Fjalët e urta 25

1 Edhe këto janë fjalë të urta të Salomonit, të transkriptuara nga njerëzit e Ezekias, mbretit të Judës.

Voici encore des Proverbes de Salomon, recueillis par les gens d'Ézéchias, roi de Juda.

2 Éshtë lavdi e Perëndisë të fshehësh një gjë, por është lavdi e mbretërve ta hetosh atë.

La gloire de Dieu, c'est de cacher les choses; la gloire des rois, c'est de les examiner.

3 Qiejtë për lartësinë e tyre, toka për thellësinë e saj dhe zemra e mbretërve janë të panjohshëm.

Le ciel dans sa hauteur, la terre dans sa profondeur, et le cœur des rois sont impénétrables.

4 Hiq zgjyrën nga argjendi dhe ka për të dalë një enë për argjendarin.

Ote les scories de l'argent, et il en sortira un vase pour le fondeur.

5 Largo të pabesin nga prania e mbretit dhe froni i tij do të bëhet i qëndrueshëm në drejtësi.

Ote le méchant de devant le roi, et son trône s'affermira dans la justice.

6 Mos u përlëvdo në prani të mbretit dhe mos zër vendin e njerëzve të mëdhenj,

Ne prends pas des airs superbes devant le roi, et ne te mets pas à la place des grands;

7 sepse është më mirë të thuhet: “Ngjitu këtu lart”, se sa të të ulin përpara princit, që sytë e tu kanë parë.

car il vaut mieux qu'on te dise: « Monte ici », que si l'on t'humilie devant le prince que tes yeux ont vu.

8 Mos bëj padi me tepër nxitim, sepse në fund nuk do të dish çfarë të bësh, kur i afërmi yt do të të ketë bërë me turp.

Ne pars pas trop vite en contestation, de peur qu'à la fin tu ne saches que faire.

9 Diskutoje padinë tënde kundër të afërmit tënd, por mos e zbulo sekretin e një tjetri,

Lorsque ton prochain t'aura outragé, défends ta cause contre ton prochain, mais ne révèle pas le secret d'un autre,

10 me qëllim që ai që të dëgjon të mos të të diskreditojë dhe nami yt të njolloset për gjithnjë.

de peur que celui qui l'apprendra ne te couvre de honte, et que ton ignominie ne s'efface pas.

11 Një fjalë e thënë në kohën e duhur është si molla të arta mbi një enë argjendi.

Comme des pommes d'or sur des ciselures d'argent, ainsi est une parole dite à propos.

12 Për një vesh të bindur, një i urtë që qorton është si një vath i artë, një zbukurim prej ari të kulluar.

Comme un anneau d'or et un ornement d'or fin, ainsi est le sage qui reprend une oreille docile.

13 Një lajmëtar besnik është, për ata që e dërgojnë, si freskia e borës në kohën e korrjes, sepse ai e freskon shpirtin e zotit të tij.

Comme la fraîcheur de la neige au temps de la moisson, ainsi est le messager fidèle pour ceux qui l'envoient; il réjouit l'âme de son maître.

14 Ai që mburret duke gënjyer se ka bërë një dhuratë është si retë dhe era pa shi.

Des nuages et du vent sans pluie, tel est l'homme qui se glorifie de présents mensongers.

15 Me durimin i mbushet mendja një princi dhe gjuha e ëmbël thyen kockat.

Par la patience le juge se laisse persuader, et une langue douce peut briser des os.

16 Në rast se gjen mjaltë, ha aq sa të mjafton, me qëllim që të mos dendesh dhe pastaj të vjellësh.

Si tu trouves du miel, n'en mange que ce qui te suffit, de peur que, rassasié, tu ne le vomisses.

17 Shko rrallë në shtëpinë e të afërmit tënd, që ai të mos mërzitet me ty sa të të urrejë.

Mets rarement le pied dans la maison de ton prochain, de peur que, fatigué de toi, il ne te haïsse.

18 Njeriu që deponon gënjeshtra kundër të afërmit të tij është si një topuz, një shpatë dhe një shigjetë e mprehtë.

Une massue, une épée et une flèche aiguë, tel est l'homme qui porte un faux témoignage contre son prochain.

19 Besimi te një njeri i pabesë ditën e fatkeqësisë është si një dhëmb i thyer dhe një këmbë e ndrydhur.

Une dent cassée et un pied qui glisse, c'est la confiance qu'inspire un perfide au jour du malheur.

20 Kush i këndon këngë një zemre të pikëlluar është si ai që heq rrobat e tij në një ditë të ftohtë dhe si uthulla mbi sodën.

Oter son manteau un jour de froid, répandre du vinaigre sur du nitre, ainsi fait celui qui dit des chansons à un cœur affligé.

21 Në qoftë se armiku yt ka uri, jepi bukë për të ngrënë, dhe në se ka etje, jepi ujë për të pirë,

Si ton ennemi a faim, donne-lui du pain à manger; s'il a soif, donne-lui de l'eau à boire;

22 sepse kështu do të grumbullosh thëngjij mbi kokën e tij, dhe Zoti do të të shpërblejë.

car tu amasses ainsi des charbons sur sa tête, et Yahweh te récompensera.

23 Era e veriut sjell shiun, dhe gjuha që shpif tinëz e bën fytyrën të indinjuar.

Le vent du nord enfante la pluie, et la langue qui médit en secret, un visage irrité.

24 Éshtë më mirë të banosh në cep të një çatie se sa në një shtëpi bashkë me një grua grindavece.

Mieux vaut habiter à l'angle d'un toit, que de rester avec une femme querelleuse.

25 Një lajm i mirë nga një vend i largët është si ujë i freskët për një njeri të lodhur dhe të etur.

De l'eau fraîche pour une personne altérée, telle est une bonne nouvelle venant d'une terre lointaine.

26 I drejti që dridhet përpara të pabesit është si një burim i turbullt dhe një pus i ndotur.

Une fontaine troublée et une source corrompue, tel est le juste qui chancelle devant le méchant.

27 Të hash shumë mjaltë nuk është mirë, dhe të kërkosh lavdinë tënde nuk është lavdi.

Il n'est pas bon de manger beaucoup de miel; ainsi celui qui veut sonder la majesté divine sera accablé par sa gloire.

28 Njeriu që nuk di të frenojë zemërimin e tij është si një qytet i shkrehur pa mure.

Une ville forcée qui n'a plus de murailles, tel est l'homme qui ne peut se contenir.