Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

La bonne réputation est préférable aux grandes richesses, et une bonne estime à l'argent et à l'or.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Le riche et le pauvre se rencontrent; celui qui les a faits l'un et l'autre, c'est l'Éternel.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

L'homme bien avisé prévoit le mal, et se met à l'abri; mais les simples passent outre, et en portent la peine.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Le fruit de l'humilité et de la crainte de l'Éternel, c'est la richesse, la gloire et la vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Il y a des épines et des pièges dans la voie du pervers; celui qui garde son âme, s'en éloignera.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Instruis le jeune enfant selon la voie qu'il doit suivre; lors même qu'il sera devenu vieux, il ne s'en éloignera point.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Le riche dominera sur les pauvres, et celui qui emprunte sera serviteur de l'homme qui prête.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Celui qui sème la perversité, moissonnera la vanité, et la verge de sa fureur prendra fin.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

L'œil bienfaisant sera béni, parce qu'il aura donné de son pain au pauvre.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Chasse le moqueur, et la dispute s'en ira, la querelle et l'outrage cesseront.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Le roi est ami de celui qui aime la pureté du cœur, et qui a de la grâce dans ses discours.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Les yeux de l'Éternel protègent la sagesse; mais il confond les paroles du perfide.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le paresseux dit: Le lion est là dehors; je serais tué par les rues.

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui l'Éternel est irrité, y tombera.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La folie est attachée au cœur de l'enfant; mais la verge du châtiment l'éloignera de lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Celui qui fait tort au pauvre pour s'enrichir, donne au riche, pour n'aboutir qu'à l'indigence.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Prête ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma science.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Car il est bon que tu les gardes au-dedans de toi, et qu'elles restent présentes sur tes lèvres.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Je te le fais entendre aujourd'hui à toi-même, afin que ta confiance soit en l'Éternel.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

N'ai-je pas déjà écrit pour toi sur le conseil et sur la science,

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Pour t'enseigner des choses sûres, des paroles de vérité; afin que tu répondes par des paroles de vérité à ceux qui te consultent?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Ne pille point le pauvre, parce qu'il est pauvre, et n'opprime point l'affligé à la porte.

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

Car l'Éternel plaidera leur cause, et pillera l'âme de ceux qui les auront pillés.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne sois point le compagnon de l'homme colère, et ne va point avec l'homme furieux;

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

De peur que tu n'apprennes ses voies, et qu'elles ne soient un piège pour ton âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne sois point de ceux qui frappent dans la main, ni de ceux qui cautionnent pour les dettes.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Si tu n'avais pas de quoi payer, voudrais-tu qu'on prît ton lit de dessous toi?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne déplace point la borne ancienne que tes pères ont posée.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

As-tu vu un homme habile dans son travail? Il sera au service des rois, et non à celui de gens d'une condition obscure.