Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Um bom nome é mais desejável do que grandes riquezas, e favor amoroso é melhor do que prata e ouro.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Os ricos e os pobres têm isso em comum: Yahweh é o criador de todos eles.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

Um homem prudente vê o perigo e se esconde; mas o simples passar adiante, e sofrer por ele.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

O resultado da humildade e do medo de Yahweh é riqueza, honra e vida.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Espinhos e laços estão no caminho dos malvados; quem guarda sua alma, fica deles.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Treinar uma criança no caminho que ela deve seguir, e quando ele for velho, não se afastará dele.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Os ricos dominam sobre os pobres. O tomador do empréstimo é servo do doador.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

He que semeia a maldade colhe problemas, e a haste de sua fúria será destruída.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Aquele que tiver um olho generoso será abençoado, pois ele compartilha sua comida com os pobres.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Expulsar o escarnecedor, e a briga sairá; sim, as brigas e insultos vão parar.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Aquele que ama a pureza de coração e fala graciosamente é o amigo do rei.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Os olhos de Yahweh zelam pelo conhecimento, mas ele frustra as palavras dos infiéis.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

O preguiçoso diz: “Há um leão lá fora! Eu serei morto nas ruas”!

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

A boca de uma adúltera é um poço profundo. Aquele que está sob a ira de Yahweh cairá nela.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

A loucura está ligada ao coração de uma criança; a vara da disciplina o afasta dele.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Quem oprime os pobres por seu próprio aumento e quem dá aos ricos, ambos chegam à pobreza.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Vire seu ouvido, e ouça as palavras dos sábios. Aplique seu coração ao meu ensino.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Pois é uma coisa agradável se você os mantiver dentro de você, se todos eles estiverem prontos em seus lábios.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Eu lhes ensino hoje, até mesmo vocês, para que sua confiança possa estar em Yahweh.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Não lhe escrevi trinta coisas excelentes de conselhos e conhecimentos,

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Para lhe ensinar a verdade, palavras confiáveis, para dar boas respostas àqueles que o enviaram?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Não explore os pobres porque ele é pobre; e não esmague os necessitados no tribunal;

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

para Yahweh defenderá seu caso, e saqueia a vida daqueles que os saqueiam.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Não seja amigo de um homem de temperamento quente. Não se associe com alguém que guarda a raiva,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

para que você não aprenda seus caminhos e ludibriar sua alma.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Não seja um daqueles que batem as mãos, daqueles que são garantia de dívidas.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Se você não tiver meios para pagar, por que ele deveria tirar sua cama de baixo de você?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Não mova a antiga pedra de fronteira que seus pais criaram.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Do você vê um homem hábil em seu trabalho? Ele servirá aos reis. Ele não servirá a homens obscuros.