Marku 12
1 Pastaj ai filloi t’u flasë me shëmbëlltyra: “Një njeri mbolli një vresht, e thuri me gardh, gërmoi një vend për të shtrydhur rrushin, ndërtoi një kullë dhe ua besoi disa vreshtarëve dhe pastaj shkoi larg.
Basa naa, Yesus olaꞌ seluꞌ no malangga agama Yahudi ra no meser agama ra. Ana fee nekendandaaꞌ nae, “Hambu atahori esa nae tao osi anggor sa sia rae na. Ana lutu-mbaa rereoꞌ, ma nafefela mamana neneaꞌ naruꞌ esa, de sela hau anggor. Ana o tao bak fo nae natanee boa anggor oe na. Basa boe ma, ana fee osi naa neu atahori laen mete-seꞌu, fo banggi hasil na. De ana lao tuteꞌ nusa lain neu.
2 Në kohën e të vjelave dërgoi shërbëtorin te vreshtarët për të marrë prej tyre pjesën e vet të frutave të vreshtit.
Losa fai etu boa anggor boe ma, tenu osi a denu ate na esa neu nisiꞌ atahori mana tao osi ra, fo noꞌe eni hahambu na.
3 Por ata e kapën, e rrahën dhe e kthyen duarbosh.
Losa naa, mana mete-seꞌu osi ra toꞌu rala e, de popoko. Basa ma ara denu e baliꞌ no lima rouꞌ.
4 Ai u nisi përsëri një shërbëtor tjetër, por ata, mbasi e gjuajtën me gurë, e plagosën në kokë dhe e kthyen të turpëruar.
Basa ma tenu osi a haitua ate na esa fali. Te mana mete-seꞌu osi ra popoko langga na losa hinaꞌ-hinaꞌ, ma raꞌamamaeꞌ e, de oi hendi.
5 Përsëri dërgoi edhe një tjetër, por ata e vranë. Më pas dërgoi shumë të tjerë dhe nga këta disa i rrahën, të tjerët i vranë.
Basa naa, tenu osi a haitua seluꞌ ate na esa fai. Te ara risa e. Mae ara tao taꞌo bee o, tenu osi a haitua nakandoo a ate nara. Te mana mete-seꞌu osi ra popoko ruma, ma risa ruma.
6 I ngeli edhe një për të dërguar: birin e tij të dashur. Më së fundi ua dërgoi edhe atë duke thënë: “Për djalin tim do të kenë respekt”.
Ia naa hela akaꞌ a atahori esa ena. Naa eni tenu osi a ana mone susue na. Huu nda hambu dalaꞌ laen seluꞌ sa, de ana haitua anaꞌ naa. Ana dꞌua nae, ‘Mete ma au haitua ana ngga, ara simbo no malolole, boe ma ara rena e.
7 Por ata vreshtarë i thanë njeri tjetrit: “Ky është trashëgimtari, ejani ta vrasim dhe do të na mbesë trashëgimia”.
De ana haitua ana na neu sia naa. Te mana mete-seꞌu osi ra rita ana naa nema, boe ma ara ola-olaꞌ rae, “Wei! Mete dei! Tou lasiꞌ a haitua ana na nema mata na! Mete ma tou lasiꞌ a mate, eni ia mana simbo nala basa hata-heto naa ra. Ima hita tisa e, fo hita soa hata-heto na ia ra!
8 Dhe e kapën, e vranë dhe e hodhën jashtë vreshtit.
Basa ma ara humu e, de risa e. Ara mbia hendi ao sisi na nisiꞌ osi deaꞌ. Dudꞌui na losaꞌ a naa.”
9 Çfarë do të bëjë, pra, i zoti i vreshtit? Ai do të vijë dhe do t’i shfarosë vreshtarët dhe vreshtin do t’ua japë të tjerëve.
Yesus dui basa boe ma, natane atahori monaeꞌ ra nae, “Tungga hei dudꞌuꞌa mara, tenu osi a nae tao taꞌo bee neu mana mete-seꞌu osi ra? Tungga Au, ana nema fo nisa basa se. Basa naa, ana fee osi anggor na neu atahori laen mete-seꞌu.
10 Po a nuk e keni lexuar këtë shkrim: “Guri, që ndërtuesit e hodhën poshtë, u bë guri i qoshes.
Basa hita seꞌu-tita sia Lamatualain susuraꞌ na nae, ‘Hambu fatu esa fo tukan ra nggari hendi. Te ia naa, fatu naa dadꞌi neu fatu lalakaꞌ.
