Psalms 78
1 Nkunga Asafi. A batu bama, wanu malongi mama! Dimbanu mambu ma munu ama.
Intellectus Asaph. [Attendite, popule meus, legem meam; inclinate aurem vestram in verba oris mei.
2 Ndiela zibula munu ama mu tuba zingana ayi ndiela samuna mambu ma suama, mambu makhulu;
Aperiam in parabolis os meum; loquar propositiones ab initio.
3 momo tuwa ayi momo tuzaba ayi momo bakulu beto batukamba;
Quanta audivimus, et cognovimus ea, et patres nostri narraverunt nobis.
4 Tulendi masuekila ko bana bawu; tuela samuna kuidi tsungi yinkuiza mavanga ma Yave mafueti zitusu, lulendo luandi ayi matsiminanga momo kavanga.
Non sunt occultata a filiis eorum in generatione altera, narrantes laudes Domini et virtutes ejus, et mirabilia ejus quæ fecit.
5 Wuvana zithumunu mu diambu di Yakobi. Wukubika Mina mu Iseli, ayi wutumina bakulu beto muingi bamilonga kuidi bana bawu;
Et suscitavit testimonium in Jacob, et legem posuit in Israël, quanta mandavit patribus nostris nota facere ea filiis suis:
6 buna tsungi yinkuiza, yela zaba mawu buela bana bobo babutuki ko ayi bawu mamvawu mu thangu awu bela yolukila bana bawu;
ut cognoscat generatio altera: filii qui nascentur et exsurgent, et narrabunt filiis suis,
7 buna bela tula diana diawu mu Nzambi, ayi balendi zimbakana mavanga mandi ko, vayi bela keba zithumunu ziandi;
ut ponant in Deo spem suam, et non obliviscantur operum Dei, et mandata ejus exquirant:
8 Balendi ba banga bakulu bawu ko; tsungi yikambulu bulemvo, ayi tsungi yi matingu; bobo mintima misia ba mifuana ko kuidi Nzambi bobo pheve yisia yikuikama kuidi Nzambi ko.
ne fiant, sicut patres eorum, generatio prava et exasperans; generatio quæ non direxit cor suum, et non est creditus cum Deo spiritus ejus.
9 Batu ba Efalayimi bobo baba ayi mimbasa, bavutuka ku mbusa mu lumbu ki mvita.
Filii Ephrem, intendentes et mittentes arcum, conversi sunt in die belli.
10 Basi keba ko Nguizani yi Nzambi, ayi bamanga zingila boso buididi Mina miandi.
Non custodierunt testamentum Dei, et in lege ejus noluerunt ambulare.
11 Bazimbakana momo kavanga; matsiminanga momo kabamonisa.
Et obliti sunt benefactorum ejus, et mirabilium ejus quæ ostendit eis.
12 Wuvanga bikumu va ntuala bakulu bawu mu tsi yi Ezipite; mu zunga ki Tsowani.
Coram patribus eorum fecit mirabilia in terra Ægypti, in campo Taneos.
13 Wuvasa mbu ayi wuba viokila muawu; wutelimisa nlangu dio ngui banga baka.
Interrupit mare, et perduxit eos, et statuit aquas quasi in utre:
14 Wuba diatisa mu dituti va muini, ayi mu kiezila ki mbazu va builu bu mvimba.
et deduxit eos in nube diei, et tota nocte in illuminatione ignis.
15 Wubasa matadi mu dikanga, ayi wuba vana nlangu wuwombo banga mbu;
Interrupit petram in eremo, et adaquavit eos velut in abysso multa.
16 Wutotula mimvuila minlangu mu ditadi ayi wukumbisa minlangu banga minlangu minneni.
Et eduxit aquam de petra, et deduxit tamquam flumina aquas.
17 Vayi babuela tatamana sumuka diaka va ntualꞌandi; batinguna Nzambi Yizangama mu dikanga.
Et apposuerunt adhuc peccare ei; in iram excitaverunt Excelsum in inaquoso.
18 Batota Nzambi mu luzolo lungolo, mu lombanga mu kingolo bidia biobi batomba.
Et tentaverunt Deum in cordibus suis, ut peterent escas animabus suis.
