Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Un buon nome val più di grandi ricchezze e la benevolenza altrui più dell'argento e dell'oro.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Il ricco e il povero si incontrano, il Signore ha creato l'uno e l'altro.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

L'accorto vede il pericolo e si nasconde, gli inesperti vanno avanti e la pagano.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Frutti dell'umiltà sono il timore di Dio, la ricchezza, l'onore e la vita.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Spine e tranelli sono sulla via del perverso; chi ha cura di se stesso sta lontano.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Abitua il giovane secondo la via da seguire; neppure da vecchio se ne allontanerà.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Il ricco domina sul povero e chi riceve prestiti è schiavo del suo creditore.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Chi semina l'ingiustizia raccoglie la miseria e il bastone a servizio della sua collera svanirà.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Chi ha l'occhio generoso sarà benedetto, perché egli dona del suo pane al povero.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Scaccia il beffardo e la discordia se ne andrà e cesseranno i litigi e gli insulti.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Il Signore ama chi è puro di cuore e chi ha la grazia sulle labbra è amico del re.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Gli occhi del Signore proteggono la scienza ed egli confonde le parole del perfido.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Il pigro dice: «C'è un leone là fuori: sarei ucciso in mezzo alla strada».

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bocca delle straniere è una fossa profonda, chi è in ira al Signore vi cade.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La stoltezza è legata al cuore del fanciullo, ma il bastone della correzione l'allontanerà da lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Opprimere il povero non fa che arricchirlo, dare a un ricco non fa che impoverirlo.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Porgi l'orecchio e ascolta le parole dei sapienti e applica la tua mente alla mia istruzione,

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

perché ti sarà piacevole custodirle nel tuo intimo e averle tutte insieme pronte sulle labbra.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Perché la tua fiducia sia riposta nel Signore, voglio indicarti oggi la tua strada.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Non ti ho scritto forse trenta tra consigli e istruzioni,

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

perché tu sappia esprimere una parola giusta e rispondere con parole sicure a chi ti interroga?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Non depredare il povero, perché egli è povero, e non affliggere il misero in tribunale,

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

perché il Signore difenderà la loro causa e spoglierà della vita coloro che li hanno spogliati.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Non ti associare a un collerico e non praticare un uomo iracondo,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

per non imparare i suoi costumi e procurarti una trappola per la tua vita.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Non essere di quelli che si fanno garanti o che s'impegnano per debiti altrui,

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

perché, se poi non avrai da pagare, ti si toglierà il letto di sotto a te.

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Non spostare il confine antico, posto dai tuoi padri.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Hai visto un uomo sollecito nel lavoro? Egli si sistemerà al servizio del re, non resterà al servizio di persone oscure.