Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Mieux vaux une bonne renommée que beaucoup de richesses: au-dessus de l’argent et de l’or est la bonne amitié.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Le riche et le pauvre se sont rencontrés. Le créateur de l’un et de l’autre, c’est le Seigneur.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

l’homme habile a vu le mal et s’est caché: le simple a passé outre et il a souffert du dommage.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

La fin de la modestie est la crainte du Seigneur, les richesses, la gloire et la vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Des armes et des glaives se trouvent sur la voie du pervers; mais celui qui garde son âme s’en retire bien loin.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

C’est un proverbe: Le jeune homme suit sa voie; lors même qu’il sera vieux, il ne s’en écartera pas.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Le riche commande aux pauvres; et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Celui qui sème l’iniquité moissonnera des maux, et par la verge de sa colère il sera détruit.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Celui qui est porté à la miséricorde sera béni: il a donné de son pain au pauvre. Il obtiendra la victoire et l’honneur, celui qui fait des présents; mais il ravit l’âme de ceux qui les reçoivent.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Chasse le railleur, et s’en ira avec lui la querelle, et cesseront les plaintes et les outrages.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Celui qui aime la pureté du cœur, à cause de la grâce de ses lèvres, aura pour ami le roi.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Les yeux du Seigneur gardent la science; mais les paroles de l’homme inique sont confondues.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le paresseux dit: Le lion est dehors, au milieu des rues je dois être tué.

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

C’est une fosse profonde que la bouche de l’étrangère; celui contre qui le Seigneur est irrité y tombera.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La folie est liée au cœur de l’enfant, et la verge de la discipline la fera fuir.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Celui qui opprime le pauvre pour augmenter ses richesses donnera lui-même à un plus riche et sera dans la détresse.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Incline ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma doctrine.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Elle sera belle pour toi, lorsque tu la garderas au fond de ton cœur, et elle se répandra sur tes lèvres;

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Afin que ta confiance soit dans le Seigneur: c’est pour cela que je te l’ai montrée aujourd’hui,

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Voilà que je te l’ai décrite triplement, avec réflexion et science;

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Afin de te montrer la certitude et les paroles de la vérité, pour répondre à ceux qui t’ont envoyé.

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Ne fais point violence au pauvre, parce qu’il est pauvre: et ne brise pas l’indigent à la porte;

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

Parce que le Seigneur jugera sa cause, et il percera ceux qui ont percé son âme.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne sois pas ami d’un homme colère, et ne marche pas avec un homme furieux;

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

De peur que tu n’apprennes ses voies, et que tu n’en retires un scandale pour ton âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne sois point avec ceux qui engagent leurs mains, et qui se rendent caution des dettes;

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Car si tu n’as pas de quoi rendre, quel motif y a-t-il pour qu’il emporte la couverture de ton lit?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne dépasse pas les anciennes bornes qu’ont posées tes pères.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

As-tu vu un homme prompt dans son œuvre? il se tiendra devant les rois, et il ne sera pas devant les hommes obscurs.