'on se lie.

20 Kush i këndon këngë një zemre të pikëlluar është si ai që heq rrobat e tij në një ditë të ftohtë dhe si uthulla mbi sodën.

Oter son manteau au jour de la froidure, verser du vinaigre sur du natron, c'est chanter des chansons à un cœur triste.

21 Në qoftë se armiku yt ka uri, jepi bukë për të ngrënë, dhe në se ka etje, jepi ujë për të pirë,

Si ton ennemi a faim, donne-lui du pain à manger, s'il a soif, donne-lui de l'eau à boire,

22 sepse kështu do të grumbullosh thëngjij mbi kokën e tij, dhe Zoti do të të shpërblejë.

car ainsi tu lui mets sur la tête des charbons ardents, et l'Éternel te récompensera.

23 Era e veriut sjell shiun, dhe gjuha që shpif tinëz e bën fytyrën të indinjuar.

Le vent du nord produit la pluie, et la calomnie sourde, le visage irrité.

24 Éshtë më mirë të banosh në cep të një çatie se sa në një shtëpi bashkë me një grua grindavece.

Mieux vaut habiter le coin d'un toit, que près d'une femme querelleuse, et le même logis.

25 Një lajm i mirë nga një vend i largët është si ujë i freskët për një njeri të lodhur dhe të etur.

Une eau fraîche pour un homme fatigué, c'est une bonne nouvelle venant d'un pays lointain.

26 I drejti që dridhet përpara të pabesit është si një burim i turbullt dhe një pus i ndotur.

Une source troublée, et un puits gâté, c'est le juste succombant sous l'impie.

27 Të hash shumë mjaltë nuk është mirë, dhe të kërkosh lavdinë tënde nuk është lavdi.

Il n'est pas bon de manger trop de miel, et sonder les choses difficiles est trop difficile.

28 Njeriu që nuk di të frenojë zemërimin e tij është si një qytet i shkrehur pa mure.

Une ville forcée et sans murs, tel est l'homme qui n'a pas l'empire de son cœur.