Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

Melior est buccella sicca cum gaudio, quam domus plena victimis cum iurgio.

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hereditatem dividet.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

Sicut igne probatur argentum, et aurum camino: ita corda probat Dominus.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

Malus obedit linguae iniquae: et fallax obtemperat labiis mendacibus.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Qui despicit pauperem, exprobrat factori eius: et qui ruina laetatur alterius, non erit impunitus.

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

Corona senum filii filiorum: et gloria filiorum patres eorum.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

Non decent stultum verba composita: nec principem labium mentiens.

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

Gemma gratissima, expectatio praestolantis: quocumque se vertit, prudenter intelligit.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

Qui celat delictum, quaerit amicitias: qui altero sermone repetit, separat foederatos.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagae apud stultum.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

Semper iurgia quaerit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

Expedit magis ursae occurrere raptis foetibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo eius.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Qui dimittit aquam, caput est iurgiorum: et antequam patiatur contumeliam, iudicium deserit.

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

Qui iustificat impium, et qui condemnat iustum, abominabilis est uterque apud Deum.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam, quaerit ruinam: et qui evitat discere, incidet in mala.

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

Omni tempore diligit qui amicus est: et frater in angustiis comprobatur.

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

Stultus homo plaudet manibus cum spoponderit pro amico suo.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

Qui meditatur discordias, diligit rixas: et qui exaltat os suum, quaerit ruinam.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

Qui perversi cordis est, non inveniet bonum: et qui vertit linguam, incidet in malum.

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

Natus est stultus in ignominiam suam: sed nec pater in fatuo laetabitur.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

Animus gaudens aetatem floridam facit: spiritus tristis exiccat ossa.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas iudicii.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

In facie prudentis lucet sapientia: oculi stultorum in finibus terrae.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

Ira patris, filius stultus: et dolor matris quae genuit eum.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Non est bonum, damnum inferre iusto: nec percutere principem, qui recta iudicat.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

Qui moderatur sermones suos, doctus et prudens est: et pretiosi spiritus vir eruditus.

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

Stultus quoque si tacuerit, sapiens reputabitur: et si compresserit labia sua, intelligens.