Fjalët e urta 14

1 Gruaja e urtë ndërton shtëpinë e saj, por budallaqja e shkatërron me duart e veta.

La donna savia edifica la sua casa, ma la stolta l’abbatte con le proprie mani.

2 Kush ecën në drejtësinë e tij ka frikë nga Zoti, por ai që çoroditet në rrugët e tij e përçmon atë.

Chi cammina nella rettitudine teme l’Eterno, ma chi è pervertito nelle sue vie lo sprezza.

3 Në gojën e budallait gjejmë farën e kryelartësisë, por të urtët e ruajnë gojën e tyre.

Nella bocca dello stolto germoglia la superbia, ma le labbra dei savi son la loro custodia.

4 Aty ku nuk ka qe grazhdi është bosh, por bollëku i korrjes qëndron në forcën e kaut.

Dove mancano i buoi è vuoto il granaio, ma l’abbondanza della raccolta sta nella forza del bove.

5 Dëshmitari i ndershëm nuk gënjen, por dëshmitari i rremë thotë gënjeshtra.

Il testimonio fedele non mentisce, ma il testimonio falso spaccia menzogne.

6 Tallësi kërkon diturinë dhe nuk e gjen, por dija është një gjë e lehtë për atë që ka mend.

Il beffardo cerca la sapienza e non la trova, ma per l’uomo intelligente la scienza è cosa facile.

7 Largohu nga njeriu budalla sepse nuk do të gjesh dituri mbi buzët e tij.

Vattene lungi dallo stolto; sulle sue labbra certo non hai trovato scienza.

8 Dituria e njeriut të matur qëndron në të dalluarit e rrugës së tij, por marrëzia e budallenjve është mashtrim.

La sapienza dell’uomo accorto sta nel discernere la propria strada, ma la follia degli stolti non è che inganno.

9 Budallenjtë qeshin me mëkatin, por midis njerëzve të drejtë është falja.

Gli insensati si burlano delle colpe commesse, ma il favore dell’Eterno sta fra gli uomini retti.

10 Zemra njeh trishtimin e vet, por një i huaj nuk mund të marrë pjesë në gëzimin e saj.

Il cuore conosce la sua propria amarezza, e alla sua gioia non può prender parte un estraneo.

11 Shtëpia e të pabesëve do të shkatërrohet, por çadra e njerëzve të drejtë do të lulëzojë.

La casa degli empi sarà distrutta, ma la tenda degli uomini retti fiorirà.

12 Éshtë një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në rrugët e vdekjes.

V’è tal via che all’uomo par diritta, ma finisce col menare alla morte.

13 Edhe kur qesh, zemra mund të jetë e pikëlluar, dhe vetë gëzimi mund të përfundojë në vuajtje.

Anche ridendo, il cuore può esser triste; e l’allegrezza può finire in dolore.

14 Zemërpërdali do të ngopet me rrugët e tij, dhe njeriu i mirë do të ngopet me frytet e tij.

Lo sviato di cuore avrà la ricompensa dal suo modo di vivere, e l’uomo dabbene, quella delle opere sue.

15 Budallai i beson çdo fjale, por njeriu i matur tregon kujdes të veçantë për hapat e tij.

Lo scemo crede tutto quel che si dice, ma l’uomo prudente bada ai suoi passi.

16 Njeriu i urtë i trëmbet së keqes dhe largohet prej saj, por budallai zemërohet dhe është fodull.

Il savio teme, ed evita il male; ma lo stolto è arrogante e presuntuoso.

17 Ai që zemërohet me lehtësi kryen marrëzi dhe njeriu që ka qëllime të këqija është i urryer.

Chi è pronto all’ira commette follie, e l’uomo pien di malizia diventa odioso.

18 Teveqelit e trashëgojnë budallallëkun, por njerëzit e matur kurorëzohen me dije.

Gli scemi ereditano stoltezza, ma i prudenti s’incoronano di scienza.

19 Njerëzit e këqij do të përkulen përpara njerëzve të mirë dhe të pabesët në portat e të drejtëve.

I malvagi si chinano dinanzi ai buoni, e gli empi alle porte de’ giusti.

20 Të varfërin e urren vetë miku i tij, por i pasuri ka shumë miklues.

Il povero è odiato anche dal suo compagno, ma gli amici del ricco son molti.

21 Kush përçmon të afërmin e vet, mëkaton, por ai që ka mëshirë për të varfërit është i lumtur.

Chi sprezza il prossimo pecca, ma beato chi ha pietà dei miseri!

22 A nuk devijojnë, vallë nga rruga e drejtë ata që kurdisin të keqen? Por ata që mendojnë të mirën kanë për të gjetur mirësi dhe të vërtetën.

Quelli che meditano il male non son forse traviati? ma quelli che meditano il bene trovan grazia e fedeltà.

23 Në çdo mundim ka një fitim, por fjalët e kota çojnë vetëm në varfëri.

In ogni fatica v’è profitto, ma il chiacchierare mena all’indigenza.

24 Kurora e njerëzve të urtë është pasuria e tyre, por marrëzia e budallenjve është marrëzi.

La corona de’ savi è la loro ricchezza, ma la follia degli stolti non è che follia.

25 Një dëshmitar që thotë të vërtetën shpëton jetën e njerëzve, por një dëshmitar i rremë thotë gënjeshtra.

Il testimonio verace salva delle vite, ma chi spaccia bugie non fa che ingannare.

26 Në frikën e Zotit gjendet një siguri e madhe, dhe bijtë e tij do të kenë një vend strehimi.

V’è una gran sicurezza nel timor dell’Eterno; Egli sarà un rifugio per i figli di chi lo teme.

27 Frika e Zotit është një burim jete, që i shmang leqet e vdekjes.

Il timor dell’Eterno è fonte di vita e fa schivare le insidie della morte.

28 Lavdia e mbretit qëndron në turmën e popullit, por shkatërrimi i princit qëndron në mungesën e njerëzve.

La moltitudine del popolo è la gloria del re, ma la scarsezza de’ sudditi è la rovina del principe.

29 Kush është i ngadalshëm në zemërim është shumë i matur, por ai që rrëmbehet me lehtësi vë në dukje marrëzinë e tij.

Chi è lento all’ira ha un gran buon senso, ma chi è pronto ad andare in collera mostra la sua follia.

30 Një zemër e shëndoshë është jetë për trupin, por lakmia është krimbi brejtës i kockave.

Un cuor calmo è la vita del corpo, ma l’invidia è la carie dell’ossa.

31 Kush shtyp të varfërin fyen rëndë atë që e ka bërë, por ai që ka mëshirë për nevojtarin e nderon atë.

Chi opprime il povero oltraggia Colui che l’ha fatto, ma chi ha pietà del bisognoso, l’onora.

32 I pabesi përmbyset nga vetë ligësia e tij, por i drejti ka shpresë në vetë vdekjen e tij.

L’empio è travolto dalla sua sventura, ma il giusto spera anche nella morte.

33 Dituria prehet në zemrën e atij që ka mend, por ajo që është në zemrën e budallenjve merret vesh.

La sapienza riposa nel cuore dell’uomo intelligente, ma in mezzo agli stolti si fa tosto conoscere.

34 Drejtësia e larton një komb, por mëkati është turpi i popujve.

La giustizia innalza una nazione, ma il peccato è la vergogna dei popoli.

35 Dashamirësia e mbretit është për shërbëtorin që vepron me urtësi, por zemërimi i tij është kundër atij që sillet me paturpësi.

Il favore del re è per il servo prudente, ma la sua ira è per chi gli fa onta.