Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Non invidiare gli uomini malvagi, non desiderare di stare con loro;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

poiché il loro cuore trama rovine e le loro labbra non esprimono che malanni.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Con la sapienza si costruisce la casa e con la prudenza la si rende salda;

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

con la scienza si riempiono le sue stanze di tutti i beni preziosi e deliziosi.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Un uomo saggio vale più di uno forte, un uomo sapiente più di uno pieno di vigore,

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

perché con le decisioni prudenti si fa la guerra e la vittoria sta nel numero dei consiglieri.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

E' troppo alta la sapienza per lo stolto, alla porta della città egli non potrà aprir bocca.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Chi trama per fare il male si chiama mestatore.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Il proposito dello stolto è il peccato e lo spavaldo è l'abominio degli uomini.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Se ti avvilisci nel giorno della sventura, ben poca è la tua forza.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Libera quelli che sono condotti alla morte e salva quelli che sono trascinati al supplizio.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Se dici: «Ecco, io non ne so nulla», forse colui che pesa i cuori non lo comprende? Colui che veglia sulla tua vita lo sa; egli renderà a ciascuno secondo le sue opere.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Mangia, figlio mio, il miele, perché è buono e dolce sarà il favo al tuo palato.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Sappi che tale è la sapienza per te: se l'acquisti, avrai un avvenire e la tua speranza non sarà stroncata.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Non insidiare, o malvagio, la dimora del giusto, non distruggere la sua abitazione,

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

perché se il giusto cade sette volte, egli si rialza, ma gli empi soccombono nella sventura.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Non ti rallegrare per la caduta del tuo nemico e non gioisca il tuo cuore, quando egli soccombe,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

perché il Signore non veda e se ne dispiaccia e allontani da lui la collera.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Non irritarti per i malvagi e non invidiare gli empi,

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

perché non ci sarà avvenire per il malvagio e la lucerna degli empi si estinguerà.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Temi il Signore, figlio mio, e il re; non ribellarti né all'uno né all'altro,

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

perché improvvisa sorgerà la loro vendetta e chi sa quale scempio faranno l'uno e l'altro?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Anche queste sono parole dei saggi. Aver preferenze personali in giudizio non è bene.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Se uno dice all'empio: «Tu sei innocente», i popoli lo malediranno, le genti lo esecreranno,

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

mentre tutto andrà bene a coloro che rendono giustizia, su di loro si riverserà la benedizione.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Dà un bacio sulle labbra colui che risponde con parole rette.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Sistema i tuoi affari di fuori e fatti i lavori dei campi e poi costruisciti la casa.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Non testimoniare alla leggera contro il tuo prossimo e non ingannare con le labbra.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Non dire: «Come ha fatto a me così io farò a lui, renderò a ciascuno come si merita».

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Sono passato vicino al campo di un pigro, alla vigna di un uomo insensato:

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

ecco, ovunque erano cresciute le erbacce, il terreno era coperto di cardi e il recinto di pietre era in rovina.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Osservando, riflettevo e, vedendo, ho tratto questa lezione:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

un pò dormire, un pò sonnecchiare, un pò incrociare le braccia per riposare

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

e intanto viene passeggiando la miseria e l'indigenza come un accattone.