11 Kjo është bërë nga Zoti dhe është një gjë e mrekullueshme në sytë tanë”?”.
Lamatualain tengga nala, boe ma naꞌeꞌendoꞌ fatu naa. Naa de, hita tita eni malole na seli!’”
12 Atëherë ata kërkuan ta kapin, sepse kuptuan se ai e kishte thënë atë shëmbëlltyrë kundër tyre; por kishin frikë nga turma; dhe e lanë e ikën.
Atahori monaeꞌ ra rahine neuꞌ ena rae, Yesus nggari dedꞌeat naa neu se pake nekendandaaꞌ. Ara onaꞌ mana mete-seꞌu osi naa ra. Basa boe ma ara ator dalaꞌ fo rae humu Yesus. Te ara hia atahori naeꞌ mana hii rena Yesus nenori na. De ara lao hela E.
13 Pastaj i dërguan disa farisenj dhe herodianë për ta zënë në gabim në fjalë.
Basa ma, atahori Yahudi moko-monae naa ra, denu atahori Farisi bꞌaꞌubꞌe, ro atahori mia Herodes partei nara, reu raselu bale ro Yesus, fo rae raꞌatutudꞌa E.
14 Këta erdhën dhe i thanë: “Mësues, ne e dimë se ti je i vërtetë pa pyetur për njeri, sepse nuk merr parasysh dukjen e njerëzve, por u mëson udhën e Perëndisë sipas së vërtetës. A është e ligjëshme t’i paguhet taksa Cezarit apo jo? Duhet t’ia paguajmë apo jo?
Boe ma ara rema raseluꞌ bale ro Yesus rae, “Papa Meser! Basa hai mihine mae Papa rala na tetuꞌ, ma Papa nda pepeko-lelekoꞌ sa. Papa mete akaꞌ atahori rala nara. Papa o nafadꞌe Lamatualain hihii-nanau na no relo-relo, huu Papa nda mete mataꞌ sa. Ia naa, hai mae mitane dalaꞌ esa. Tungga hita atoran agama Yahudi na, hita musi bae bea neu mana parenda Roma, do afiꞌ?”
15 Por ai, duke njohur hipokrizinë e tyre, u tha atyre: “Përse më tundoni? Më sillni një denar që ta shoh!”.
Te Yesus nahine sira rae teꞌe-sii E, fo olaꞌ labꞌan mana parenda Roma. De nataa nahereꞌ nae, “Taꞌo bee de hei mae miꞌitutudꞌa Au no dalaꞌ naa! Fee doi fulaꞌ esa, fo Au mete sobꞌa dei!”
16 Ata ia prunë. Dhe ai u tha atyre: “E kujt është kjo fytyrë dhe ky mbishkrim?”. Ata i thanë: “E Cezarit”.
Boe ma ara loo fee doi fulaꞌ esa. Yesus haꞌi nala, de seꞌu namemeuꞌ doiꞌ naa. Boe ma natane mbali se nae, “Ia, seka mata na? Ia, seka nara na?” Rataa rae, “Naa, mana parenda Roma Mane Monae na!”
17 Atëherë Jezusi u përgjigj dhe u tha atyre: “I jepni Cezarit atë që është e Cezarit, dhe Perëndisë atë që është e Perëndisë”. Dhe ata u çuditën nga ai.
Boe ma Yesus nae, “Mete ma taꞌo naa, fee mana parenda saa fo mana parenda ena na. Ma fee Lamatualain saa fo Lamatualain ena na.” Rena nataa naꞌo naa, boe ma basa se ndii-ndiiꞌ a, te Ana nataa ndaa. Naa de, ara nda bisa teꞌe-sii rala E sa.
18 Pastaj iu paraqitën disa saducenj, të cilët thonë se nuk ka ringjallje, dhe e pyetën duke thënë:
Hambu partei agama laen esa, fo atahori rae partei Saduki. Ara ranori rae atahori mates nda bisa rasodꞌa baliꞌ sa. Lao esa, atahori Saduki hira rema rae hengge Yesus.
19 “Mësues, Moisiu na la të shkruar që, nëse vdes vëllai i dikujt dhe e lë gruan pa fëmijë, vëllai i tij duhet të martohet me të venë për t’i lindur pasardhës vëllait të tij.
