Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

La bonne renommée vaut mieux que de grandes richesses, et l'estime a plus de prix que l'argent et que l'or.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Le riche et le pauvre se rencontrent; Yahweh est leur auteur à tous deux.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

L'homme prudent voit le mal et se cache, mais les simples passent outre et en portent la peine.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Le fruit de l'humilité, c'est la crainte de Yahweh; c'est la richesse, la gloire et la vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Des épines et des pièges sont sur la voie du pervers; celui qui garde son âme s'en éloigne.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Instruis l'enfant selon la voie qu'il doit suivre; et, même lorsqu'il sera vieux, il ne s'en détournera pas.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Le riche domine sur les pauvres, et celui qui emprunte est l'esclave de celui qui prête.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Celui qui sème l'injustice moissonne le malheur, et la verge de sa colère disparaît.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

L'homme au regard bienveillant sera béni, parce qu'il donne de son pain au pauvre.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; la dispute et l'outrage cesseront.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Celui qui aime la pureté du cœur, et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Les yeux de Yahweh gardent la science, mais il confond les paroles du pervers.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le paresseux dit: « Il y a un lion dehors! Je serai tué au milieu des places! »

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui Yahweh est irrité y tombera.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La folie est attachée au cœur de l'enfant; la verge de la discipline l'éloignera de lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Opprimer un pauvre, c'est l'enrichir; donner à un riche, c'est l'appauvrir.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Prête l'oreille et écoute les paroles des sages, applique ton cœur à mon enseignement.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Car c'est une chose agréable, si tu les gardes au dedans de toi: puissent-elles toutes demeurer sur tes lèvres!

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Afin que ta confiance repose sur Yahweh, c'est toi que je veux instruire aujourd'hui.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

N'ai-je pas, plusieurs fois déjà, mis pour toi par écrit des conseils et des enseignements?

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Pour t'enseigner la vérité des choses certaines, afin que tu répondes par des paroles vraies à eux qui t'envoient.

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Ne dépouille pas le pauvre parce qu'il est pauvre, et n'opprime pas le malheureux à la porte.

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

Car Yahweh prendra en main leur cause, et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne lie pas société avec l'homme colère, et ne va pas avec l'homme violent,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

de peur que tu n'apprennes ses voies, et que tu ne prépares un piège à ton âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne sois pas de ceux qui prennent des engagements, de ceux qui se portent caution pour dettes.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Si tu n'as pas de quoi payer, pourquoi t'exposer à ce qu'on enlève ton lit de dessous toi?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne déplace pas la borne ancienne, que tes pères ont posée.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Vois-tu un homme habile dans son ouvrage? Il demeurera auprès des rois, il ne demeurera pas auprès des gens obscurs.