Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Não tenhas inveja dos homens malignos, nem desejes estar com eles;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

Porque o coração deles imagina destruição, e os lábios deles falam de opressão.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Pela sabedoria a casa é edificada, e pelo entendimento ela fica firme;

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

E pelo conhecimento os cômodos se encherão de riquezas preciosas e agradáveis.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

O homem sábio é poderoso; e o homem que tem conhecimento aumenta [sua] força;

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

Porque com conselhos prudentes farás tua guerra; e a vitória [é alcançada] pela abundância de conselheiros.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

A sabedoria é alta demais para o tolo; na porta [do julgamento] ele não abre sua boca.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Quem planeja fazer o mal será chamado de vilão.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

O pensamento do tolo é pecado; e o zombador é abominável aos homens.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

[Se] te mostrares fraco no dia da angústia, como é pouca tua força!

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Livra os que estão tomados para a morte, os que estão sendo levados para serem mortos;

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Pois se tu disseres: Eis que não sabíamos, Por acaso aquele que pesa os corações não saberá? Aquele que guarda tua alma não conhecerá? Ele retribuirá ao homem conforme sua obra.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Come mel, meu filho, porque é bom; e o favo de mel é doce ao teu paladar.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Assim será o conhecimento da sabedoria para tua alma; se a encontrares haverá recompensa [para ti]; e tua esperança não será cortada.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Tu, perverso, não espies a habitação do justo, nem assoles seu quarto;

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

Porque o justo cai sete vezes, e se levanta; mas os perversos tropeçam no mal.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Quando teu inimigo cair, não te alegres; nem teu coração fique contente quando ele tropeçar,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

Para que não [aconteça] de o SENHOR veja, e o desagrade, e desvie dele sua ira.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Não te irrites com os malfeitores, nem tenhas inveja dos perversos;

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

Porque o maligno não terá um bom futuro; a lâmpada dos perversos se apagará.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Meu filho, teme ao SENHOR e ao rei; e não te envolvas com os rebeldes;

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

Porque a destruição deles se levantará de repente; e quem sabe que ruína eles terão?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Estes [provérbios] também são para os sábios: fazer acepção de pessoas num julgamento não é bom.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Aquele que disser ao ímpio: Tu és justo, Os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Mas para aqueles que [o] repreenderem, haverá coisas boas; e sobre eles virá uma boa bênção.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Quem responde palavras corretas é [como se] estivesse beijando com os lábios.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Prepara o teu trabalho de fora, e deixa pronto o teu campo; então depois, edifica a tua casa.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Não sejas testemunha contra o teu próximo sem causa; por que enganarias com teus lábios?

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Não digas: Assim como ele fez a mim, assim também farei a ele; pagarei a cada um conforme sua obra.

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Passei junto ao campo do preguiçoso, e junto à vinha do homem sem juízo;

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

e eis que ela estava toda cheia de espinheiros, [e] sua superfície coberta de urtigas; e o seu muro de pedras estava derrubado.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Quando eu vi [isso], aprendi em meu coração, e, olhando, recebi instrução:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

um pouco de sono, cochilando um pouco, cruzando as mãos por um pouco de tempo, deitado,

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

e assim a tua pobreza virá como um assaltante; a tua necessidade, como um homem armado.