Isaia 37
1 Kur mbreti Ezekia dëgjoi këtë, grisi rrobat, u mbulua me një thes dhe hyri në shtëpinë e Zotit.
When king Hezekiah sh'ma ·heard obeyed· it, he tore his clothes, covered himself with sackcloth, and went into Adonai’s house.
2 Pastaj dërgoi Eliakimin, prefektin e pallatit, Shebnaun, sekretarin, dhe priftërinjtë më të vjetër të mbuluar me thasë te profeti Isaia, bir i Amotsit,
He sent Eliakim, who was over the household, and Shebna the scribe, and the elders of the priests, covered with sackcloth, to Isaiah [Salvation of Yah] the prophet, the son of Amoz.
3 të cilët i thanë: “Kështu thotë Ezekia: Kjo ditë është një ditë ankthi, ndëshkimi dhe turpi, sepse fëmijët janë duke lindur, por nuk ka forcë për t’i pjellë.
They said to him, “Thus says Hezekiah, ‘Today is a day of trouble, and of rebuke, and of rejection; for the children have come to the birth, and there is no strength to give birth.
4 Ndofta Zoti, Perëndia yt, ka dëgjuar fjalët e Rabshakehut, që mbreti i Asirisë, zoti i tij, ka dërguar për të fyer Perëndinë e gjallë, dhe do ta ndëshkojë për shkak të fjalëve që Zoti, Perëndia yt, ka dëgjuar. Larto, pra, një lutje për kusurin që mbetet akoma”.
It may be Adonai your God will sh'ma ·hear obey· the words of Rabshakeh, whom the king of Assyria [Level plain] his master has sent to defy the Elohim Chayim [Living God], and will rebuke the words which Adonai your God has sh'ma ·heard obeyed·. Therefore lift up your prayer for the remnant that is left.’”
5 Kështu shërbëtorët e mbretit Ezekia shkuan te Isaia.
So the servants of king Hezekiah came to Isaiah [Salvation of Yah].
6 Dhe Isaia u tha atyre: “Këtë do t’i thoni zotit tuaj: Kështu thotë Zoti: Mos ki frikë për shkak të fjalëve që dëgjove, me të cilat shërbëtorët e mbretit të Asirisë më kanë fyer.
Isaiah [Salvation of Yah] said to them, “Tell your master, ‘Adonai says, “Don’t be afraid of the words that you have sh'ma ·heard obeyed·, with which the servants of the king of Assyria [Level plain] have blasphemed me.
7 Ja, unë do të dërgoj përmbi të një frymë dhe, sa të dëgjojë një lajm, do të kthehet në vendin e tij dhe në vendin e tij do ta rrëzoj me shpatë”.
Behold, I will put a spirit in him and he will sh'ma ·hear obey· news, and will teshuvah ·completely return· to his own land. I will cause him to fall by the sword in his own land.”’”
8 Kështu Rabshakehu u kthye dhe e gjeti mbretin e Asirisë që po rrethonte Libnahun, sepse kishte mësuar që mbreti ishte nisur nga Lakishi.
So Rabshakeh make teshuvah ·complete return·, and found the king of Assyria [Level plain] warring against Libnah, for he had sh'ma ·heard obeyed· that he was departed from Lachish.
9 Atëherë mbreti i Asirisë dëgjoi të thuhet për Tirhakahun, mbretin e Etiopisë: “Ka dalë për të luftuar kundër teje”. Sa dëgjoi këtë, ai i dërgoi lajmëtarët Ezekias, duke i thënë:
He sh'ma ·heard obeyed· news concerning Tirhakah king of Ethiopia, “He has come out to fight against you.” When he sh'ma ·heard obeyed· it, he sent messengers to Hezekiah, saying,
10 “Do t’i thoni kështu Ezekias, mbretit të Judës: Mos lër që Perëndia yt të cilit i beson të të mashtrojë duke të thënë: “Jeruzalemi nuk do jepet në duart e mbretit të Asirisë”.
“Thus you shall speak to Hezekiah king of Judah [Praised], saying, ‘Don’t let your God in whom you trust deceive you, saying, “Jerusalem [City of peace] won’t be given into the hand of the king of Assyria [Level plain].”
11 Ja, ti dëgjove ato që mbreti i Asirisë u ka bërë gjithë vendeve të tjera, duke vendosur shkatërrimin e tyre. A do të mund të shpëtoje vetëm ti?
Behold, you have sh'ma ·heard obeyed· what the kings of Assyria [Level plain] have done to all lands, by destroying them utterly. Shall you be delivered?
12 A kanë çliruar vallë mbretërit e kombeve ato që etërit e mi kanë shkatërruar: Gozanin, Haranin, Retsefin dhe bijtë e Edenit që ishin në Telasar?
