Gjoni 6
1 Pas këtyre gjërave, Jezusi kaloi përtej detit të Galilesë, domethënë të Tiberiadës.
Some time later, when Jesus was in Galilee district, near the time of the Jewish Passover celebration, Jesus went [with us disciples by boat] and crossed to another place along Galilee Lake. This lake is [also called] Tiberias Lake.
2 Dhe një turmë e madhe e ndiqte, sepse shikonte shenjat që ai bënte mbi të lënguarit.
A large crowd of people kept following Jesus [on land] because they had been seeing the miracles he performed [by healing] sick people.
3 Por Jezusi u ngjit mbi malin dhe atje u ul me dishepujt e tij.
Jesus went up on the hillside and sat down with [us] disciples [to teach us].
4 Dhe Pashka, festa e Judenjve ishte afër.
Then he looked up and saw a great crowd of people coming toward him.
5 Jezusi, pra, i ngriti sytë dhe, duke parë se një turmë e madhe po vinte tek ai, i tha Filipit: “Ku do të blejmë bukë që këta të mund të hanë?”.
He said to Philip, “Where will we buy food for all these people to eat?”
6 Por ai e thoshte këtë për ta vënë në provë, sepse ai e dinte ç’do të bënte.
He asked this only to find out if Philip believed what [Jesus could do], because Jesus already knew what he himself was going to do.
7 Filipi iu përgjigj: “Dyqind denarë bukë nuk do të mjaftojnë për ata, që secili prej tyre mund të ketë një copë”.
Philip replied to him, “[Even if we had] the amount of money a man earns in eight months, that would not be enough to buy bread so that each person could have a little bit!”
8 Andrea, i vëllai i Simon Pjetrit, një nga dishepujt e tij, i tha:
Another one of [us] disciples, Andrew, who was Simon Peter’s [younger] brother, said to Jesus,
9 “Këtu është një djalosh që ka pesë bukë elbi dhe dy peshq të vegjël; por ç’janë këto për aq njerëz?”.
“There is a boy here who has five small barley loaves and two [cooked] fish. But (they will not help much among so many people!/what good will that do among so many people?) [RHQ]”
10 Dhe Jezusi tha: “Bëjini njerëzit të ulen!”. Por në atë vend kishte shumë bar. Njerëzit, pra, u ulën dhe ishin në numër rreth pesë mijë.
Jesus said, “Tell the people to sit down!” There was plenty of grass there, so they all sat down [comfortably]. There were about 5,000 men [among the crowd].
11 Pastaj Jezusi mori bukët dhe, pasi falenderoi, ua ndau dishepujve dhe dishepujt njerëzve të ulur; të njëjtën gjë bënë edhe me peshqit, aq sa deshën.
Then Jesus took the small loaves and the fish and thanked [God] for them. Then he [gave them to us, and we] distributed the small loaves and the fish to all the people sitting on the ground. [Because God caused the food to keep increasing], everyone ate as much as they wanted.
12 Dhe mbasi ata u ngopën, Jezusi u tha dishepujve të vet: “Mblidhni copat që tepruan, që të mos shkojë dëm asgjë”.
When everyone had all the food they wanted, he said to [us] disciples, “Gather up the pieces that are left over. Do not let anything be wasted!”
13 I mblodhën, pra, dhe mbushën dymbëdhjetë shporta me copa nga ato pesë bukë prej elbi që u tepruan atyre që kishin ngrënë.
So we gathered up the pieces of the small loaves that were left over by those who had eaten. We filled twelve baskets with those pieces!
14 Atëherë njerëzit, kur panë shenjën që bëri Jezusi, thanë: Me të vërtetë ky është profeti, që duhet të vijë në botë”.
After the people saw that miracle that Jesus had performed, [many of] them started to say, “Surely this is the prophet [like Moses] that [God promised] to send to the world!”
15 Por Jezusi, duke ditur se po vinin ta kapnin për ta bërë mbret, u tërhoq përsëri mbi malin, fill i vetëm.
So, because Jesus realized that they were about to come and seize him to make him [their] king, he left them again and went up into the hills by himself.
16 Kur u ngrys, dishepujt e tij zbritën drejt detit.
When it was evening, [we] disciples went down to [Galilee] Lake.
