Fjalët e urta 20

1 Vera është tallëse, pija dehëse është e turbullt dhe kush jepet pas tyre nuk është i urtë.

Divai en jajaro to kongʼo en koko; ngʼat motelne kodgi onge rieko.

2 Frika e mbretit është si ulërima e luanit; kush ia nxit zemërimin mëkaton kundër vetë jetës së vet.

Mirimb ruoth chalo gi ruto mar sibuor; ngʼat momiyo obedo gi gero lalo ngimane.

3 Éshtë një lavdi për njeriun t’u shmanget grindjeve, por çdo budalla përzihet në to.

Enobed luor maduongʼ ne ngʼatno ma dagi dhawo, to joma ofuwo duto ohero dhawo.

4 Përtaci nuk lëron për shkak të të ftohtit; për pasojë do të lypë në kohën e vjeljeve, por nuk do të ketë asgjë.

Jasamuoyo ok pur puothe e kinde mowinjore; omiyo e kinde mar keyo omanyo, to ok oyud gimoro.

5 Këshilla në zemrën e njeriut është si uji i thellë, por njeriu me mend do të dijë të mbushë nga ai ujë.

Dwaro mar chuny dhano chalo gi pi matut, to ngʼat man-gi winjo twomogi.

6 Shumë njerëz shpallin mirësinë e tyre; por kush mund të gjejë një njeri besnik?

Ji mangʼeny wacho ni gin gihera ma adiera; to ngʼat ma ja-adiera, en ngʼa ma diyude?

7 I drejti ecën në ndershmërinë e tij; bijtë e tij do të bekohen pas atij.

Ngʼat makare nigi ngima ma ok ocha; nyithinde nigi gweth bangʼe.

8 Një mbret që ulet mbi fronin e gjyqit davarit me vështrimin e tij çdo të keqe.

Ka ruoth obedo e kome mondo ongʼad bura; opiedho weche maricho duto gi wangʼe.

9 Kush mund të thotë: “Pastrova zemrën time, jam i pastruar nga mëkati im”?

En ngʼa manyalo wacho niya, “Aserito chunya maler; aler kendo aonge richo?”

10 Peshimi i dyfishtë dhe matja e dyfishtë janë që të dyja gjëra të neveritshme për Zotin.

Rapim ma ok nikare gi pimo ma ok kare, Jehova Nyasaye mon kodgi duto.

11 Edhe fëmija me veprimet e tij tregon në se ajo që bën është e pastër dhe e ndershme.

Kata mana nyathi ingʼeyo gi timbene, omiyo ingʼeyo ka kite obidhore kata ni kare.

12 Veshin që dëgjon dhe syrin që sheh i ka bërë që të dy Zoti.

It mawinjo gi wangʼ maneno, Jehova Nyasaye ema osechweyo gik moko ariyogo.

13 Mos e duaj gjumin që të mos varfërohesh; mbaji sytë hapur dhe do të kesh bukë sa të ngopesh.

Kik iher nindo nono to ibiro bedo jachan, bed kineno to ok ibi chando chiemo.

14 “Éshtë i keq, është i keq”, thotë blerësi; por mbasi ai ka ikur, lavdërohet për blerjen.

Jangʼiewo wacho niya, “Ok ber ngangʼ, ok ber ngangʼ!” To bangʼe owuok odhiyo ka osungore ni ongʼiewo gi nengo mayot.

15 Ka flori dhe margaritarë të shumtë, por buzët e pasura me dije janë një xhevahir i çmuar.

Dhahabu nitie, kendo kite ma nengogi tek bende nitie mogundho, to dhok mawacho weche mag ngʼeyo gin kaka mula mabeyo mayudo tek.

16 Merr rroben e atij që është bërë garant për një të huaj, dhe mbaje si peng për gruan e huaj.

Kaw law ngʼat mochungʼne ngʼat mokia kaka singo; mak gino mosingorego, ka otimo kamano ni dhako majabayo.

17 Buka e nxjerrë me hile është e ëmbël për njeriun, por pastaj goja e tij do të mbushet me zaje.

Chiemo moyud e yo ma ok kare mit ne ngʼato, to achien omuodore mana ka kuoyo.

18 Planet bëhen të qëndrueshme nga këshilla; prandaj bëje luftën me këshilla të urta.

Los chenro ka ikonyori gi ngʼado rieko; ka ichako lweny to dwar ikruok maber.

19 Ai që shkon poshtë e lart duke përfolur tregon sekretet; prandaj mos u shoqëro me atë që flet tepër.

Fuongʼo wach ketho genruok; omiyo tangʼ ni ngʼato ma wuoyo mathoth.

20 Atij që mallkon të atin dhe të ëmën, llamba do t’i shuhet në terrin më të madh.

Ka ngʼato okwongʼo wuon mare kata min mare, to ngimane norum mana ka taya motho e mudho molil.

21 Trashëgimia e fituar me nxitim në fillim, nuk do të bekohet në fund.

Mwandu moyud motelo e yo mayot ok bi bedo konyruok e kinde machien.

22 Mos thuaj: “Do t’i përgjigjem së keqes me të keqen”; ki shpresë te Zoti dhe ai do të të shpëtojë.

Kik iwach niya, “Abiro chulo kuor kuom rachni motimna!” Bed kirito Jehova Nyasaye to obiro resi.

23 Peshimi i dyfishtë është i neveritshëm për Zotin dhe peshorja e pasaktë nuk është një gjë e mirë.

Jehova Nyasaye mon gi rapim mag miriambo, kendo rapim ma ok kare ok miye mor.

24 Hapat e njeriut vijnë nga Zoti; si mund ta njohë, pra, njeriu rrugën e vet?

Okange mag ngʼato ichiko gi Jehova Nyasaye. Ere kaka ngʼato nyalo ngʼeyo yore owuon?

25 Éshtë një kurth për njeriun të marrë një zotim pa e matur mirë dhe, mbasi ta ketë marrë, të mendohet.

En obadho ne ngʼato masingo gimoro ka ok oparo, to achien eka oparo singruokne.

26 Një mbret i urtë i shpartallon njerëzit e këqij dhe kalon mbi ta rrotën.

Ruoth mariek riembo joma timbegi richo; okumogi ma ok okechogi.

27 Shpirti i njeriut është llamba e Zotit, që vëzhgon tërë skutat më të fshehta të zemrës.

Taya mar Jehova Nyasaye manyo chuny dhano, kendo omanyo chunye ma iye.

28 Mirësia dhe besnikëria ruajnë mbretin; ai e bën të qëndrueshëm fronin e tij me anë të mirësisë.

Hera kod adiera miyo ruoth bedo gi kwe, nikech hera, lochne bedo motegno.

29 Lavdia e të rinjve është forca e tyre, nderi i pleqve janë thinjat e tyre.

Sunga ma yawuowi nigo e teko margi, to lwar en duongʼ ne jodongo.

30 Të rrahurat që lënë plagë të thella e heqin të keqen, ashtu si goditjet që vijnë në pjesën më të brendshme të zorrëve.

Goch kod adhonde pwodho richo, to chwat loso maler chuny maiye.