19 Batubidila Nzambi batuba: “Nzambi beki kuandi bu kubikila meza mu dikanga e?
Et male locuti sunt de Deo; dixerunt: Numquid poterit Deus parare mensam in deserto?
20 Bu kabula ditadi dingolo, mbadi nlangu wutotuka ayi mimvuila mikumba mu buwombo vayi buna wulendi kuandi kutuvana bidia e? Wulendi kuandi kubika zimbizi mu diambu di batu bandi e?”
quoniam percussit petram, et fluxerunt aquæ, et torrentes inundaverunt. Numquid et panem poterit dare, aut parare mensam populo suo?
21 Yave bu kaba wa, wufuema ngolo, mbazu andi yilema mu diambu di Yakobi ayi miangu miandi mibuila Iseli.
Ideo audivit Dominus et distulit; et ignis accensus est in Jacob, et ira ascendit in Israël:
22 Bila basia wilukila Nzambi ko, voti basia tula diana diawu mu khudulu andi ko.
quia non crediderunt in Deo, nec speraverunt in salutari ejus.
23 Muaki wuvana lutumunu kuidi matuti ma yilu ayi wuzibula mielo mi diyilu;
Et mandavit nubibus desuper, et januas cæli aperuit.
24 Wunokisa mana mu diambu di batu muingi badia; wuba vana zitheti zi diyilu.
Et pluit illis manna ad manducandum, et panem cæli dedit eis.
25 Batu badia dipha di zimbasi; wuba fidisila bidia bioso biobi balenda dia.
Panem angelorum manducavit homo; cibaria misit eis in abundantia.
26 Wuvevumuna phemo yi Esite mu diyilu. Wudiata ku ntuala phemo yi Sude mu lulendo luandi.
Transtulit austrum de cælo, et induxit in virtute sua africum.
27 Wuba nokisila zimbizi banga mbungi-mbungi; zinuni zieti dumuka banga nzielo yi mbu.
Et pluit super eos sicut pulverem carnes, et sicut arenam maris volatilia pennata.
28 Wuba buisila biawu va khatitsika ka kiawu; muyenda zinzo ziawu zioso zingoto.
Et ceciderunt in medio castrorum eorum, circa tabernacula eorum.
29 Badia nate bayukuta kuwombo; ayi wuba vana biobi baleba mu kingolo.
Et manducaverunt, et saturati sunt nimis, et desiderium eorum attulit eis:
30 Tuamina batamba bidia biobi baleba mu kingolo mbusa, buela bikidi mu miunu miawu.
non sunt fraudati a desiderio suo. Adhuc escæ eorum erant in ore ipsorum,
31 Nganzi yi Nzambi yi babuila; wuvonda bobo baluta ba zinitu zingolo mu bawu; wuvonda bana ba matoko ma Iseli.
et ira Dei ascendit super eos: et occidit pingues eorum, et electos Israël impedivit.
32 Ka diambu ko mambu moso momo, batatamana vola masumu ka diambu ko matsiminanga mandi, basia wilukila ko.
In omnibus his peccaverunt adhuc, et non crediderunt in mirabilibus ejus.
33 Buna wumanisa bilumbu biawu mu phamba ayi mimvu miawu mu tsisi.
Et defecerunt in vanitate dies eorum, et anni eorum cum festinatione.
34 Kadika khumbu kaba kuba vondanga, tombanga baba kuntombanga, balukanga nsualu-nsualu diaka kuidi niandi.
Cum occideret eos, quærebant eum et revertebantur, et diluculo veniebant ad eum.
35 Batebuka moyo ti Nzambi niandi wuba dibanga diawu ayi Nzambi Yizangama niandi nkudi awu.
Et rememorati sunt quia Deus adjutor est eorum, et Deus excelsus redemptor eorum est.
36 Vayi buna bankamba mambu ma lueki mu miunu miawu bamvuna mu ludimi luawu.
Et dilexerunt eum in ore suo, et lingua sua mentiti sunt ei;
37 Mintima miawu misia ba mifuana kuidi niandi ko basia ba bakuikama ko mu Nguizani andi.
cor autem eorum non erat rectum cum eo, nec fideles habiti sunt in testamento ejus.