Ara olaꞌ ro Yesus rae, “Papa Meser! Baꞌi Musa suraꞌ hela fee hai, adat ia nae: Mete ma touꞌ esa mate hela sao na, ma anaꞌ nese, touꞌ naa odꞌi na musi sao nala ina falu na, fo hela fee tititi-nonosiꞌ neu aꞌa mana mate na.
20 Tani ishin shtatë vëllezër; i pari u martua dhe vdiq pa lënë fëmijë.
Memaꞌ Musa nanori taꞌo naa. Te hai mae mitane taꞌo ia. Hambu touꞌ hitu odꞌi-aꞌa. Aꞌa ka sao naꞌahuluꞌ. Basa ma ana mate, te nda ma anaꞌ sa.
21 E mori, pra, i dyti, por edhe ky vdiq pa lënë fëmijë; po kështu i treti.
Boe ma odꞌi mana tungga eni a, sao baliꞌ ina falu naa. Nda doo sa ma, ana mate, nda hambu anaꞌ sa. Onaꞌ naa odꞌi ka telu na, sao baliꞌ no ina falu naa, te ana mate, ma anaꞌ nese.
22 Që të shtatë e morën për grua dhe vdiqën pa lënë fëmijë. E fundit, pas të gjithëve, vdiq edhe gruaja.
Taꞌo naa nekendooꞌ a losa odꞌi muri na o mate. Basa boe ma, ina falu naa mate.
23 Në ringjallje, pra, kur të ringjallen, gruaja e kujt do të jetë ajo? Sepse që të shtatë e patën grua”.
Ia naa hai mae mitane taꞌo ia: Inaꞌ naa sao touꞌ hitu ena! Te mete ma raefafoꞌa nateteꞌe fo Lamatualain fee atahori mates ra rasodꞌa baliꞌ, inaꞌ naa dadꞌi seka sao na mia touꞌ kahituꞌ naa ra?”
24 Jezusi, duke u përgjigjur, tha atyre: “A nuk është pikërisht për këtë që jeni në gabim, sepse nuk i njihni as shkrimet as pushtetin e Perëndisë?
Basa ma Yesus nataa nae, “Mete ma hei mitane taꞌo naa, naa hei nda mihine Lamatualain susuraꞌ na isi na sa. Hei o nda mihine Lamatualain koasa na sa. De hei ia ra seli tebꞌe ma!
25 Sepse kur njerëzit do të ringjallen së vdekuri, as do të martohen as do të martojnë, por do të jenë si engjëjt në qiell.
Rena, e! Taꞌo ia! Sia sorga, nda hambu masaoꞌ sa. Basa atahori mates fo Lamatuaꞌ fee rasodꞌa baliꞌ ra, nda hambu rasao seluꞌ sa ena. Onaꞌ naa boe o Lamatualain ate nara sia sorga nda sao saꞌ bee.
26 Sa për ringjalljen e të vdekurve, a nuk keni lexuar në librin e Moisiut se si foli Perëndia nga ferrishta duke thënë: “Unë jam Perëndia i Abrahamit, Perëndia i Isakut dhe Perëndia i Jakobit”?
Au o ufadꞌe atahori mates ra, ara rasodꞌa baliꞌ, do hokoꞌ. Sia Baꞌi Musa susura na ana suraꞌ nae hau anaꞌ mana lalanggeꞌ te nda kadꞌe sa. Hei misinedꞌa dudꞌuit naa, do hokoꞌ? Leleꞌ ai a mbila mia hau naa, Lamatualain nafadꞌe Musa nae, ‘Au ia ho baꞌi mara Lamatualain na. Naa, eni Baꞌi Abraham, Baꞌi Isak, ma Baꞌi Yakob. Basa sira beꞌutee neu Au losa ia neme.
27 Ai nuk është Perëndia i të vdekurve, por Perëndia i të gjallëve. Ju, pra, po gaboni shumë”.
Hita tahine tae baꞌi naa ra, mate doo ena. Te huu Lamatualain nafadꞌe nae Eni feꞌe dadꞌi neu sira Lamatuaꞌ na. Memaꞌ atahori mana beꞌutee neu Lamatualain, atahori masodꞌaꞌ, nda atahori mates sa. Naa de, hita tahine tae ara rasodꞌa baliꞌ ena. De mae atahori mate ena o, ara rasodꞌa baliꞌ. De mete ma hei toꞌu mikindoo neu nenoriꞌ a nae, atahori mates ra nda rasodꞌa baliꞌ sa, hei memaꞌ talalu sala ena!”
