Fjalët e urta 24
1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,
Don't be jealous of evil people; don't long to spend time with them,
2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.
for they think up cruel plans and discuss how to cause trouble.
3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.
A house is built by wisdom; its foundation is made secure through understanding.
4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.
Its rooms are filled by knowledge with all kinds of valuable and beautiful objects.
5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.
If you have wisdom, you are strong; if you have knowledge, your power increases,
6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.
for with wise guidance you can go to war; you will be victorious by having many good advisors.
7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.
Wisdom goes over the heads of stupid people; they have nothing to contribute when important matters are discussed.
8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.
Anyone who plans to do evil will be seen as a troublemaker.
9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.
Plans thought up by stupid people are sinful. Everyone hates those who are scornful of others.
10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.
If you give up in times of trouble, it shows how weak you are.
11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.
Rescue those who are being led away to be executed; save those who are stumbling on their way to be slaughtered.
12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.
If you say, “Look, we didn't know anything about this,” don't you think the God who judges your motives will see what's happening? He who watches over you knows, and he will pay people back for what they've done.
13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.
My son, eating honey is good for you; the honeycomb tastes sweet.
14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
In the same way, you should know that wisdom is good for you; if you find it, there will be a future for you, and your hope will not be crushed.
15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,
Don't be like a criminal waiting to ambush the home of good people; don't attack the place where they live.
16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.
Those who do right may fall down seven times, and still get up again; but the wicked are brought down by disaster.
17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,
Don't celebrate when your enemies fall; don't be glad when they trip up,
18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.
otherwise when the Lord sees it, he'll be unhappy with you and won't punish your enemies as he planned.
19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,
Don't get all upset over the wicked, or be jealous of those who do wrong,
20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.
for evil people have no future—the lamp of the wicked will be snuffed out.
21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;
My son, honor the Lord and the king, and don't join those who are rebellious,
22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?
for disaster will suddenly fall on them. Who knows how the Lord and king will punish them?
23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.
These are more sayings of the wise: Showing favoritism when passing judgment is wrong.
24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.
Those who tell the guilty, “You're innocent,” will be cursed by the people and hated by the nation,
25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.
while those who convict the guilty will be appreciated, and will receive a rich blessing.
26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.
An honest answer is a kiss on the lips.
27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.
Do the work you need to do outside first, then prepare and sow your fields, and only after that start building your house.
28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.
Don't testify against your neighbors without having a good reason, and don't tell lies.
29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.
Don't say to yourself, “I'm going to do to him what he did to me! I'll pay him back for what he's done!”
30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;
I walked past the field of a lazy man, past a vineyard of someone with no sense.
31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.
It was all overgrown with thorns, the ground was covered with weeds, and the stone wall had fallen down.
32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:
As I looked I thought about it, and what I saw taught me a lesson:
33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;
You may say, “Please, just a little more sleep, a little longer snooze, a little more folding of the arms to rest”—
34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.
and poverty will attack you like a robber, destitution like an armed warrior.
