Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

Besser ein trockener Bissen und Friede [Eig. Sorglosigkeit] dabei, als ein Haus voll Opferfleisch mit Zank. [W. Opferschlachtungen des Hades]

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

Ein einsichtiger Knecht wird über den schändlichen [S. die Anm. zu Kap. 12,4] Sohn herrschen, und inmitten der Brüder die Erbschaft teilen.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

Der Schmelztiegel für das Silber, und der Ofen für das Gold; aber Prüfer der Herzen ist Jehova.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

Ein Übeltäter horcht auf die Lippe des Unheils, ein Lügner gibt Gehör der Zunge [And. üb.: Unheils, gibt Gehör der Lüge auf der Zunge usw.] des Verderbens.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Wer des Armen spottet, verhöhnt den, der ihn gemacht hat; wer über Unglück sich freut, wird nicht für schuldlos gehalten werden. [O. nicht ungestraft bleiben]

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

Kindeskinder sind die Krone der Alten, und der Kinder Schmuck sind ihre Väter.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

Vortreffliche [O. Anmaßende] Rede schickt sich nicht für einen gemeinen Menschen; wieviel weniger Lügenrede für einen Edlen!

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

Das Geschenk [d. h. das Bestechungsgeschenk; so auch v 23] ist ein Edelstein in den Augen des Empfängers; wohin er sich wendet, gelingt es ihm.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

Wer Liebe sucht, deckt die Übertretung zu; wer aber eine Sache immer wieder anregt, entzweit Vertraute.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

Ein Verweis dringt bei einem Verständigen tiefer ein, als hundert Schläge bei einem Toren.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

Der Böse sucht nur Empörung; [O. Der Empörer sucht nur Böses] aber ein grausamer Bote wird gegen ihn gesandt werden.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

Eine Bärin, die der Jungen beraubt ist, begegne einem Manne, aber nicht ein Tor in seiner Narrheit!

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

Wer Böses für Gutes vergilt, von dessen Hause wird das Böse nicht weichen.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Der Anfang eines Zankes ist, wie wenn einer Wasser entfesselt; so laß den Streit, ehe er heftig wird. [Eig. ehe es zum Zähnefletschen kommt]

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

Wer den Gesetzlosen rechtfertigt, und wer den Gerechten verdammt, sie alle beide sind Jehova ein Greuel.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

Wozu doch Geld [Eig. ein Kaufpreis] in der Hand eines Toren, um Weisheit zu kaufen, da ihm doch der Verstand fehlt?

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

Der Freund liebt zu aller Zeit, und als Bruder für die Drangsal wird er geboren. [And.: und ein Bruder wird für die Drangsal geboren]

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

Ein unverständiger Mensch ist, wer in die Hand einschlägt, wer Bürgschaft leistet gegenüber seinem Nächsten.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

Wer Zank liebt, liebt Übertretung; wer seine Tür hoch macht, sucht Einsturz.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

Wer verkehrten Herzens ist, wird das Gute nicht finden; und wer sich mit seiner Zunge windet, wird ins Unglück fallen.

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

Wer einen Toren zeugt, dem wird es zum Kummer, und der Vater eines Narren [zugl.: Gemeinen, Gottlosen] hat keine Freude.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

Ein fröhliches Herz bringt gute Besserung, aber ein zerschlagener Geist vertrocknet das Gebein.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

Der Gesetzlose nimmt ein Geschenk aus dem Busen, [S. die Anm. zu Neh. 5,13] um die Pfade des Rechts zu beugen.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

Vor dem Angesicht des Verständigen ist Weisheit, aber die Augen des Toren sind am Ende der Erde.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

Ein törichter Sohn ist ein Gram für seinen Vater, und Bitterkeit für die, welche ihn geboren.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Auch den Gerechten zu bestrafen, ist nicht gut, Edle zu schlagen um der Geradheit willen.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

Wer seine Worte zurückhält, besitzt Erkenntnis; und wer kühlen Geistes ist, ist ein verständiger Mann. [O. und ein verständiger Mann ist kühlen Geistes]

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

Auch ein Narr, der schweigt, wird für weise gehalten, für verständig, wer [O. wenn er] seine Lippen verschließt.