28 Atëherë një nga skribët që e kishte dëgjuar diskutimin e tyre, duke kuptuar se ai u ishte përgjigjur mirë, iu afrua dhe e pyeti: “Cili është i pari i të gjithë urdhërimeve?”.
Leleꞌ naa, meser agama esa rena Yesus ola-olaꞌ no atahori partei Saduki ra. Meser agama naa dꞌua nae Yesus nataa sira no maloleꞌ. Basa ma ana natane Yesus nae, “Papa! Au ae utane taꞌo ia: Hita parenda adat no parenda agama na, nae na seli. Mia basa se, bee ka lenaꞌ?”
29 Dhe Jezusi u përgjigj: “Urdhërimi i parë i të gjithëve është: “Dëgjo, o Izrael: Zoti, Perëndia ynë, është i vetmi Zot”,
Yesus nataa nae, “Baꞌi Musa suraꞌ hela Lamatualain parenda mana seliꞌ na, nae taꞌo ia: ‘Basa atahori sia Israꞌel! Rena matalolole! Lamatualain memaꞌ hita Lamatuaꞌ na no hita malangga na! Nda hambu laen sa, akaꞌ a Eni!
30 dhe: “Duaje Zotin, Perëndinë tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd, me gjithë mendjen tënde e me gjithë forcën tënde!”. Ky është i pari urdhërim.
De hita musi sue-lai E lenaꞌ basa e. Hita musi hii E nakandooꞌ a, tahine E, ma manggate tungga hihii-nanau na.
31 Dhe i dyti i ngjan këtij: “Duaje të afërmin tënd porsi vetveten”. Nuk ka urdhërim tjetër më të madh se këta”.
Ma parendaꞌ karua naa nae taꞌo ia: ‘Hita musi sue atahori, onaꞌ a hita sue hita ao na boe.’ Parenda karuaꞌ ia ra mana seliꞌ. Nda hambu parendaꞌ laen mana lenaꞌ mia parenda karua ia ra sa.”
32 Atëherë skribi i tha: “Mirë, Mësues. The, sipas së vërtetës, se ka vetëm një Perëndi dhe s’ka asnjë tjetër përveç tij;
Basa ma, meser agama ra olaꞌ seluꞌ ro Yesus rae, “Memaꞌ! Papa nafadꞌe naa, tebꞌeꞌ. Lamatualain dadꞌi hita malangga na, ma nda hambu Lamatuaꞌ laen sa ena.
33 dhe ta duash me gjithë zemër, me gjithë mendje, me gjithë shpirt dhe me gjithë forcë, dhe ta duash të afërmin porsi vetvetja vlen më tepër se sa gjithë olokaustet dhe flijimet”.
Hita musi sue Eni lenaꞌ basa e, losa hita hii eni, tahine eni, ma manggate tungga hihii-nanau na. Hita o musi sue atahori, onaꞌ a hita sue ao tara. Hita bisa tungga parenda lain ra, te mete ma hita tungga parenda karuaꞌ naa ra, Lamatualain namahoꞌo lenaꞌ. Hita bisa fee banda tutunu-hohotuꞌ a, do tutunu-hohotuꞌ laen, te mete ma hita tungga parenda karuaꞌ naa ra, Ana namahoꞌo lenaꞌ.”
34 Dhe Jezusi, duke parë se ai ishte përgjigjur me mend, i tha: “Ti nuk je larg nga mbretëria e Perëndisë”. Dhe kurrkush nuk guxoi më ta pyesë.
Rena nataa naꞌo naa, Yesus dꞌua nae meser agama ia nahine no maloleꞌ ena. De Yesus nae, “Ho maeꞌ a dadꞌi Lamatualain atahorin.” Basa naa, nda hambu atahori laen rambarani raselu-bale ro Yesus, huu nda hambu atahori rasenggiꞌ E sa ena.
35 Dhe Jezusi, duke i mësuar në tempull, tha: “Vallë, si mund të thonë skribët se Krishti është Bir i Davidit?
Leleꞌ Yesus feꞌe nanori atahori ra sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a, natane se nae, “Tungga hei dudꞌuꞌa ma, naa taꞌo bee? Meser agama ra ranori rae Kristus naa, atahori fo Lamatualain dudu basa mia fai maꞌahulu na. Tungga sira, Eni akaꞌ a Mane Daud a tititi-nonosi na. Te naa nda tebꞌe sa.
