Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

No tengas envidia de los hombres malos, ni el deseo de estar con ellos;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

para que sus corazones traman la violencia y sus labios hablan de travesuras.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

A través de la sabiduría se construye una casa; mediante la comprensión se establece;

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

por conocimiento las habitaciones se llenan con todos los tesoros raros y hermosos.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Un hombre sabio tiene un gran poder. Un hombre con conocimientos aumenta la fuerza,

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

pues con una sabia guía libras tu guerra, y la victoria está en muchos asesores.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

La sabiduría es demasiado elevada para un tonto. No abre la boca en la puerta.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

El que conspira para hacer el mal se le llamará intrigante.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Los planes de la locura son pecado. El burlador es detestado por los hombres.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Si flaqueas en el momento de la dificultad, tu fuerza es pequeña.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

¡Rescata a los que están siendo llevados a la muerte! En efecto, ¡retened a los que se tambalean hacia la matanza!

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Si dices: “He aquí que no sabíamos esto” ¿acaso el que pesa los corazones no lo considera? El que guarda tu alma, ¿no lo sabe? ¿No ha de dar a cada uno según su trabajo?

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Hijo mío, come miel, porque es buena, los excrementos del panal, que son dulces a su gusto;

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

así conocerás que la sabiduría es para tu alma. Si lo has encontrado, habrá una recompensa: Su esperanza no será cortada.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

No aceches, malvado, contra la morada de los justos. No destruyas su lugar de descanso;

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

porque el justo cae siete veces y se levanta, pero los malvados son derribados por la calamidad.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

No te alegres cuando tu enemigo caiga. No dejes que tu corazón se alegre cuando sea derrocado,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

no sea que Yahvé lo vea y le desagrade, y aleja de él su ira.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

No te preocupes por los malhechores, ni tengas envidia de los malvados;

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

porque no habrá recompensa para el hombre malo. La lámpara de los malvados se apagará.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Hijo mío, teme a Yahvé y al rey. No te unas a los rebeldes,

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

porque su calamidad surgirá de repente. ¿Quién sabe qué destrucción puede venir de ambos?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Estos son también los dichos de los sabios: Mostrar parcialidad en el juicio no es bueno.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

El que dice al impío: “Eres justo” los pueblos lo maldecirán, y las naciones lo aborrecerán —

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

pero les irá bien a los que condenen a los culpables, y una rica bendición vendrá sobre ellos.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Una respuesta sincera es como un beso en los labios.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Prepara tu trabajo en el exterior, y preparen sus campos. Después, construye tu casa.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

No seas testigo contra tu prójimo sin motivo. No engañes con tus labios.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

No digas: “Haré con él lo que él ha hecho conmigo”; Pagaré al hombre según su trabajo”.

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Pasé por el campo del perezoso, por la viña del hombre vacío de entendimiento.

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

He aquí que todo estaba cubierto de espinas. Su superficie estaba cubierta de ortigas, y su muro de piedra fue derribado.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Entonces vi, y consideré bien. Vi y recibí instrucción:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

un poco de sueño, un poco de sopor, un pequeño pliegue de las manos para dormir,

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

por lo que su pobreza vendrá como un ladrón y su necesidad como hombre armado.