Have the deities of the nations delivered them, which my fathers have destroyed, Gozan, Haran [Mountaineer], Rezeph, and the children of Eden who were in Telassar?
13 Ku janë mbreti i Hamathit, mbreti i Arpadit dhe mbreti i qytetit të Sefarvaimit, të Henas dhe të Ivahut?”.
Where is the king of Hamath, and the king of Arpad, and the king of the city of Sepharvaim, of Hena, and Ivvah?’”
14 Ezekia e mori letrën nga duart e lajmëtarëve dhe e lexoi; pastaj u ngjit në shtëpinë e Zotit dhe e shpalosi para Zotit.
Hezekiah received the letter from the hand of the messengers and read it. Then Hezekiah went up to Adonai’s house, and spread it before Adonai.
15 Pastaj Ezekia iu lut Zotit, duke thënë:
Hezekiah prayed to Adonai, saying,
16 “O Zot i ushtrive, Perëndi i Izraelit që ulesh midis kerubinëve, ti je Perëndia, ti vetëm, i të gjitha mbretërive të tokës; ti ke bërë qiejtë dhe tokën.
“Adonai Tzva'ot [Yahweh Commander of heaven’s armies], the God of Israel [God prevails], who is enthroned among the cherubim, you are the God, even you alone, of all the kingdoms of the earth. You have made heaven and earth.
17 Vër veshin, o Zot, dhe dëgjo; hap sytë, o Zot, dhe shiko. Dëgjo tërë fjalët që Senakeribi ka dërguar të thotë për të fyer Perëndinë e gjallë.
Turn your ear, Adonai, and sh'ma ·hear obey·. Open your eyes, Adonai, and behold. Sh'ma ·Hear obey· all of the words of Sennacherib, who has sent to defy the Elohim Chayim [Living God].
18 Në të vërtetë, o Zot, mbretërit e Asirisë kanë shkatërruar të gjitha kombet dhe vendet e tyre,
Truly, Adonai, the kings of Assyria [Level plain] have destroyed all the countries and their land,
19 dhe kanë hedhur në zjarr perënditë e tyre, sepse këto nuk ishin perëndi, por vepër e duarve të njeriut, dru e gur; për këtë arsye i kanë shkatërruar.
and have cast their deities into the fire; for they were no elohim ·deities, judges·, but the work of men’s hands, wood and stone; therefore they have destroyed them.
20 Por tani, o Zot, Perëndia ynë, na çliro nga duart e tij, me qëllim që të gjitha mbretëritë e tokës të njohin që ti vetëm je Zoti”.
Now therefore, Yahweh Eloheikhem [Yahweh our God], save us from his hand, that all the kingdoms of the earth may know that you are Adonai, even you only.”
21 Atëherë Isaia, bir i Amotsit, i çoi fjalë Ezekias: “Kështu thotë Zoti, Perëndia i Izraelit: Me qenë se ti më je lutur përsa i përket Senakeribit, mbretit të Asirisë,
Then Isaiah [Salvation of Yah] the son of Amoz sent to Hezekiah, saying, “Yahweh, Elohim Isra'el [He sustains breathing, God of God prevails] says, ‘Because you have prayed to me against Sennacherib king of Assyria [Level plain],
22 kjo është fjala që Zoti ka shqiptuar kundër tij: Virgjëresha, bijë e Sionit, të përçmon dhe tallet me ty; e bija e Jeruzalemit tund kokën prapa teje.
this is the word which Adonai has spoken concerning him. The virgin daughter of Zion [Mountain ridge, Marking] has despised you and ridiculed you. The daughter of Jerusalem [City of peace] has shaken her head at you.
23 Cilin ke poshtëruar dhe fyer? Kundër kujt ke ngritur zërin dhe në mënyrë arrogante sytë e tu? Kundër të Shenjtit të Izraelit.
Whom have you defied and blasphemed? Against whom have you exalted your voice and lifted up your eyes on high? Against the haKadosh Isra'el [the Holy One of God prevails].
24 Me anë të shërbëtorëve të tu ke poshtëruar Zotin dhe ke thënë: “Me morinë e qerreve të mia u ngjita në majë të maleve, në skajet e Libanit. Do të rrëzoj kedrat e tij më të lartë dhe qiparisat e tij më të bukur; do të arrij lartësinë e tij më të largët, pyllin e tij më të harlisur.
By your servants, have you defied the Lord, and have said, “With the multitude of my chariots I have come up to the height of the mountains, to the innermost parts of Lebanon. I will cut down its tall cedars and its choice cypress trees. I will enter into its farthest height, the forest of its fruitful field.
25 Kam gërmuar dhe kam pirë ujë; me tabanin e këmbëve të mia kam tharë të gjitha lumenjtë e Egjiptit”.
I have dug and drunk water, and with the sole of my feet I will dry up all the rivers of Egypt [Abode of slavery].”
