Fjalët e urta 14

1 Gruaja e urtë ndërton shtëpinë e saj, por budallaqja e shkatërron me duart e veta.

Les femmes sages bâtissent leurs maisons; l'insensée les détruit de ses mains.

2 Kush ecën në drejtësinë e tij ka frikë nga Zoti, por ai që çoroditet në rrugët e tij e përçmon atë.

Celui qui marche droit craint le Seigneur; celui qui s'avance en des voies tortueuses sera déshonoré.

3 Në gojën e budallait gjejmë farën e kryelartësisë, por të urtët e ruajnë gojën e tyre.

Une verge d'orgueil sort de la bouche des insensés; les lèvres des sages les gardent eux-mêmes.

4 Aty ku nuk ka qe grazhdi është bosh, por bollëku i korrjes qëndron në forcën e kaut.

Où il n'y a point de bœufs, la crèche est vide; où il y a abondance de grains, la force des bœufs est manifeste.

5 Dëshmitari i ndershëm nuk gënjen, por dëshmitari i rremë thotë gënjeshtra.

Le témoin fidèle ne ment pas; le faux témoin est un brandon de mensonges.

6 Tallësi kërkon diturinë dhe nuk e gjen, por dija është një gjë e lehtë për atë që ka mend.

Tu chercheras la sagesse parmi les méchants, et tu ne la trouveras pas; auprès des sages, le discernement est sous ta main.

7 Largohu nga njeriu budalla sepse nuk do të gjesh dituri mbi buzët e tij.

Toutes choses sont contraires à l'insensé; des lèvres sages sont l'arme de la doctrine.

8 Dituria e njeriut të matur qëndron në të dalluarit e rrugës së tij, por marrëzia e budallenjve është mashtrim.

La sagesse des habiles éclaire leurs voies; l'irréflexion des insensés les conduit à l'erreur.

9 Budallenjtë qeshin me mëkatin, por midis njerëzve të drejtë është falja.

Les demeures des méchants ont besoin d'être purifiées; la maison des justes est agréable.

10 Zemra njeh trishtimin e vet, por një i huaj nuk mund të marrë pjesë në gëzimin e saj.

Le cœur de l'homme est inquiet; son âme est triste, et, lorsqu'il se réjouit, c'est qu'il ne se mêle point de honte à sa joie.

11 Shtëpia e të pabesëve do të shkatërrohet, por çadra e njerëzve të drejtë do të lulëzojë.

Les maisons des impies seront effacées; les tentes des cœurs droits resteront debout.

12 Éshtë një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në rrugët e vdekjes.

Il est une voie qui aux hommes semble droite; mais elle aboutit aux abîmes de l'enfer. (questioned)

13 Edhe kur qesh, zemra mund të jetë e pikëlluar, dhe vetë gëzimi mund të përfundojë në vuajtje.

La tristesse ne se mêle point aux joies sages; toujours le deuil succède aux fausses joies.

14 Zemërpërdali do të ngopet me rrugët e tij, dhe njeriu i mirë do të ngopet me frytet e tij.

Le cœur audacieux s'enorgueillit de ses voies; l'homme bon se complaît en ses pensées.

15 Budallai i beson çdo fjale, por njeriu i matur tregon kujdes të veçantë për hapat e tij.

L'ingénuité est crédule; l'expérience mène aux regrets.

16 Njeriu i urtë i trëmbet së keqes dhe largohet prej saj, por budallai zemërohet dhe është fodull.

Le sage a peur et se détourne du méchant; l'insensé, confiant en lui- même, se mêle aux pervers.

17 Ai që zemërohet me lehtësi kryen marrëzi dhe njeriu që ka qëllime të këqija është i urryer.

L'homme irascible agit sans réflexion; l'homme sensé supporte beaucoup.

18 Teveqelit e trashëgojnë budallallëkun, por njerëzit e matur kurorëzohen me dije.

Les insensés ont le mal en partage; l'homme habile est maître de la science.

