Fjalët e urta 24
1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,
N’envie pas les hommes qui font le mal, et ne désire pas d’être avec eux,
2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.
car leur cœur médite la destruction, et leurs lèvres parlent de tourment.
3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.
Par la sagesse la maison est bâtie, et elle est établie par l’intelligence;
4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.
et par la connaissance les chambres sont remplies de tous les biens précieux et agréables.
5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.
L’homme sage a de la force, et l’homme de connaissance affermit sa puissance;
6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.
car sous une [sage] direction tu feras ta guerre, et le salut est dans le grand nombre des conseillers.
7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.
La sagesse est trop haute pour le fou, il n’ouvrira pas la bouche dans la porte.
8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.
Celui qui pense à mal faire, on l’appellera intrigant.
9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.
Le plan de la folie est péché, et le moqueur est en abomination aux hommes.
10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.
Si tu perds courage au jour de la détresse, ta force est mince.
11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.
Délivre ceux qui sont menés à la mort, et ne te retire pas de ceux qui chancellent vers une mort violente.
12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.
Si tu dis: Voici, nous n’en savions rien; celui qui pèse les cœurs, lui ne le considérera-t-il pas? et celui qui garde ton âme, lui le sait; et il rend à l’homme selon son œuvre.
13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.
Mon fils, mange du miel, car il est bon; et un rayon de miel est doux à ton palais.
14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
Ainsi connais pour ton âme la sagesse: si tu l’as trouvée, il y a un avenir, et ton attente ne sera point réduite à néant.
15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,
Méchant, ne mets pas des embûches contre l’habitation du juste, ne dévaste pas son gîte.
16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.
Car le juste tombe sept fois, et se relève; mais les méchants trébuchent [pour tomber] dans le malheur.
17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,
Si ton ennemi tombe, ne te réjouis pas; et s’il trébuche, que ton cœur ne s’égaie pas;
18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.
de peur que l’Éternel ne le voie, et que cela ne soit mauvais à ses yeux, et qu’il ne détourne de dessus lui sa colère.
19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,
Ne t’irrite pas à cause de ceux qui font le mal, n’envie pas les méchants;
20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.
car il n’y a pas d’avenir pour l’inique: la lampe des méchants s’éteindra.
21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;
Mon fils, crains l’Éternel et le roi; ne te mêle pas avec les gens remuants,
22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?
car leur calamité surgira tout à coup; et qui sait la ruine des uns et des autres?
23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.
Ces choses aussi viennent des sages: Faire acception des personnes dans le jugement n’est pas bien.
24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.
Celui qui dit au méchant: Tu es juste, les peuples le maudiront, les peuplades seront indignées contre lui;
25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.
mais ceux qui le reprennent seront agréables, et une bénédiction de bien viendra sur eux.
26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.
Celui qui répond des paroles justes embrasse les lèvres.
27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.
Prépare ton ouvrage au-dehors, et mets en état ton champ, et après, bâtis ta maison.
28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.
Ne sois pas témoin, sans motif, contre ton prochain; voudrais-tu donc tromper de tes lèvres?
29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.
Ne dis pas: Comme il m’a fait, je lui ferai; je rendrai à l’homme selon son œuvre.
30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;
J’ai passé près du champ de l’homme paresseux et près de la vigne de l’homme dépourvu de sens,
31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.
et voici, tout y était monté en chardons; les orties en avaient couvert la surface, et sa clôture de pierres était démolie.
32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:
Et je regardai, j’y appliquai mon cœur; je vis, [et] je reçus instruction.
33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;
Un peu de sommeil, un peu d’assoupissement, un peu croiser les mains pour dormir…,
34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.
et ta pauvreté viendra [comme] un voyageur, et ton dénuement comme un homme armé.