26 A nuk ke dëgjuar vallë se prej shumë kohe e kam përgatitur këtë gjë, planin e kam përgatitur qysh nga kohët e vjetra? Tani kam bërë që të ndodhë kjo: që ti t’i kthesh në një grumbull gërmadhash qytetet e fortifikuara.
Have you not sh'ma ·heard obeyed· how I have done it long ago, and formed it in ancient times? Now I have brought it to pass, that it should be yours to destroy fortified cities, turning them into ruinous heaps.
27 Prandaj banorët e tyre, të cilët s’kanë forca, ishin të trembur dhe të hutuar; ishin si bari i fushave, si bari i vogël jeshil, si bari i çative, i cili digjet para se të rritet.
Therefore their inhabitants had little power. They were dismayed and confounded. They were like the grass of the field, and like the green herb, like the grass on the housetops, and like a field before its crop has grown.
28 Por unë e njoh banesën tënde, hyrjen dhe daljen tënde, madje edhe zemërimin tënd të madh kundër meje.
But I know your sitting down, your going out, your coming in, and your raging against me.
29 Duke qenë se je zemëruar shumë kundër meje dhe paturpësia jote ka arritur te veshët e mi, do të vë unazën time në flegrat e hundëve, frerin tim në gojë dhe do të të kthej në rrugën nga ke ardhur.
Because of your raging against me, and because your arrogance has come up into my ears, therefore will I put my hook in your nose and my bridle in your lips, and I will turn you back by the way by which you came.
30 Dhe kjo do të jetë shenja për ty; sivjet do të hani atë që rritet vetvetiu, vitin e dytë atë që rritet po nga ky burim; por vitin e tretë do të mbillni dhe do të korrni, do të mbillni vreshta dhe do të hani frytin e tyre.
This shall be the sign to you. You will eat this year that which grows of itself, and in the second year that which springs from the same; and in the third year sow and reap and plant vineyards, and eat their fruit.
31 Dhe pjesa që mbetet e shtëpisë së Judës që do të shpëtojë do të vazhdojë të vërë rrënjë poshtë dhe të bëjë fryte lart.
The remnant that is escaped of the house of Judah [Praised] will again take root downward, and bear fruit upward.
32 Sepse nga Jeruzalemi do të dalë mbetje dhe nga mali i Sionit ata që kanë shpëtuar. Zelli i Zotit të ushtrive do ta bëjë këtë”.
For out of Jerusalem [City of peace] a remnant will go out, and survivors will escape from Mount Zion [Mountain ridge, Marking]. The zeal of Adonai Tzva'ot [Yahweh Commander of heaven’s armies] will perform this.’
33 Prandaj kështu thotë Zoti kundër mbretit të Asirisë: “Ai nuk do të hyjë në këtë qytet as ka për të hedhur ndonjë shigjetë, nuk do t’i dalë përpara me mburoja as ka për të ndërtuar ndonjë ledh kundër tij.
Therefore Adonai says concerning the king of Assyria [Level plain], ‘He will not come to this city, nor shoot an arrow there, neither will he come before it with shield, nor cast up a mound against it.
34 Ai do të kthehet nëpër atë rrugë nga ka ardhur dhe nuk do të hyjë në këtë qytet”, thotë Zoti.
By the way that he came, by the same he shall teshuvah ·completely return·, and he shall not come to this city,’ says Adonai.
35 “Sepse unë do ta mbroj këtë qytet për ta shpëtuar, për hirin tim dhe për hir të Davidit, shërbëtorit tim”.
‘For I will defend this city to save it, for my own sake, and for my servant David [Beloved]’s sake.’”
36 Pastaj engjëlli i Zotit doli dhe goditi në kampin e Asirëve njëqind e tetëdhjetë e pesë mijë njerëz; dhe kur njerëzit u çuan në mëngjes, ja, të gjithë ishin kufoma.
Ha mal'ak Yahweh [The Angel of He sustains breathing] went out and struck one hundred and eighty-five thousand men in the camp of the Assyrians. When men arose early in the morning, behold, these were all dead bodies.
37 Atëherë Senakeribi, mbret i Asirisë, ngriti çadrat, u nis dhe u kthye në shtëpi dhe mbeti në Niniv.
So Sennacherib king of Assyria [Level plain] departed, went away, teshuvah ·completely returned· to Nineveh [Offspring’s Habitation], and stayed there.
38 Dhe ndodhi që, ndërsa ai po adhuronte në tempullin e perëndisë së tij Nisrok, bijtë e tij Adramalek dhe Sharetser e vranë me shpatë; pastaj u strehuan në vendin e Araratit. Në vend të tij mbretëroi i biri, Esarhadoni.
As he was worshiping in the house of Nisroch his deity, Adrammelech and Sharezer his sons struck him with the sword; and they escaped into the land of Ararat. Esar Haddon his son reigned in his place.
