Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Hyvä sanoma on kalliimpi kuin suuri rikkaus, ja suosio on parempi kuin hopia ja kulta.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Rikas ja köyhä tulevat toinen toistansa vastaan: ja Herra on ne kaikki tehnyt.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

Viisas näkee pahan, ja karttaa; taitamattomat juoksevat lävitse, ja saavat vahingon.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Nöyryyden ja Herran pelvon palkka on rikkaus, kunnia ja elämä.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Orjantappurat ja paulat ovat väärän tiellä; vaan joka siitä taamma vetäytyy, hän varjelee henkensä.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Niinkuin sinä lapsen totutat nuoruudessa, niin ei hän siitä luovu, kuin hän vanhenee.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Rikas vallitsee köyhiä, ja joka lainaksi ottaa, hän on lainaajan orja.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Joka vääryyttä kylvää, se niittäää vaivan, ja hänen pahuutensa hukkuu vitsalla.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Laupiaat silmät siunataan, sillä hän antaa leivästä köyhälle.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Aja pilkkaaja pois, niin riita asettuu, ja tora ja häväistys lakkaa.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Joka sydämen puhtautta rakastaa, sen huulet ovat otolliset, ja kuningas on hänen ystävänsä.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Herran silmät varjelevat hyvän neuvon, ja kukistavat ylönkatsojan sanat.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Laiska sanoo: jalopeura on ulkona, ja minä tapetaan kadulla.

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

Porttoin suu on syvä kuoppa: joka ei Herran suosiossa ole, hän lankee siihen.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

Hulluus riippuu nuorukaisen sydämessä, vaan kurituksen vitsa ajaa sen kauvas hänestä.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Joka köyhälle tekee vääryyttä enentääksensä tavaraansa, hänen pitää itse rikkaalle antaman, ja tosin köyhäksi tuleman.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Kallista korvas ja kuule viisasten sanat, ja pane minun oppini sydämees.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Sillä se on sinulle suloinen, jos sinä pidät sen mielessäs, ja ne sovitetaan yhteen sinun huulilles.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Että sinun toivos olis Herrassa, olen minä sinua tänäpänä neuvonut; niin ota myös sinä näistä vaari.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Enkö minä ole suurista asioista kirjoittanut sinun etees, neuvoin ja opettain?

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Osoittaakseni sinulle vahvan totuuden perustuksen, vastatakses niitä oikein, jotka sinun lähettävät.

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Älä ryöstä köyhää, vaikka hän köyhä on, ja älä solvaise vaivaista portissa.

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

Sillä Herra ajaa heidän asiansa, ja sortaa heidän soortajansa.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Älä antaudu vihaisen miehen seuraan, ja älä ole julman tykönä,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

Ettes oppisi hänen teitänsä, ja saisi sielulles paulaa.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Älä ole niiden tykönä, jotka kättä lyövät ja velkaa takaavat;

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Sillä jos sinulla ei ole varaa maksaa, niin vuotees otetaan altas pois.

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Älä siirrä takaperin entisiä rajoja, jotka esi-isäs tehneet ovat.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Jos sinä näet nopsan miehen asiassansa, sen pitää seisoman kuninkaan edessä: ei hänen pidä seisoman halpain edessä.