Fjalët e urta 20

1 Vera është tallëse, pija dehëse është e turbullt dhe kush jepet pas tyre nuk është i urtë.

Le vin est moqueur, la boisson forte est tumultueuse, et quiconque s’y égare n’est pas sage.

2 Frika e mbretit është si ulërima e luanit; kush ia nxit zemërimin mëkaton kundër vetë jetës së vet.

La terreur du roi est comme le rugissement d’un jeune lion: qui l’irrite, pèche contre sa propre âme.

3 Éshtë një lavdi për njeriun t’u shmanget grindjeve, por çdo budalla përzihet në to.

C’est la gloire d’un homme que de s’abstenir des contestations, mais chaque fou s’y engage.

4 Përtaci nuk lëron për shkak të të ftohtit; për pasojë do të lypë në kohën e vjeljeve, por nuk do të ketë asgjë.

À cause de l’hiver, le paresseux ne laboure pas; lors de la moisson, il mendiera et n’aura rien.

5 Këshilla në zemrën e njeriut është si uji i thellë, por njeriu me mend do të dijë të mbushë nga ai ujë.

Le conseil dans le cœur d’un homme est une eau profonde, et l’homme intelligent y puise.

6 Shumë njerëz shpallin mirësinë e tyre; por kush mund të gjejë një njeri besnik?

Nombre d’hommes proclament chacun sa bonté; mais un homme fidèle, qui le trouvera?

7 I drejti ecën në ndershmërinë e tij; bijtë e tij do të bekohen pas atij.

Le juste marche dans son intégrité; heureux ses fils après lui!

8 Një mbret që ulet mbi fronin e gjyqit davarit me vështrimin e tij çdo të keqe.

Le roi siège sur le trône du jugement; il dissipe tout mal par son regard.

9 Kush mund të thotë: “Pastrova zemrën time, jam i pastruar nga mëkati im”?

Qui dira: J’ai purifié mon cœur, je suis net de mon péché?

10 Peshimi i dyfishtë dhe matja e dyfishtë janë që të dyja gjëra të neveritshme për Zotin.

Poids et poids, épha et épha, sont tous deux en abomination à l’Éternel.

11 Edhe fëmija me veprimet e tij tregon në se ajo që bën është e pastër dhe e ndershme.

Même un jeune garçon se fait connaître par ses actions, si sa conduite est pure et si elle est droite.

12 Veshin që dëgjon dhe syrin që sheh i ka bërë që të dy Zoti.

Et l’oreille qui entend et l’œil qui voit, l’Éternel les a faits tous les deux.

13 Mos e duaj gjumin që të mos varfërohesh; mbaji sytë hapur dhe do të kesh bukë sa të ngopesh.

N’aime pas le sommeil, de peur que tu ne deviennes pauvre; ouvre tes yeux, [et] rassasie-toi de pain.

14 “Éshtë i keq, është i keq”, thotë blerësi; por mbasi ai ka ikur, lavdërohet për blerjen.

Mauvais, mauvais! dit l’acheteur; puis il s’en va et se vante.

15 Ka flori dhe margaritarë të shumtë, por buzët e pasura me dije janë një xhevahir i çmuar.

Il y a de l’or et beaucoup de rubis; mais les lèvres de la connaissance sont un vase précieux.

16 Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj, dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

Prends son vêtement, car il a cautionné autrui; et prends de lui un gage, à cause des étrangers.

17 Buka e nxjerrë me hile është e ëmbël për njeriun, por pastaj goja e tij do të mbushet me zaje.

Le pain du mensonge est agréable à l’homme; mais ensuite, sa bouche est pleine de gravier.

18 Planet bëhen të qëndrueshme nga këshilla; prandaj bëje luftën me këshilla të urta.

Les plans s’affermissent par le conseil; et fais la guerre avec prudence.

19 Ai që shkon poshtë e lart duke përfolur tregon sekretet; prandaj mos u shoqëro me atë që flet tepër.

Qui va rapportant révèle le secret; aussi ne te mêle pas avec le bavard.

20 Atij që mallkon të atin dhe të ëmën, llamba do t’i shuhet në terrin më të madh.

Qui maudit son père et sa mère, – sa lampe s’éteindra au sein des ténèbres.

21 Trashëgimia e fituar me nxitim në fillim, nuk do të bekohet në fund.

L’héritage acquis avec hâte au commencement, ne sera pas béni à la fin.

22 Mos thuaj: “Do t’i përgjigjem së keqes me të keqen”; ki shpresë te Zoti dhe ai do të të shpëtojë.

Ne dis point: Je rendrai le mal. Attends-toi à l’Éternel, et il te sauvera.

23 Peshimi i dyfishtë është i neveritshëm për Zotin dhe peshorja e pasaktë nuk është një gjë e mirë.

Poids et poids est en abomination à l’Éternel, et la fausse balance n’est pas une chose bonne.

24 Hapat e njeriut vijnë nga Zoti; si mund ta njohë, pra, njeriu rrugën e vet?

Les pas de l’homme viennent de l’Éternel; et comment un homme comprendrait-il sa propre voie?

25 Éshtë një kurth për njeriun të marrë një zotim pa e matur mirë dhe, mbasi ta ketë marrë, të mendohet.

C’est un piège pour l’homme que de dire précipitamment: Chose sainte! – et, après des vœux, d’examiner.

26 Një mbret i urtë i shpartallon njerëzit e këqij dhe kalon mbi ta rrotën.

Un roi sage disperse les méchants, et ramène sur eux la roue.

27 Shpirti i njeriut është llamba e Zotit, që vëzhgon tërë skutat më të fshehta të zemrës.

L’esprit de l’homme est une lampe de l’Éternel; il sonde toutes les profondeurs du cœur.

28 Mirësia dhe besnikëria ruajnë mbretin; ai e bën të qëndrueshëm fronin e tij me anë të mirësisë.

La bonté et la vérité préservent le roi, et il soutient son trône par la bonté.

29 Lavdia e të rinjve është forca e tyre, nderi i pleqve janë thinjat e tyre.

L’ornement des jeunes gens, c’est leur force; et la gloire des vieillards, ce sont les cheveux blancs.

30 Të rrahurat që lënë plagë të thella e heqin të keqen, ashtu si goditjet që vijnë në pjesën më të brendshme të zorrëve.

Les meurtrissures [et] les plaies nettoient le mal, et les coups, les profondeurs de l’âme.