36 Sepse vetë Davidi, nëpërmjet Frymës së Shenjtë, tha: “Zoti i ka thënë Zotit tim: Ulu në të djathtën time, derisa t’i bëj armiqtë e tu stol të këmbëve të tua”.
Fai maꞌahulu na Lamatualain Dula-Dale Meumareꞌ na pake Daud fo suraꞌ nae, ‘Lamatualain nafadꞌe basa neu au malangga ngga nae, “Uma endoꞌ muu mamana maloleꞌ sia Au bobꞌoa ona ngga. Dei fo Au tao musu mara losa ara taꞌalok neu nggo.’”
37 Vetë Davidi, pra, e quan Zot; si mund të jetë vallë bir i tij?”. Dhe pjesa më e madhe e dëgjonte me ëndje.
Mia naa nema hita hambu tahine tae mane Daud noꞌe Kristus, nae ‘Malangga’. Sosoa na, mete ma atahori rae Kristus akaꞌ a mane Daud tititi-nonosi na, naa nda feꞌe dai sa! Huu Eni o dadꞌi Mane Daud malangga na boe! Yesus olaꞌ taꞌo naa ma, atahori naeꞌ hii rena E.
38 Dhe ai u thoshte atyre në doktrinën e vet: “Ruhuni nga skribët, të cilëve u pëlqen të shëtisin me rroba të gjata dhe t’i përshëndetin në sheshe,
Ana nafadꞌe seluꞌ se nae, “Hei musi besa-bꞌesa mbali meser agama ra. Ara hiiꞌ a pake sira badꞌu naru nara, lao-lao reu randaa ro atahori naeꞌ, fo ara rae, ‘We! Sira atahori moko, o!’
39 dhe të kenë vendet e para në sinagoga dhe vendet e para në gosti,
Mete ma risiꞌ ume hule-oꞌe a, do tungga fefetas, ara sangga mamana eꞌendoꞌ maloleꞌ, fo atahori naeꞌ rita se.
40 që i gllabërojnë shtëpitë e të vejave dhe, për t’u dukur, luten gjatë; ata do të marrin një gjykim më të rreptë!”.
De besa-bꞌesa! Te ara boe o hii a peko-leleloꞌ ina falu ra, fo lea rala basa ume nara. Sia atahori naeꞌ mata na, ara tatana deꞌulaka nara, ma rambariiꞌ hule-oꞌe doo na seli. Sira hiiꞌ a fo atahori rafadꞌe rae sira rala nara meuꞌ. Te dei fo Lamatualain fee huku-dokiꞌ monaeꞌ neu se.”
41 Dhe Jezusi u ul përballë arkës së thesarit dhe vërente se njerëzit hidhnin aty denar; shumë të pasur hidhnin shumë.
Basa naa, Yesus neu endoꞌ mbali, peti kolete a mia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. Ana mete atahori ra rema mbedꞌa doi kolete neu peti kolete a rala. Ana nita atahori mamasuꞌi-maꞌenaꞌ ra rema mbedꞌa doi kolete naeꞌ nisiꞌ peti rala neu.
42 Erdhi një e ve e varfër dhe hodhi dy monedha të vogla, domethënë një kuadrant.
Basa ma, ina falu mana tudꞌa-loloeꞌ esa o nema tungga hule-oꞌe. Ana mbedꞌa doiꞌ sen rua nisiꞌ peti a. Doiꞌ naa, feli na mbeiꞌ na sala.
43 Dhe Jezusi i thirri dishepujt e vet pranë vetes dhe u tha atyre: “Ju them në të vërtetë se kjo e ve e varfër ka hedhur në thesar më shumë se të gjithë të tjerët.
Basa ma Yesus kaper mana tungga nara nae, “Hei mete matalolole ina falu mana tudꞌa-loloeꞌ naa. Ana fee akaꞌ doiꞌ sen ruaꞌ a, te ana fee nalenaꞌ basa atahori ra.
44 Sepse të gjithë hodhën aty nga teprica e tyre, kurse ajo, me skamjen e vet, hodhi gjithë sa kishte për të jetuar”.
Atahori laen ra basa se fee doi kolete mia sira doi sisa nara. Te ina falu ia, fee nabasaꞌ doi nara reu Lamatualain. Nda hela mbei sa bee.”