19 Njerëzit e këqij do të përkulen përpara njerëzve të mirë dhe të pabesët në portat e të drejtëve.

Les mauvais tomberont devant les bons; les impies seront des serviteurs aux portes des justes.

20 Të varfërin e urren vetë miku i tij, por i pasuri ka shumë miklues.

On n'aime pas les amis des pauvres; mais les amis des riches sont nombreux.

21 Kush përçmon të afërmin e vet, mëkaton, por ai që ka mëshirë për të varfërit është i lumtur.

Mépriser les indigents, c'est pécher; avoir compassion des pauvres, c'est se ménager la plus grande joie.

22 A nuk devijojnë, vallë nga rruga e drejtë ata që kurdisin të keqen? Por ata që mendojnë të mirën kanë për të gjetur mirësi dhe të vërtetën.

Les cœurs égarés songent au mal; les bons songent à la miséricorde et à la vérité; ceux qui commettent le mal ne connaissent ni miséricorde ni vérité; les miséricordes et la fidélité sont à ceux qui font le bien.

23 Në çdo mundim ka një fitim, por fjalët e kota çojnë vetëm në varfëri.

Tout homme diligent a le superflu; tout homme ami des douceurs et des plaisirs sera dans l'indigence.

24 Kurora e njerëzve të urtë është pasuria e tyre, por marrëzia e budallenjve është marrëzi.

La couronne des sages est l'activité; le travail des injustes est mauvais.

25 Një dëshmitar që thotë të vërtetën shpëton jetën e njerëzve, por një dëshmitar i rremë thotë gënjeshtra.

Le témoin fidèle délivrera son âme du mal; le témoin trompeur est un brandon de mensonges.

26 Në frikën e Zotit gjendet një siguri e madhe, dhe bijtë e tij do të kenë një vend strehimi.

Dans la crainte du Seigneur est l'espérance de la force; il laissera à ses enfants un appui.

27 Frika e Zotit është një burim jete, që i shmang leqet e vdekjes.

Les commandements du Seigneur sont une source de vie; ils nous font détourner des pièges de la mort.

28 Lavdia e mbretit qëndron në turmën e popullit, por shkatërrimi i princit qëndron në mungesën e njerëzve.

La gloire d'un roi est dans la multitude de la nation; son affliction, dans le petit nombre de ses sujets.

29 Kush është i ngadalshëm në zemërim është shumë i matur, por ai që rrëmbehet me lehtësi vë në dukje marrëzinë e tij.

L'homme patient est un vrai sage; l'impatient, un insensé.

30 Një zemër e shëndoshë është jetë për trupin, por lakmia është krimbi brejtës i kockave.

L'homme qui a bon cœur est le médecin de l'âme; un cœur trop sensible est un ver qui ronge les os.

31 Kush shtyp të varfërin fyen rëndë atë që e ka bërë, por ai që ka mëshirë për nevojtarin e nderon atë.

Tromper l'indigent, c'est irriter son Créateur; celui qui honore Dieu a compassion du pauvre.

32 I pabesi përmbyset nga vetë ligësia e tij, por i drejti ka shpresë në vetë vdekjen e tij.

L'impie sera rejeté à cause de sa malice; l'homme ferme en sa propre sainteté est vraiment juste.

33 Dituria prehet në zemrën e atij që ka mend, por ajo që është në zemrën e budallenjve merret vesh.

Dans le bon cœur d'un homme on trouve la sagesse; on ne la trouvera pas dans le cœur de l'insensé.

34 Drejtësia e larton një komb, por mëkati është turpi i popujve.

La justice élève une nation; les péchés amoindrissent un peuple.

35 Dashamirësia e mbretit është për shërbëtorin që vepron me urtësi, por zemërimi i tij është kundër atij që sillet me paturpësi.

Le serviteur prudent est agréable au prince, et par sa dextérité il évite la disgrâce.