17 Hipën në barkë dhe shkuan përtej detit, drejt Kapernaumit; tashmë ishte errët dhe Jezusi ende nuk kishte ardhur tek ata.
When it became dark and Jesus had still not joined us, [we] got into a boat and went across the lake towards Capernaum [city].
18 Deti ishte i trazuar, sepse frynte një erë e fortë.
A strong wind started to blow and caused the water (to become very rough/to have high waves).
19 Dhe pasi kishin vozitur rreth njëzet e pesë ose tridhjetë stade, panë Jezusin që po ecte mbi det dhe po i afrohej barkës dhe patën frikë.
After we had rowed (three or four miles/five or six kilometers), we saw Jesus coming near the boat; he was walking on the water! So we were terrified!
20 Por ai u tha atyre: “Jam unë, mos druani!”.
But he said to us, “Do not be afraid! It is I!”
21 Ata, pra, deshnin ta merrnin në barkë, dhe menjëherë barka u bregëzua në atë vend ku ishin drejtuar.
We were glad to take him into the boat. As soon as [we] did that, the boat reached the shore where [we] were going!
22 Të nesërmen turma, që kishte mbetur në bregun tjetër të detit, pa se atje nuk kishte tjetër përveç një barke të vogël, në të cilën kishin hipur dishepujt e Jezusit, dhe që ai nuk kishte hipur me ta, dhe që dishepujt e tij ishin nisur vetëm;
The next day the crowd of people that had stayed on the other side of the lake [were perplexed about how Jesus had left that area]. They knew that there had been only one boat there [the previous day]. They knew that we had gone away in it by ourselves. They knew that Jesus had not gone with us.
23 ndërkaq kishin ardhur barka të tjera nga Tiberiada, afër vendit ku kishin ngrënë bukë, pasi Zoti kishte falënderuar.
Then some [men came] from Tiberias [city] in boats. [They were hoping to take some of the crowd back to Tiberias]. They arrived near the place where the people had eaten the food after Jesus had given thanks [and caused it to multiply].
24 Turma, kur pa se Jezusi nuk ishte më atje dhe as dishepujt e tij, hipi edhe ajo nëpër barka dhe erdhi në Kapernaum, duke kërkuar Jezusin.
When the crowd realized that neither Jesus nor we disciples were there, [some of] them got into those boats and they sailed to Capernaum to find Jesus.
25 Kur e gjetën përtej detit i thanë: “Mësues, kur erdhe këtu?”
When they found him [in Capernaum] further around the lake, they asked him, “Teacher, [since you(sg) did not come in a boat], when [and how] did you get here?”
26 Jezusi u përgjigj dhe tha: “Në të vërtetë, në të vërtetë po ju them se ju më kërkoni jo pse patë shenja, por sepse keni ngrënë nga bukët dhe keni qenë të ngopur.
Jesus replied to them, “Listen to this carefully: Do you know why you are looking for me? It is not because you saw [me perform] miracles [and as a result have realized who I really am]. No! You are looking for me [only] because you had plenty of bread to eat [after I provided it for you by performing a miracle].
27 Mos punoni për ushqimin që prishet, por për ushqimin që mbetet për jetë të përjetshme, të cilin do t’jua japë Biri i njëriut, sepse mbi të Ati, domethënë Perëndia, vuri vulën e tij.” (aiōnios g166)
Stop desiring food that will soon spoil! Instead, desire to get [spiritual] food that will last forever! Yearn for eternal life! That is what I, the one who came from heaven, will give you. God [my] Father has shown that he approves of me [enabling me to do that].” (aiōnios g166)
28 Atëherë e pyetën: “Çfarë duhet të bëjmë për të kryer veprat e Perëndisë?”.
Then the people asked him, “What things should we do [to please] God?”
29 Jezusi u përgjigj dhe u tha atyre: “Kjo është vepra e Perëndisë: të besoni në atë që ai ka dërguar.”
Jesus replied, “What God [wants you] to do is this: He wants you to believe that [I am] the one he has sent.”
30 Atëherë ata i thanë: “Çfarë shenjë bën ti, pra, që ne ta shohim e ta besoj-më? Ç’vepër po kryen?
So they said to him, “Then perform [another] miracle so that we may see it and believe that [you came from God]. What miracle would you like to perform?
