Fjalët e urta 22
1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.
A good name is to be chosen over great riches and favor is better than silver and gold.
2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.
Rich and poor people have this in common— Yahweh is the maker of all of them.
3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.
A prudent man sees trouble and hides himself, but the naive go on and suffer because of it.
4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.
The reward for humility and fear of Yahweh is riches, honor, and life.
5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.
Thorns and snares lie in the path of the perverse; whoever guards his life will keep far from them.
6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.
Teach a child the way he should go and when he is old he will not turn away from that instruction.
7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.
Rich people rule over poor people and one who borrows is a slave to the one who lends.
8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.
He who sows injustice will reap trouble and the rod of his fury will fade away.
9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.
The one who has a generous eye will be blessed, for he shares his bread with the poor.
10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.
Drive away the mocker, and out goes strife; disputes and insults will cease.
11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.
The one who loves a pure heart and whose speech is gracious, he will have the king for his friend.
12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.
The eyes of Yahweh keep watch over knowledge, but he overthrows the words of the treacherous.
13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.
The lazy person says, “There is a lion in the street! I will be killed in the open places.”
14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.
The mouth of an adulteress is a deep pit; Yahweh's anger is stirred up against anyone who falls into it.
15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.
Foolishness is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline drives it far away.
16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.
The one who oppresses poor people to increase his wealth, or gives to rich people, will come to poverty.
17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.
Incline your ear and listen to the words of the wise and apply your heart to my knowledge,
18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.
for it will be pleasant for you if you keep them within you, if all of them are ready on your lips.
19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.
So your trust may be in Yahweh, I teach them to you today—even to you.
20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,
Have I not written for you thirty sayings of instruction and knowledge,
21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?
to teach you truth in these trustworthy words, so you may give trustworthy answers to those who sent you?
22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,
Do not rob the poor because he is poor, or crush the needy at the gate,
23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.
for Yahweh will plead their case, and he will rob of life those who robbed them.
24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,
Do not make a friend of someone who is ruled by anger and you must not go with one who rages,
25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.
or you will learn his ways and you will take bait for your soul.
26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.
Do not be one who strikes hands in making a pledge, or who puts up security for debts.
27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?
If you lack the means to pay, what could stop someone from taking away your bed from under you?
28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.
Do not remove the ancient boundary stone that your fathers have set.
29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.
Do you see a man skilled at his work? He will stand before kings; he will not stand before common people.
