Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Mieux vaut bonne réputation que grande richesse, et bienveillance, qu'argent et or.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Le riche et le pauvre se rencontrent; leur créateur à tous, c'est l'Éternel.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

Le prudent voit la calamité, et se cache; les inconsidérés vont en avant, et sont punis.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Le prix de l'humilité, de la crainte de l'Éternel, c'est richesse, honneur et vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Des ronces et des pièges sont sur la route du pervers; qui veut préserver sa vie, s'en éloigne.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Forme le jeune homme selon la voie qu'il doit suivre; même s'il vieillit, il n'en déviera point.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Le riche commande aux pauvres; et le débiteur est l'esclave du créancier.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Qui sème le vice, récoltera le malheur; et la verge pour le punir est prête.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Le compatissant sera béni, car il donne de son pain au pauvre.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Expulse le moqueur, et les querelles fuiront, et les rixes et les insultes cesseront.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

L'homme qui aime la pureté de cœur, et possède la grâce du langage, a pour ami le roi.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Le regard de l'Éternel protège la sagesse, mais Il déjoue les propos du perfide.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le lâche dit: « Un lion est là dehors, au milieu de la rue; je serais égorgé! »

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

Bouche des étrangères, fosse profonde, où tombe celui contre qui l'Éternel s'irrite.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

Quelqu'adhérente que soit la folie au cœur de l'enfant, la verge correctrice l'en détache.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Tel opprime le pauvre qui le fait devenir riche; donnez au riche, il n'arrive qu'à l'indigence.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Prête l'oreille et écoute les discours des sages, et sois attentif à mes leçons!

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Car il est beau que tu les gardes en ton cœur, et que sur tes lèvres tu les aies toujours prêtes.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

C'est à mettre ta confiance dans l'Éternel, que je veux te former aujourd'hui, oui, toi.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Voici, dès longtemps j'ai écrit pour toi sur les conseils et la prudence,

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

pour t'inculquer des préceptes vrais et sûrs, afin que tu répondes fidèlement à celui qui te donnera une mission.

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Ne dépouille pas le faible, parce qu'il est faible, et ne foule pas le misérable à la Porte;

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

car l'Éternel soutient sa cause, et à ses ravisseurs Il ôte la vie.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne vis pas en société avec l'homme colère, n'aie aucune relation avec l'homme qui s'échauffe,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

de peur que tu ne t'habitues à suivre sa voie, et que tu n'en remportes un piège contre ton âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne te trouve pas entre ceux qui frappent dans la main, qui cautionnent pour des dettes.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Si tu n'as pas de quoi payer, pourquoi ferais-tu qu'on vienne prendre ton lit sous toi?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne déplace pas la borne antique, que tes pères ont posée!

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Vois-tu cet homme actif dans ce qu'il fait? Il sera le ministre des rois, et non le ministre des gens obscurs.