31 Etërit tanë hëngrën manën në shkretëtirë, siç është shkruar: “Ai u dha të hanë bukë nga qielli””.
Our ancestors ate the [food called] manna [that God provided for them by a miracle] in the desolate area. This is written {[The Psalmist] wrote this} [in the Scriptures] about [what Moses caused to happen: ] ‘He gave them food from heaven to eat.’ [Will you perform a miracle like that]?”
32 Atëherë Jezusi u tha atyre: “Në të vërtetë, në të vërtetë po ju them se jo Moisiu jua ka dhënë bukët nga qielli, por Ati im ju jep bukën e vërtetë nga qielli.
So Jesus said to them, “The truth is that it was not Moses who gave your [ancestors] that food from heaven. No, it was my Father [who gave it to them. And my Father is the one] who gives you the true food from heaven.
33 Sepse buka e Perëndisë është ai që zbret nga qielli dhe i jep jetë botës”.
The true bread from God came down from heaven, and he is the one who will give [eternal] life to [the people of] the world [MTY].”
34 Atëhere ata i thanë: “Zot, na jep gjithmonë atë bukë”.
[Not understanding what he meant], they said to him, “Sir, give us that kind of bread all the time!”
35 Dhe Jezusi u tha atyre: “Unë jam buka e jetës; kush vjen tek unë nuk do të ketë më kurrë uri dhe kush beson në mua, nuk do të ketë më kurrë etje.
Jesus said to them, “[Just like] food [MET] [sustains physical life], I am the [one who enables you to have spiritual] life. Those who [eat ordinary food and drinks will later be hungry and thirsty]. But those who come to me [to receive that life] will never again [lack anything spiritually].
36 Por unë jua thashë: ju më keni parë, por nuk besoni.
I told you before that you have seen my [miracles, but after seeing them, instead of understanding who I am], you have not believed in me.
37 Gjithçka që më jep Ati do të vijë tek unë; dhe atë që vjen tek unë, unë nuk do ta nxjerr jashtë kurrë,
All the people that [my] Father entrusts to me will come to me, and I will certainly (welcome/never send away) [LIT] anyone who comes to me.
38 sepse unë kam zbritur nga qielli jo për të bërë vullnetin tim, por vullnetin e atij që më ka dërguar.
When I came down from heaven, it was not to do what I want. Instead, I came to do what ([God/my Father]), who sent me, wants.
39 Ky është vullneti i Atit që më ka dërguar: që unë të mos humbas asgjë nga të gjitha ato që ai më ka dhënë, por t’i ringjall në ditën e fundit.
What the one who sent me wants is that I (keep forever all/never lose any) [LIT] of those whom he has entrusted to me. He wants me to cause all of them to become alive again (on the last day/on the day [when I judge everyone]) [MTY].
40 Ky, pra, është vullneti i atij që më ka dërguar: që kushdo që sheh Birin dhe beson në të, të ketë jetë të përjetshme, dhe unë do ta ringjall atë në ditën e fundit”. (aiōnios g166)
[Long ago in the desolate area when those who were bitten by snakes looked at the bronze replica of a snake, they were healed] [MET]. What my Father wants is that [similarly] everyone who looks at [what] I [have done] and believes in me will have eternal life. I will cause them to become alive again (on the last day/on the day [when I judge everyone]) [MTY].” (aiōnios g166)
41 Judenjtë, pra, murmurisnin për të, sepse kishte thënë: “Unë jam buka që zbriti nga qielli”,
The Jewish [leaders] [SYN] began to grumble about him because he said, “I am the one who is [like] true bread who came down from heaven.”
42 dhe thoshnin: “Vallë, a nuk është ky Jezusi, biri i Jozefit, të cilit ia njohim babanë dhe nënën? Si thotë, pra, ky: “Unë zbrita nga qielli”?”.
They said, “(This man is Jesus, the son of Joseph!/Isn’t this man the son of Joseph?) [RHQ] We know [the names of] both his father and his mother. [He certainly did not come from heaven], so (he is [lying] by saying ‘I came from heaven.’/why is he now saying, ‘I came from heaven?’) [RHQ]”
43 Atëherë Jezusi u përgjigj dhe u tha atyre: “Mos murmurisni midis jush.
Jesus replied to them, “Stop grumbling among yourselves [about what I just said]!
