Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

Mieux vaut un morceau de pain sec avec la paix, qu'une maison dans laquelle se multiplient les festins où l'on se querelle.

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

Le sage serviteur commande au fils qui fait honte, et avec les frères il partagera l'héritage.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

Le creuset est pour l'argent, et la fournaise pour l'or; mais c'est l'Éternel qui éprouve les cœurs.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

Le méchant est attentif aux discours nuisibles, le menteur prête l'oreille aux paroles funestes.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Qui se moque du pauvre, outrage son créateur; qui jouit du malheur, ne reste pas impuni.

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

Les enfants de leurs enfants sont la couronne des vieillards et la gloire des enfants, ce sont leurs pères.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

Le langage digne ne sied pas à l'insensé; combien moins à l'homme bien né le langage du mensonge!

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

Le don est une pierre de prix aux yeux de qui le reçoit; partout où il s'adresse, il réussit.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

Qui tait la faute, cherche l'affection; mais qui la reproduit par la parole, désunit des intimes.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

Le blâme frappe plus l'homme de sens, que cent coups, l'insensé.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

La révolte ne cherche que le mal, mais un cruel messager lui est député.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

Soyez rencontrés par une ourse qui a perdu ses petits, mais non par un insensé pendant sa démence!

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

De quiconque rend le mal pour le bien, les maux ne quittent point la demeure.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Commencer une querelle, c'est rompre une digue; cède avant que le débat s'échauffe.

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

Qui absout le coupable, et qui condamne l'innocent, sont l'un autant que l'autre l'abomination de l'Éternel.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

A quoi sert à l'insensé d'avoir en main des richesses? A acheter la sagesse? Il manque de sens.

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

L'ami aime dans tous les temps; mais dans le malheur il devient un frère.

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

L'homme privé de sens touche dans la main, et se lie comme caution envers autrui.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

Celui-là aime à pécher qui aime à se quereller; et qui élève trop sa porte, cherche sa chute.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

Avec un cœur tortueux on ne trouve pas le bonheur; et avec une langue perverse on tombe dans le malheur.

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

Qui donne le jour à un fou, en aura du chagrin; et point de joie pour le père de l'insensé.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

Un cœur joyeux est un bon remède; mais un esprit abattu dessèche les os.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

L'impie accepte le présent caché sous le manteau, pour détourner le cours de la justice.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

La sagesse est à la portée du sage; mais les yeux de l'insensé cherchent au bout de la terre.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

Le fils insensé est un chagrin pour son père, et une amertume pour celle qui lui donna naissance.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Condamner le juste, même à une amende, est mauvais; mais frapper l'homme bien né passe les bornes du droit.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

Qui épargne ses paroles, possède la science, et qui a du sang-froid est homme de sens.

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

Même l'insensé, quand il se tait, passe pour sage; celui qui tient fermées ses lèvres, a du sens.