Fjalët e urta 14

1 Gruaja e urtë ndërton shtëpinë e saj, por budallaqja e shkatërron me duart e veta.

Toute femme sage bâtit sa maison; mais la folle la ruine de ses mains.

2 Kush ecën në drejtësinë e tij ka frikë nga Zoti, por ai që çoroditet në rrugët e tij e përçmon atë.

Celui qui marche en sa droiture, révère l'Eternel; mais celui qui va de travers en ses voies, le méprise.

3 Në gojën e budallait gjejmë farën e kryelartësisë, por të urtët e ruajnë gojën e tyre.

La verge d'orgueil est dans la bouche du fou; mais les lèvres des sages les garderont.

4 Aty ku nuk ka qe grazhdi është bosh, por bollëku i korrjes qëndron në forcën e kaut.

Où il n'y a point de bœuf, la grange est vide; et l'abondance du revenu provient de la force du bœuf.

5 Dëshmitari i ndershëm nuk gënjen, por dëshmitari i rremë thotë gënjeshtra.

Le témoin véritable ne mentira [jamais]; mais le faux témoin avance volontiers des mensonges.

6 Tallësi kërkon diturinë dhe nuk e gjen, por dija është një gjë e lehtë për atë që ka mend.

Le moqueur cherche la sagesse, et ne la trouve point; mais la science est aisée à trouver à l'homme intelligent.

7 Largohu nga njeriu budalla sepse nuk do të gjesh dituri mbi buzët e tij.

Eloigne-toi de l'homme insensé, puisque tu ne lui as point connu de lèvres de science.

8 Dituria e njeriut të matur qëndron në të dalluarit e rrugës së tij, por marrëzia e budallenjve është mashtrim.

La sagesse de l'homme bien avisé est d'entendre sa voie; mais la folie des fous n'est que tromperie.

9 Budallenjtë qeshin me mëkatin, por midis njerëzve të drejtë është falja.

Les fous pallient le délit; mais il n'y a que plaisir entre les hommes droits.

10 Zemra njeh trishtimin e vet, por një i huaj nuk mund të marrë pjesë në gëzimin e saj.

Le cœur d'un chacun connaît l'amertume de son âme; et un autre n'est point mêlé dans sa joie.

11 Shtëpia e të pabesëve do të shkatërrohet, por çadra e njerëzve të drejtë do të lulëzojë.

La maison des méchants sera abolie; mais le tabernacle des hommes droits fleurira.

12 Éshtë një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në rrugët e vdekjes.

Il y a telle voie qui semble droite à l'homme, mais dont l'issue sont les voies de la mort.

13 Edhe kur qesh, zemra mund të jetë e pikëlluar, dhe vetë gëzimi mund të përfundojë në vuajtje.

Même en riant le cœur sera triste, et la joie finit par l'ennui.

14 Zemërpërdali do të ngopet me rrugët e tij, dhe njeriu i mirë do të ngopet me frytet e tij.

Celui qui a un cœur hypocrite, sera rassasié de ses voies; mais l'homme de bien [le sera] de ce qui est en lui.

15 Budallai i beson çdo fjale, por njeriu i matur tregon kujdes të veçantë për hapat e tij.

Le simple croit à toute parole; mais l'homme bien avisé considère ses pas.

16 Njeriu i urtë i trëmbet së keqes dhe largohet prej saj, por budallai zemërohet dhe është fodull.

Le sage craint, et se retire du mal; mais le fou se met en colère, et se tient assuré.

17 Ai që zemërohet me lehtësi kryen marrëzi dhe njeriu që ka qëllime të këqija është i urryer.

L'homme colère fait des folies; et l'homme rusé est haï.

18 Teveqelit e trashëgojnë budallallëkun, por njerëzit e matur kurorëzohen me dije.

Les niais hériteront la folie; mais les bien-avisés seront couronnés de science.

19 Njerëzit e këqij do të përkulen përpara njerëzve të mirë dhe të pabesët në portat e të drejtëve.

Les malins seront humiliés devant les bons, et les méchants, devant les portes du juste.

20 Të varfërin e urren vetë miku i tij, por i pasuri ka shumë miklues.

Le pauvre est haï, même de son ami; mais les amis du riche sont en grand nombre.

21 Kush përçmon të afërmin e vet, mëkaton, por ai që ka mëshirë për të varfërit është i lumtur.

Celui qui méprise son prochain s'égare; mais celui qui a pitié des débonnaires, est bienheureux.

22 A nuk devijojnë, vallë nga rruga e drejtë ata që kurdisin të keqen? Por ata që mendojnë të mirën kanë për të gjetur mirësi dhe të vërtetën.

Ceux qui machinent du mal ne se fourvoient-ils pas? Mais la bonté et la vérité seront pour ceux qui procurent le bien.

23 Në çdo mundim ka një fitim, por fjalët e kota çojnë vetëm në varfëri.

En tout travail il y a quelque profit, mais le babil des lèvres ne tourne qu'à disette.

24 Kurora e njerëzve të urtë është pasuria e tyre, por marrëzia e budallenjve është marrëzi.

Les richesses des sages leur sont [comme] une couronne; mais la folie des fous n'est que folie.

25 Një dëshmitar që thotë të vërtetën shpëton jetën e njerëzve, por një dëshmitar i rremë thotë gënjeshtra.

Le témoin véritable délivre les âmes; mais celui qui prononce des mensonges, n'est que tromperie.

26 Në frikën e Zotit gjendet një siguri e madhe, dhe bijtë e tij do të kenë një vend strehimi.

En la crainte de l'Eternel il y a une ferme assurance, et une retraite pour ses enfants.

27 Frika e Zotit është një burim jete, që i shmang leqet e vdekjes.

La crainte de l'Eternel est une source de vie pour se détourner des filets de la mort.

28 Lavdia e mbretit qëndron në turmën e popullit, por shkatërrimi i princit qëndron në mungesën e njerëzve.

La puissance d'un Roi consiste dans la multitude du peuple; mais quand le peuple diminue, c'est l'abaissement du Prince.

29 Kush është i ngadalshëm në zemërim është shumë i matur, por ai që rrëmbehet me lehtësi vë në dukje marrëzinë e tij.

Celui qui est lent à la colère, est de grande intelligence; mais celui qui est prompt à se courroucer, excite la folie.

30 Një zemër e shëndoshë është jetë për trupin, por lakmia është krimbi brejtës i kockave.

Le cœur doux est la vie de la chair; mais l'envie est la vermoulure des os.

31 Kush shtyp të varfërin fyen rëndë atë që e ka bërë, por ai që ka mëshirë për nevojtarin e nderon atë.

Celui qui fait tort au pauvre, déshonore celui qui l'a fait; mais celui-là l'honore, qui a pitié du nécessiteux.

32 I pabesi përmbyset nga vetë ligësia e tij, por i drejti ka shpresë në vetë vdekjen e tij.

Le méchant sera poussé au loin par sa malice; mais le juste trouve retraite [même] en sa mort.

33 Dituria prehet në zemrën e atij që ka mend, por ajo që është në zemrën e budallenjve merret vesh.

La sagesse repose au cœur de l'homme intelligent; et elle est même reconnue au milieu des fous.

34 Drejtësia e larton një komb, por mëkati është turpi i popujve.

La justice élève une nation; mais le péché est l'opprobre des peuples.

35 Dashamirësia e mbretit është për shërbëtorin që vepron me urtësi, por zemërimi i tij është kundër atij që sillet me paturpësi.

Le Roi prend plaisir au serviteur prudent; mais son indignation sera contre celui qui lui fait déshonneur.