44 Askush nuk mund të vijë tek unë, po qe se Ati që më ka dërguar nuk e tërheq dhe unë do ta ringjall atë në ditën e fundit.
[My] Father, who sent me, makes people want to come to me. No others will come to me [to receive eternal life]. Those who come to me are the only ones who will believe in me. I will (cause them to be alive again/raise them [from the dead]) (on the last day/on the [judgment] day).
45 Në profetët është shkruar: “Të gjithë do të jenë të mësuar nga Perëndia”. Çdo njeri, pra, që ka dëgjuar dhe mësuar nga Ati, vjen tek unë.
It was written ([by one of the prophets/by the prophet Isaiah]) {([One of the prophets/The prophet Isaiah]) wrote} [about all those who will trust in me], ‘God will teach them all.’ Everyone who listens to what [my] Father [says] and learns from him will (come to/believe in) me.
46 Jo s’e ka parë ndonjë Atin, përveç atij që është nga Perëndia; ky e ka parë Atin.
I came from God. I am the only one who has seen [my] Father. No one else has seen him.
Listen to this carefully: Everyone who believes ([my message/in me]) has eternal life. (aiōnios g166)
48 Unë jam buka e jetës.
[Just like] food [MET] [sustains your physical life], I am the [one who enables you to have spiritual] life.
49 Etërit tuaj hëngrën manën në shkretirë dhe vdiqën.
Even though your ancestors ate the manna [while they were traveling] in the desolate area, they died [anyway].
50 Kjo është buka që zbret nga qielli, që një mund të hajë e të mos vdesë.
But the bread [I am talking about] is something that came down from heaven. If people eat that bread, their [spirits] will never die.
51 Unë jam buka e gjallë që zbriti nga qielli; nëse një ha nga kjo bukë do të jetojë përjetë; buka që unë do të jap është mishi im, që unë do ta jap për jetën e botës”. (aiōn g165)
I am the one who came down from heaven to enable people to have [spiritual] life. If people take what I will give them, they will live forever. What I will give them is my flesh, which I will give to [all the people in] [MTY] the world in order that they may have [spiritual] life.” (aiōn g165)
52 Atëherë Judenjtë filluan të diskutojnë njeri me tjetrin duke thënë: “Si mundet ky të na japë të hamë mishin e tij?”.
Then the Jewish [leaders] [SYN] began to argue among themselves. They said, “(There is no way this man can give us his flesh to eat!/How can this man give us his flesh to eat?)” [RHQ]
53 Prandaj Jezusi u tha atyre: “Në të vërtetë, në të vërtetë po ju them se, po të mos hani mishin e Birit të njeriut dhe të mos pini gjakun e tij, nuk keni jetën në veten tuaj.
So, [speaking figuratively of the need for them to accept for themselves the benefits of his sacrificing himself and shedding his blood to atone for their sins] [MET], Jesus said to them, “Listen carefully to this: [Although] I am the one who came from heaven, if you do not eat my flesh and drink my blood, you will not have eternal life.
54 Kush ha mishin tim dhe pi gjakun tim, ka jetë të përjetshme, dhe unë do ta ringjall atë në ditën e fundit. (aiōnios g166)
Those who eat my flesh and drink my blood have eternal life, and I will cause them to become alive again at (the last day/the [judgment] day), (aiōnios g166)
55 Sepse mishi im është me të vërtetë ushqim dhe gjaku im është me të vërtetë pije.
because my flesh and my blood are truly spiritual food.
56 Kush ha mishin tim dhe pi gjakun tim, mbetet në mua dhe unë në të.
Those who eat my flesh and drink my blood will have a close relationship with me, and I will have a close relationship with them.
57 Sikurse Ati i gjallë më ka dërguar dhe unë jetoj për shkak të Atit, ashtu edhe ai që më ha mua do të jetojë edhe ai për shkakun tim.
[My] Father, who is the [source of everything that] lives, sent me, and I live because [my] Father has [given me life]. Similarly those who eat my [flesh] will live [eternally] because of what I [do for them].
