Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

La réputation est préférable à de grandes richesses, Et la grâce vaut mieux que l’argent et que l’or.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Le riche et le pauvre se rencontrent; C’est l’Éternel qui les a faits l’un et l’autre.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

L’homme prudent voit le mal et se cache, Mais les simples avancent et sont punis.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Le fruit de l’humilité, de la crainte de l’Éternel, C’est la richesse, la gloire et la vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Des épines, des pièges sont sur la voie de l’homme pervers; Celui qui garde son âme s’en éloigne.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Instruis l’enfant selon la voie qu’il doit suivre; Et quand il sera vieux, il ne s’en détournera pas.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Le riche domine sur les pauvres, Et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Celui qui sème l’iniquité moissonne l’iniquité, Et la verge de sa fureur disparaît.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

L’homme dont le regard est bienveillant sera béni, Parce qu’il donne de son pain au pauvre.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; Les disputes et les outrages cesseront.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Celui qui aime la pureté du cœur, Et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Les yeux de l’Éternel gardent la science, Mais il confond les paroles du perfide.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le paresseux dit: Il y a un lion dehors! Je serai tué dans les rues!

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; Celui contre qui l’Éternel est irrité y tombera.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La folie est attachée au cœur de l’enfant; La verge de la correction l’éloignera de lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Opprimer le pauvre pour augmenter son bien, C’est donner au riche pour n’arriver qu’à la disette.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Prête l’oreille, et écoute les paroles des sages; Applique ton cœur à ma science.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Car il est bon que tu les gardes au-dedans de toi, Et qu’elles soient toutes présentes sur tes lèvres.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Afin que ta confiance repose sur l’Éternel, Je veux t’instruire aujourd’hui, oui, toi.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

N’ai-je pas déjà pour toi mis par écrit Des conseils et des réflexions,

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Pour t’enseigner des choses sûres, des paroles vraies, Afin que tu répondes par des paroles vraies à celui qui t’envoie?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Ne dépouille pas le pauvre, parce qu’il est pauvre, Et n’opprime pas le malheureux à la porte;

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

Car l’Éternel défendra leur cause, Et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne fréquente pas l’homme colère, Ne va pas avec l’homme violent,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

De peur que tu ne t’habitues à ses sentiers, Et qu’ils ne deviennent un piège pour ton âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne sois pas parmi ceux qui prennent des engagements, Parmi ceux qui cautionnent pour des dettes;

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Si tu n’as pas de quoi payer, Pourquoi voudrais-tu qu’on enlève ton lit de dessous toi?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne déplace pas la borne ancienne, Que tes pères ont posée.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Si tu vois un homme habile dans son ouvrage, Il se tient auprès des rois; Il ne se tient pas auprès des gens obscurs.