Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

Melhor é um bocado seco, e com ele a tranquilidade, do que a casa cheia de vítimas, com contenda.

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

O servo prudente dominará sobre o filho que faz envergonhar; e entre os irmãos repartirá a herança.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o Senhor prova os corações.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

O malfazejo atenta para o lábio iníquo: o mentiroso inclina os ouvidos à língua maligna.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

O que escarnece do pobre insulta ao que o criou: o que se alegra da calamidade não ficará inocente.

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

Coroa dos velhos são os filhos dos filhos; e a glória dos filhos são seus pais.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

Não convém ao tolo o lábio excelente: quanto menos ao príncipe o lábio mentiroso.

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

Pedra preciosa é o presente aos olhos dos que o recebem; para onde quer que se volver, servirá de proveito.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

O que encobre a transgressão busca a amizade, mas o que renova a coisa, separa os maiores amigos.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

Mais profundamente entra a repreensão no prudente, do que cem açoites no tolo.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

Na verdade o rebelde não busca senão o mal, mas mensageiro cruel se enviará contra ele.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

Encontre-se com o homem a ursa roubada dos filhos; mas não o louco na sua estultícia.

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

Quanto àquele que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Como o que solta as águas, é o princípio da contenda, pelo que, antes que sejas envolto, deixa a porfia.

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

O que justifica ao ímpio, e condena ao justo, ambos são abomináveis ao Senhor, tanto um como o outro.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

De que serviria o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que não tem entendimento?

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

Em todo o tempo ama o amigo; e para a angústia nasce o irmão.

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

O homem falto de entendimento dá a mão, ficando por fiador diante do seu companheiro.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

O que ama a contenda ama a transgressão; o que alça a sua porta busca a ruína.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a língua dobre virá a cair no mal

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

O que gera a um tolo para a sua tristeza o faz; e o pai do insensato não se alegrará.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

O coração alegre serve de bom remédio, mas o espírito abatido virá a secar os ossos.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

O ímpio tomará o presente do seio, para perverter as veredas da justiça.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

No rosto do entendido se vê a sabedoria, porém os olhos do louco estão nas extremidades da terra.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

O filho insensato é tristeza para seu pai, e amargura para a que o pariu.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Não é bom também pôr pena ao justo, nem que firam os príncipes ao que obra justamente.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

Retém as suas palavras o que possui o conhecimento, e o homem de entendimento é de precioso espírito.

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

Até o tolo, quando se cala, será reputado por sábio; e o que cerrar os seus lábios por entendido.