58 Kjo është buka që zbriti nga qielli; nuk është si mana që hëngrën etërit tuaj dhe vdiqën; kush ha këtë bukë do të jetojë përjetë”. (aiōn g165)
[I am] the true bread that came down from heaven. Although our ancestors ate [manna], they [later] died [anyway]. But those who eat this bread will live forever.” (aiōn g165)
59 Këto gjëra tha Jezusi në sinagogë, duke mësuar në Kapernaum.
He said this while he was teaching people in (the synagogue/the Jewish meeting place) in Capernaum.
60 Kur i dëgjuan këto, shumë nga dishepujt e tij thanë: “Kjo e folur është e rëndë, kush mund ta kuptojë?”.
After they heard him say that, many of his disciples said, “What he is teaching is hard [to understand]; (it is very difficult for anyone to accept it!/how can anyone accept it?) [RHQ]”
61 Por Jezusi, duke e ditur në vetvete se dishepujt e vet po murmurisnin për këtë, u tha atyre: “Kjo ju skandalizon?
Jesus was aware that his disciples were grumbling about it, so he said to them, “(I am sorry that this is offending you./Is this offending you?) [RHQ]
62 Ç’do të ishte po ta shihnit, pra, Birin e njeriut duke u ngjitur atje ku ishte më parë?
([Perhaps you will believe my message] if you see me, the one who came from heaven, ascending [there] to where I was before!/[(What will you think if you see me], the one who came from heaven, ascending [there] to where I was before)?) [RHQ]
63 Éshtë Fryma që jep jetë; mishi nuk vlen asgjë; fjalët që po ju them janë frymë dhe jetë.
[God’s] Spirit is the one who gives people [eternal] life. Human efforts are no help at all [for giving people eternal life]. The message I have spoken to you [gives spiritual] life (OR, [comes from] God’s Spirit [and gives eternal] life.)
64 Por janë disa midis jush që nuk besojnë”; në fakt Jezusi e dinte që në fillim kush ishin ata që nuk besonin, dhe kush ishte ai që do ta tradhtonte;
But there are some of you who do not believe [my message.” Jesus said that] because he knew from the time he started [MTY] [his ministry] which of them would not believe his message. He also knew who would (betray him/enable his enemies to seize him).
65 dhe thoshte: “Për këtë arsye ju thashë se askush nuk mund të vijë tek unë, nëse nuk i është dhënë nga Ati im”.
Then he continued by saying, “That is why I told you that only those whom my Father has enabled [to believe in me] will come to me [and receive eternal life].”
66 Që nga ai moment shumë nga dishepujt e vet u tërhoqën dhe nuk shkuan më me të.
From that [time], many of his disciples left him and no longer went with him.
67 Atëherë Jezusi u tha të dymbëdhjetëve: “A doni edhe ju të largoheni?”.
So he said to [us] twelve [apostles], “You do not want to leave me also, do you?”
68 Dhe Simon Pjetri iu përgjigj: “Zot, te kush të shkojmë? Ti ke fjalë jete të përjetshme. (aiōnios g166)
Simon Peter replied to him, “Lord, [we] will not [leave you], [because] (there is no other person [like you] to whom we can go!/what other person is there like [you] to whom we can go?) [RHQ] You have the message about eternal life! (aiōnios g166)
69 Ne kemi besuar dhe kemi njohur se ti je Krishti, Biri i Perëndisë të gjallë”.
We have come to believe for certain that you are the holy one [who has come] from God!”
70 Jezusi u përgjigj atyre: “A nuk ju kam zgjedhur unë ju të dymbëdhjetët? E një prej jush është një djall”.
Then Jesus replied to us, “[You are saying that as though all] you twelve [men] whom I have chosen [RHQ] believe that. But one of you is [under the control of] Satan!”
71 Por ai fliste për Judë Iskariotin, birin e Simonit, sepse ky kishte për ta tradhtuar, ndonëse ishte një nga të dymbëdhjetët.
He was talking about Judas, the [son] of Simon, from Kerioth [village]. [Even though] Judas was one of us twelve [apostles], he was about (to betray Jesus/to enable Jesus’ enemies to seize him).
