Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Une bonne renommée vaut mieux que de grandes richesses; la bonne grâce vaut mieux que l'or et l'argent.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Le riche et le pauvre se sont rencontrés; c'est le Seigneur qui les a créé tous les deux.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

L'homme habile, en voyant le pervers sévèrement châtié, se corrige lui- même; les imprudents passent outre, et sont punis à leur tour.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

La crainte du Seigneur fait naître la sagesse, et les biens, et la gloire, et la vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Les chausse-trapes et les filets sont dans les voies tortueuses; mais celui qui garde son âme les évitera.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Les riches commanderont aux pauvres, et des serviteurs prêteront à usure à leurs propres maîtres.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Qui sème la méchanceté récoltera le malheur, et il recevra le châtiment de ses œuvres. Dieu bénit l'homme joyeux et libéral; mais le mauvais semeur sera puni par la vanité même de ses travaux.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Celui qui a pitié des pauvres sera lui-même nourri; car il a donné de son pain au mendiant. Celui qui donne des présents se prépare victoire et honneur; mais il perd l'âme de ceux qui les acceptent.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Chassez de l'assemblée l'homme de pestilence; la discorde en sortira avec lui; car, lorsqu'il s'y assied, il la déshonore tout entière.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Le Seigneur aime les cœurs saints, et tous les innocents Lui sont agréables; un roi gouverne à la parole.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Les yeux du Seigneur surveillent la doctrine; le pervers méprise Sa parole.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le paresseux apporte des excuses, et dit: Il y a un lion sur le chemin, et des assassins dans les rues.

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bouche des méchants est un profond abîme; celui qui hait le Seigneur y tombera. Il y a devant l'homme des voies mauvaises, et il n'aime pas s'en détourner; cependant il est nécessaire d'éviter toute voie mauvaise et tortueuse.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La folie est attachée au cœur du jeune homme; la verge et la discipline sont loin de lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Celui qui trompe l'indigent augmente ses biens; mais il les diminue en faisant des présents au riche.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Incline ton oreille aux discours du sage; sois attentif à mes paroles; affermis ton cœur sur elles, afin que tu saches qu'elles sont bonnes.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Si tu les déposes en ton cœur, elles réjouiront ton cœur et tes lèvres.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Que ton espérance soit dans le Seigneur, et qu'Il te fasse connaître Sa voie.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Grave ces choses trois fois sur la face de ton cœur, afin de posséder la sagesse et la science.

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

C'est pour cela que je t'enseigne la parole véritable et la doctrine bonne à suivre, afin que tu répondes les paroles de la vérité à ceux qui se présenteront devant toi.

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Ne fais pas violence au pauvre, car il est dans le besoin; devant les portes de la ville, ne méprise point l'homme sans appui;

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

car le Seigneur Lui-même plaidera sa cause; et ainsi tu mettras ton âme en un sûr asile.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne sois pas le compagnon d'un orgueilleux; ne demeure pas avec un ami porté à la colère;

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

de peur que tu n'apprennes leurs voies, et que tu n'en reçoives des filets pour ton âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne t'engage pour personne, même par crainte de déplaire;

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

car si tu n'as pas de quoi payer, ils te prendront ta couverture sur les flancs.

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne déplaces pas les bornes que, de tout temps, les pères ont posées.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Il convient que l'homme clairvoyant et habile au travail s'approche des rois, mais non qu'il s'approche des pervers.