Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
Quando te sentares para comer com algum dominador, presta muita atenção para o que estiver diante de ti;
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
E põe uma faca à tua garganta, se tiveres muito apetite.
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
Não desejes as comidas gostosas dele, porque são pão de mentiras.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
Não trabalhes exaustivamente para ser rico; modera-te por meio de tua prudência.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
Porás teus olhos fixos sobre aquilo que é nada? Porque certamente se fará asas, e voará ao céu como uma águia.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
Não comas o pão de quem tem olho maligno, nem cobices suas comidas gostosas.
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
Porque ele calcula [seus gastos] consigo mesmo. Assim ele dirá: Come e bebe; Mas o coração dele não está contigo;
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
Vomitarias o pedaço que comeste, e perderias tuas palavras agradáveis.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
Não fales aos ouvidos do tolo, porque ele desprezará a prudência de tuas palavras.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
Não mudes os limites antigos, nem ultrapasses as propriedades dos órfãos;
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
Porque o Defensor deles é poderoso; ele disputará a causa deles contra ti.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Aplica teu coração à disciplina, e teus ouvidos às palavras de conhecimento.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
Não retires a disciplina do jovem; quando lhe bateres com a vara, nem [por isso] morrerá.
Tu lhe baterás com a vara, e livrarás a sua alma do Xeol. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
Meu filho, se teu coração for sábio, meu coração se alegrará, e eu também.
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
Meu interior saltará de alegria quando teus lábios falarem coisas corretas.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
Teu coração não inveje aos pecadores; porém [permanece] no temor ao SENHOR o dia todo;
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
Porque certamente há um [bom] futuro [para ti], e tua expectativa não será cortada.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Ouve, filho meu, e sê sábio; e conduz teu coração no caminho [correto].
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
Não esteja entre os beberrões de vinho, [nem] entre os comilões de carne.
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência os faz vestir trapos.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Compra a verdade, e não a vendas; [faze o mesmo com] a sabedoria, a disciplina e a prudência.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
O pai do justo muito se alegrará; aquele que gerar o sábio se encherá de alegria por causa dele.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
Teu pai e tua mãe se alegrarão; aquela te te gerou se encherá de alegria.
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
Meu filho, dá para mim teu coração, e que teus olhos prestem atenção em meus caminhos.
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
Porque a prostituta é [como] uma cova profunda, e a estranha [como] um poço estreito.
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
Também ela fica espreitando como um ladrão, e acrescenta transgressores entre os homens.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
De quem são os ais? De quem são os sofrimentos? De quem são as lutas? De quem são as queixas? De quem são as feridas desnecessárias? De quem são os olhos vermelhos?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
São daqueles que gastam tempo junto ao vinho, daqueles que andam em busca da bebida misturada.
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
Não prestes atenção ao vinho quando se mostra vermelho, quando brilha no copo e escorre suavemente,
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
[Pois] seu fim é [como] mordida de cobra, e picará como uma víbora.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Teus olhos verão [coisas] estranhas, e teu coração falará perversidades;
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
[E dirás]: Espancaram-me, mas não senti dor; bateram em mim, mas não senti; quando virei a despertar? Vou buscar mais uma [bebida].
