Fjalët e urta 22
1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.
A fair name is better than much wealth, and good favour is above silver and gold.
2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.
The rich and the poor meet together; but the Lord made them both.
3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.
An intelligent man seeing a bad man severely punished is himself instructed, but fools pass by and are punished.
4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.
The fear of the Lord is the offspring of wisdom, and wealth, and glory, and life.
5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.
Thistles and snares are in perverse ways; but he that keeps his soul will refrain from them.
6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.
7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.
The rich will rule over the poor, and servants will lend to their own masters.
8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.
He that sows wickedness shall reap troubles; and shall fully receive the punishment of his deeds. God loves a cheerful and liberal man; but [a man] shall fully prove the folly of his works.
9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.
He that has pity on the poor shall himself be maintained; for he has given of his own bread to the poor. He that gives liberally secures victory an honour; but he takes away the life of them that posses [them].
10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.
Cast out a pestilent person from the council, and strife shall go out with him; for when he sits in the council he dishonours all.
11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.
The Lord loves holy hearts, and all blameless persons are acceptable with him: a king rules with his lips.
12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.
But the eyes of the Lord preserve discretion; but the transgressor despises [wise] words.
13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.
The sluggard makes excuses, and says, [There is] a lion in the ways, and murderers in the streets.
14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.
The mouth of a transgressor is a deep pit; and he that is hated of the Lord shall fall into it. Evil ways are before a man, and he does not like to turn away from them; but it is needful to turn aside from a perverse and bad way.
15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.
Folly is attached to the heart of a child, but the rod and instruction are [then] far from him.
16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.
He that oppresses the poor, increases his own substance, yet gives to the rich so as to make it less.
17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.
Incline your ear to the words of wise men: hear also my word, and apply your heart,
18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.
that you may know that they are good: and if you lay them to heart, they shall also gladden you on your lips.
19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.
That your hope may be in the Lord, and he may make your way known to you.
20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,
And do you too repeatedly record them for yourself on the table of your heart, for counsel and knowledge.
21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?
I therefore teach you truth, and knowledge good to hear; that you may answer words of truth to them that question you.
22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,
Do no violence to the poor, for he is needy: neither dishonour the helpless [man] in the gates.
23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.
For the Lord will plead his cause, and you shall deliver your soul in safety.
24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,
Be not companion to a furious man; neither lodge with a passionate man:
25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.
lest you learn of his ways, and get snares to your soul.
26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.
Become not surety from respect of a man's person.
27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?
For if those have not whence to give compensation, they will take the bed [that is] under you.
28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.
Remove not the old landmarks, which your fathers placed.
29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.
It is fit that an observant man and [one] diligent in his business should attend on kings, and not attend on slothful men.
