Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

No tengas envidia de los malvados, ni desees su compañía,

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

porque ellos conspiran planes crueles y discuten entre ellos para causar tribulación.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Una casa se construye con sabiduría. Su fundamento seguro es la inteligencia.

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

Sus habitaciones están llenas de conocimiento, con todo tipo de hermosos y valiosos objetos.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Si tienes sabiduría, serás fuerte. Si tienes inteligencia, tu poder aumentará.

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

Porque con la guía correcta, podrás ir a la guerra, y serás victorioso si tienes muchos buenos consejeros.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

La sabiduría examina las mentes de los tontos. Ellos no tienen nada que aportar en las discusiones sobre los asuntos importantes.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Todo aquel que hace planes para hacer el mal, será considerado un problemático.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Los planes que hacen los tontos son de pecado. Todos aborrecen a los que se burlan de otros.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Si te rindes en el momento de la prueba, mostraras cuan débil eres.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Rescata a los que son expulsados para ser ejecutados. Salva a los que desfallecen de camino a su muerte.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Si dices: “No sabíamos nada sobre esto”, ¿no crees que el Dios que juzga las motivaciones no se dará cuenta de lo que ocurre realmente? El que te mira desde arriba lo sabe todo, y le pagará a todos según sus actos.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Hijo mío, comer miel te conviene; el panal de miel tiene un dulce sabor.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Del mismo modo, debes saber que te conviene la sabiduría; y que sin la encuentras habrá un futuro para ti que no será frustrado.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

No seas como el criminal que espera para entrar por sorpresa en las casas de las buenas personas. No ataques el lugar donde viven.

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

Los que hacen el bien podrán caer siete veces, y aun así se levantaran; pero el desastre vendrá para derribar a los malvados.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

No celebres cuando tu enemigo caiga. No te alegues cuando se tropiece,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

porque puede que cuando el Señor lo note, se desagrade de ti y no lo castigue como lo había pensado.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

No te enojes por causa de los malvados, ni sientas celos por los que hacen el mal,

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

porque los malvados no tienen futuro. La lámpara de los malvados se apagará.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Hijo mío, honra al Señor y al rey, y no te juntes con los rebeldes,

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

porque el desastre vendrá sobre ellos repentinamente. ¿Quién podrá saber cómo los castigarán el Señor y el rey?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Estos son más dichos del sabio: Mostrar preferencias cuando emites un juicio no es bueno.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Los que le dicen al culpable: “Eres inocente”, serán malditos por el pueblo y odiados por la nación,

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

pero los que condenan al culpable serán estimados, y recibirán rica bendición.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Una respuesta honesta es como un beso en los labios.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Haz primero el trabajo que necesitas hacer afuera y prepárate para sembrar tus campos. Solo después de eso, comienza a construir tu casa.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

No seas testigo contra tu prójimo sin tener una buena razón, ni digas mentiras.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

No digas en tu pensamiento: “Voy a hacerle lo mismo que me hizo! ¡Haré que me pague por lo que ha hecho!”

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Mientras caminaba, pasé por el campo del hombre perezoso, y por el viñedo de un insensato.

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

Y estaba lleno de monte y espinas, el suelo estaba cubierto de hierba y la piedra angular se había caído.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Y mientras veía, pensé y aprendí una lección:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

Puedes decir: “Solo dormiré un poco más, me recostaré apenas un rato, y cruzaré mis brazos para descansar un poco más”,

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

pero la pobreza te atacará como un ladrón, y la miseria como un guerrero armado.