Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
Si tu es à table avec un grand, Fais attention à ce qui est devant toi;
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
Mets un couteau à ta gorge, Si tu as trop d’avidité.
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
Ne convoite pas ses friandises: C’est un aliment trompeur.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
Ne te tourmente pas pour t’enrichir, N’y applique pas ton intelligence.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
Veux-tu poursuivre du regard ce qui va disparaître? Car la richesse se fait des ailes, Et comme l’aigle, elle prend son vol vers les cieux.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
Ne mange pas le pain de celui dont le regard est malveillant, Et ne convoite pas ses friandises;
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
Car il est comme les pensées de son âme. Mange et bois, te dira-t-il; Mais son cœur n’est point avec toi.
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
Tu vomiras le morceau que tu as mangé, Et tu auras perdu tes propos agréables.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
Ne parle pas aux oreilles de l’insensé, Car il méprise la sagesse de tes discours.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
Ne déplace pas la borne ancienne, Et n’entre pas dans le champ des orphelins;
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
Car leur vengeur est puissant: Il défendra leur cause contre toi.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Ouvre ton cœur à l’instruction, Et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
N’épargne pas la correction à l’enfant; Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
En le frappant de la verge, Tu délivres son âme du séjour des morts. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
Mon fils, si ton cœur est sage, Mon cœur à moi sera dans la joie;
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
Mes entrailles seront émues d’allégresse, Quand tes lèvres diront ce qui est droit.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
Que ton cœur n’envie point les pécheurs, Mais qu’il ait toujours la crainte de l’Éternel;
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
Car il est un avenir, Et ton espérance ne sera pas anéantie.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Écoute, mon fils, et sois sage; Dirige ton cœur dans la voie droite.
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
Ne sois pas parmi les buveurs de vin, Parmi ceux qui font excès des viandes:
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
Car l’ivrogne et celui qui se livre à des excès s’appauvrissent, Et l’assoupissement fait porter des haillons.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Écoute ton père, lui qui t’a engendré, Et ne méprise pas ta mère, quand elle est devenue vieille.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Acquiers la vérité, et ne la vends pas, La sagesse, l’instruction et l’intelligence.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
Le père du juste est dans l’allégresse, Celui qui donne naissance à un sage aura de la joie.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
Que ton père et ta mère se réjouissent, Que celle qui t’a enfanté soit dans l’allégresse!
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
Mon fils, donne-moi ton cœur, Et que tes yeux se plaisent dans mes voies.
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
Car la prostituée est une fosse profonde, Et l’étrangère un puits étroit.
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
Elle dresse des embûches comme un brigand, Et elle augmente parmi les hommes le nombre des perfides.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
Pour qui les ah? Pour qui les hélas? Pour qui les disputes? Pour qui les plaintes? Pour qui les blessures sans raison? Pour qui les yeux rouges?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, Pour ceux qui vont déguster du vin mêlé.
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
Ne regarde pas le vin qui paraît d’un beau rouge, Qui fait des perles dans la coupe, Et qui coule aisément.
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
Il finit par mordre comme un serpent, Et par piquer comme un basilic.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Tes yeux se porteront sur des étrangères, Et ton cœur parlera d’une manière perverse.
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
Tu seras comme un homme couché au milieu de la mer, Comme un homme couché sur le sommet d’un mât:
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
On m’a frappé, … je n’ai point de mal!… On m’a battu, … je ne sens rien!… Quand me réveillerai-je?… J’en veux encore!
