Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Ne soyez pas envieux des hommes mauvais, ni le désir d'être avec eux;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

pour la violence du complot de leurs cœurs et leurs lèvres parlent de méchanceté.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

C'est par la sagesse que l'on construit une maison; par l'entendement, il est établi;

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

par connaissance les chambres sont remplies avec tous les trésors rares et magnifiques.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Un homme sage a un grand pouvoir. Un homme bien informé accroît sa force,

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

car c'est par des conseils avisés que tu fais la guerre, et la victoire est dans de nombreux conseillers.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

La sagesse est trop élevée pour un fou. Il n'ouvre pas sa bouche dans la porte.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Celui qui complote pour faire le mal sera appelé un magouilleur.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Les projets de la folie sont des péchés. Le moqueur est détesté par les hommes.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Si vous chancelez au moment de la détresse, votre force est faible.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Sauvez ceux qui sont conduits à la mort! En effet, retenez ceux qui titubent vers le massacre!

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Si vous dites: « Voici, nous ne savions pas cela, » Celui qui pèse les cœurs ne le considère-t-il pas? Celui qui garde ton âme, ne le sait-il pas? Ne doit-il pas rendre à chacun selon son travail?

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Mon fils, mange du miel, car il est bon, les excréments du rayon de miel, qui sont doux à votre goût;

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Ainsi tu connaîtras la sagesse pour ton âme. Si vous l'avez trouvé, il y aura une récompense: Votre espoir ne sera pas coupé.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Ne fais pas d'embuscades, méchant, contre la demeure des justes. Ne détruisez pas son lieu de repos;

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

car le juste tombe sept fois et se relève, mais les méchants sont renversés par la calamité.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Ne te réjouis pas quand ton ennemi tombe. Ne laissez pas votre cœur se réjouir quand il sera renversé,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

de peur que Yahvé ne le voie et que cela ne lui déplaise, et il détourne de lui sa colère.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Ne vous inquiétez pas à cause des méchants, ne soyez pas envieux des méchants;

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

car il n'y aura pas de récompense pour l'homme mauvais. La lampe des méchants sera éteinte.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Mon fils, crains Yahvé et le roi. Ne vous joignez pas à ceux qui sont rebelles,

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

car leur calamité se lève soudainement. Qui sait quelle destruction peut venir de ces deux-là?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Ce sont là des paroles de sages: Faire preuve de partialité dans le jugement n'est pas bon.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Celui qui dit au méchant: « Tu es juste, » les peuples le maudiront, et les nations l'abhorreront -

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

mais il ira bien avec ceux qui condamnent les coupables, et une riche bénédiction viendra sur eux.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Une réponse honnête est comme un baiser sur les lèvres.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Préparez votre travail à l'extérieur, et préparez vos champs. Ensuite, construisez votre maison.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Ne sois pas un témoin contre ton prochain sans raison. Ne trompez pas avec vos lèvres.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Ne dites pas: « Je lui ferai ce qu'il m'a fait »; Je rendrai à l'homme ce qu'il a fait. »

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Je suis passé par le champ du paresseux, par la vigne de l'homme dépourvu d'intelligence.

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

Voici, elle était couverte d'épines. Sa surface était couverte d'orties, et son mur de pierre a été démoli.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Alors j'ai vu, et j'ai bien réfléchi. J'ai vu, et reçu des instructions:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

un peu de sommeil, un peu d'assoupissement, un petit pliage des mains pour dormir,

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

alors ta pauvreté viendra comme un voleur et votre volonté en tant qu'homme armé.