Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Ne porte pas envie aux hommes méchants, Et ne désire pas être avec eux;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

Car leur cœur médite la ruine, Et leurs lèvres parlent d’iniquité.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

C’est par la sagesse qu’une maison s’élève, Et par l’intelligence qu’elle s’affermit;

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

C’est par la science que les chambres se remplissent De tous les biens précieux et agréables.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Un homme sage est plein de force, Et celui qui a de la science affermit sa vigueur;

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

Car tu feras la guerre avec prudence, Et le salut est dans le grand nombre des conseillers.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

La sagesse est trop élevée pour l’insensé; Il n’ouvrira pas la bouche à la porte.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Celui qui médite de faire le mal S’appelle un homme plein de malice.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

La pensée de la folie n’est que péché, Et le moqueur est en abomination parmi les hommes.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Si tu faiblis au jour de la détresse, Ta force n’est que détresse.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Délivre ceux qu’on traîne à la mort, Ceux qu’on va égorger, sauve-les!

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Si tu dis: Ah! Nous ne savions pas!… Celui qui pèse les cœurs ne le voit-il pas? Celui qui veille sur ton âme ne le connaît-il pas? Et ne rendra-t-il pas à chacun selon ses œuvres?

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Mon fils, mange du miel, car il est bon; Un rayon de miel sera doux à ton palais.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

De même, connais la sagesse pour ton âme; Si tu la trouves, il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Ne tends pas méchamment des embûches à la demeure du juste, Et ne dévaste pas le lieu où il repose;

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

Car sept fois le juste tombe, et il se relève, Mais les méchants sont précipités dans le malheur.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Ne te réjouis pas de la chute de ton ennemi, Et que ton cœur ne soit pas dans l’allégresse quand il chancelle,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

De peur que l’Éternel ne le voie, que cela ne lui déplaise, Et qu’il ne détourne de lui sa colère.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Ne t’irrite pas à cause de ceux qui font le mal, Ne porte pas envie aux méchants;

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

Car il n’y a point d’avenir pour celui qui fait le mal, La lampe des méchants s’éteint.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Mon fils, crains l’Éternel et le roi; Ne te mêle pas avec les hommes remuants;

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

Car soudain leur ruine surgira, Et qui connaît les châtiments des uns et des autres?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Voici encore ce qui vient des sages: Il n’est pas bon, dans les jugements, d’avoir égard aux personnes.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Celui qui dit au méchant: Tu es juste! Les peuples le maudissent, les nations le maudissent.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Mais ceux qui le châtient s’en trouvent bien, Et le bonheur vient sur eux comme une bénédiction.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Il baise les lèvres, Celui qui répond des paroles justes.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Soigne tes affaires au-dehors, Mets ton champ en état, Puis tu bâtiras ta maison.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Ne témoigne pas à la légère contre ton prochain; Voudrais-tu tromper par tes lèvres?

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Ne dis pas: Je lui ferai comme il m’a fait, Je rendrai à chacun selon ses œuvres.

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

J’ai passé près du champ d’un paresseux, Et près de la vigne d’un homme dépourvu de sens.

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

Et voici, les épines y croissaient partout, Les ronces en couvraient la face, Et le mur de pierres était écroulé.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

J’ai regardé attentivement, Et j’ai tiré instruction de ce que j’ai vu.

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, Un peu croiser les mains pour dormir!…

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

Et la pauvreté te surprendra, comme un rôdeur, Et la disette, comme un homme en armes.