Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

No tengas envidia de los hombres malvados; ni ansia de estar con ellos;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

porque su corazón maquina rapiñas, y sus labios hablan para dañar.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Con la sabiduría se edifica una casa, y con la prudencia se afirma.

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

Con la inteligencia se hinchen sus cámaras de todo lo más precioso y deseable.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

El hombre sabio está lleno de fuerza; el que tiene sabiduría aumenta su poder.

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

Pues con prudentes medidas puedes ganar la guerra, y donde hay muchos consejeros allí está la victoria.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Cosa demasiado alta es para el necio la sabiduría; no abrirá él en el foro su boca.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Quien medita cómo hacer daño será llamado intrigante.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

El afán del insensato consiste en pecar, y abominable para los hombres es el maldiciente.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Si desfalleces en el día de la prueba, tu fortaleza es poca cosa.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Libra a los que son llevados a la muerte; a los que andan vacilando al degolladero, sálvalos.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Si dijeres: “¿Cómo saberlo?” ¿Acaso no lo ve Aquel que pesa los corazones? Bien lo sabe Aquel que vela sobre tu vida; Él retribuirá a cada cual según sus obras.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Come, hijo mío, miel, porque es buena, y el panal, que es dulce para tu paladar.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Tal será para tu alma la sabiduría; si la hallares, el porvenir será tuyo, y tu esperanza no será frustrada.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

No pongas, malvado, asechanzas a la morada del justo, ni devastes el lugar de su reposo.

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

El justo se levanta, aunque caiga siete veces, los impíos, empero, se pierden en el mal.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

No te goces en la caída de tu enemigo; si sucumbe no se alegre tu corazón,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

no sea que al verlo Yahvé se ofenda y aparte de sobre él su enojo.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

No te irrites a causa de los impíos, ni envidies a los malhechores.

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

Porque no hay porvenir para el malo; la lámpara de los impíos se apagará.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Hijo mío, teme a Yahvé y al rey, y no te asocies con los revoltosos;

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

porque de repente vendrá sobre ellos su ruina, y la desventura de ambos, ¿quién la conoce?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

También estas son sentencias de los sabios: Es cosa mala hacer acepción de personas en el juicio.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Quien dice al delincuente: “Tú tienes razón”, será maldito del pueblo y detestado de la gente.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Y aquellos que lo condenan, serán alabados, y sobre ellos vienen ricas bendiciones.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Los labios besa quien responde palabras rectas.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Haz con esmero tu trabajo de afuera, aplicándolo a tu campo, y luego podrás edificar tu casa.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

No seas de ligero testigo contra tu prójimo; ¿quieres acaso engañarlo con tus labios?

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

No digas: “Como él me trató, así haré con él, le daré el pago según sus obras.”

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Pasé junto al campo del perezoso, y junto a la viña del insensato;

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

y he aquí que espinas brotaban por todas partes, ortigas cubrían su superficie y la cerca de piedra estaba destruida.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Lo vi y me puse a reflexionar; lo miré y aprendí esta lección:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

Un poco dormir, un poco dormitar, cruzar un poco las manos para descansar,

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

y sobrevendrá cual salteador la miseria, y como hombre armado, la necesidad.