Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
Quand tu seras assis pour manger avec quelque Seigneur, considère attentivement ce qui sera devant toi.
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
Ne désire point ses friandises, car c'est une viande trompeuse.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
Ne travaille point à t'enrichir; et désiste-toi de la résolution que tu en as prise.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
Jetteras-tu tes yeux sur ce qui [bientôt] n'est plus? car certainement il se fera des ailes; il s'envolera, comme un aigle dans les cieux.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
Ne mange point la viande de celui qui a l'œil malin, et ne désire point ses friandises.
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
Car selon qu'il a pensé en son âme, tel est-il. Il te dira bien: mange et bois, mais son cœur n'est point avec toi.
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
Ton morceau, que tu auras mangé, tu le voudrais rendre, et tu auras perdu tes paroles agréables.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
Ne parle point, le fou t'écoutant; car il méprisera la prudence de ton discours.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
Ne recule point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins:
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
Car leur garant est puissant; il défendra leur cause contre toi.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de science.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
N'écarte point du jeune enfant la correction; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra point.
Tu le frapperas avec la verge, mais tu délivreras son âme du sépulcre. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira, oui, moi-même.
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
Certes mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres proféreront des choses droites.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
Que ton cœur ne porte point d'envie aux pécheurs; mais [adonne-toi] à la crainte de l'Eternel tout le jour.
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
Car véritablement il y aura [bonne] issue, et ton attente ne sera point retranchée.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Toi, mon fils, écoute, et sois sage; et fais marcher ton cœur dans cette voie.
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
Ne fréquente point les ivrognes, ni les gourmands.
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
Car l'ivrogne et le gourmand seront appauvris; et le long dormir fait vêtir des robes déchirées.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Ecoute ton père, [comme] étant celui qui t'a engendré; et ne méprise point ta mère, quand elle sera devenue vieille.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
Le père du juste s'égayera extrêmement; et celui qui aura engendré le sage, en aura de la joie.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté s'égaye.
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits de détresse;
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
Aussi se tient-elle en embûche, comme après la proie: et elle multipliera les transgresseurs entre les hommes.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
A qui est: malheur à moi? à qui est: hélas? à qui les débats? à qui le bruit? à qui les blessures sans cause? à qui la rougeur des yeux?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
Ne regarde point le vin quand il se montre rouge, et quand il donne sa couleur dans la coupe, et qu'il coule droit.
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
Il mord par derrière comme un serpent, et il pique comme un basilic.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera en insensé.
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
Et tu seras comme celui qui dort au cœur de la mer, et comme celui qui dort au sommet du mât.
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
On m'a battu, [diras-tu], et je n'en ai point été malade; on m'a moulu de coups, et je ne l'ai point senti; quand me réveillerai-je? Je me remettrai encore à le chercher.