38 Vayi niandi wuba nkua kiadi wuba lemvukila mambimbi mawu kasia babunga ko thangu ka thangu wudekula nganzi andi ayi kasia totula ko miangu miandi mioso.
Ipse autem est misericors, et propitius fiet peccatis eorum, et non disperdet eos. Et abundavit ut averteret iram suam, et non accendit omnem iram suam.
39 Wutebuka moyo ti baba minsuni kaka; phemo yeti vioka yoyi yilendi vutuka ko. Ayi wulendi buela vutuka ko.
Et recordatus est quia caro sunt, spiritus vadens et non rediens.
40 Zikhumbu ziwombo bantingunina mu dikanga, ayi bansoka mu bibuangu bikambulu batu.
Quoties exacerbaverunt eum in deserto; in iram concitaverunt eum in inaquoso?
41 Khumbu ka khumbu baba vutukilanga diaka tota Nzambi; bafuemisa mutu wunlongo wu Iseli kiadi.
Et conversi sunt, et tentaverunt Deum, et sanctum Israël exacerbaverunt.
42 Basia tebukila ko moyo lulendo luandi mu lumbu kioki kaba kula mu mioko mi mutu wuba yamisa;
Non sunt recordati manus ejus, die qua redemit eos de manu tribulantis:
43 mu lumbu kamonisa bidimbu bi bikumu biandi mu Ezipite, mambu mandi matsiminanga mu ndambu tsi yi Tsowani
sicut posuit in Ægypto signa sua, et prodigia sua in campo Taneos;
44 wukitula minlangu miawu menga; basia buela baka bumina mu mimvuila mi minlangu miawu.
et convertit in sanguinem flumina eorum, et imbres eorum, ne biberent.
45 Wufidisa nkangu zinzinzi ziozi zibadia ayi zinguanga ziozi zi babunga.
Misit in eos cœnomyiam, et comedit eos, et ranam, et disperdidit eos;
46 Wavana mimbutu miawu mu zitsola kuidi binzienzi biobi basala kuidi makhoko.
et dedit ærugini fructus eorum, et labores eorum locustæ;
47 Wumana bunga zindima ziawu zi vinu mu mvula yi matadi ayi minti miawu mi sikomole mu kiozi ki ngolo,
et occidit in grandine vineas eorum, et moros eorum in pruina;
48 wuyekula bibulu biawu kuidi mvula yi matadi ayi minkangu mi mamemi mawu kuidi lusiemo.
et tradidit grandini jumenta eorum, et possessionem eorum igni;
49 Wuba fidisila nganzi andi yi mbazu, miangu miandi mi ngolo khakumusu, kimbeni weti bunga
misit in eos iram indignationis suæ, indignationem, et iram, et tribulationem, immissiones per angelos malos.
50 Wukubika nsolo mu diambu di nganzi andi kasia kuba tanina ko mu lufua; vayi wuba yekula mu minsongo;
Viam fecit semitæ iræ suæ: non pepercit a morte animabus eorum, et jumenta eorum in morte conclusit:
51 Wuvonda bana boso batheti bababakala ba Ezipiti mimbutu mitheti mi zingolo mu zinzo zi ngoto zi Hami.
et percussit omne primogenitum in terra Ægypti; primitias omnis laboris eorum in tabernaculis Cham:
52 Vayi wutotula batu bandi banga mamemi; wuba tuadisa banga nkangu wu bibulu mu dikanga.
et abstulit sicut oves populum suum, et perduxit eos tamquam gregem in deserto:
53 Wuba diatisila mu luvovomo; diawu basia mona tsisi ko ayi mbu wumina bambeni ziawu.
et deduxit eos in spe, et non timuerunt, et inimicos eorum operuit mare.
54 Buna wuba kotisa mu yenda tsi andi yinlongo; ku tsi yi mongo wowo koko kuandi ku lubakala kukibakila.
Et induxit eos in montem sanctificationis suæ, montem quem acquisivit dextera ejus; et ejecit a facie eorum gentes, et sorte divisit eis terram in funiculo distributionis;
55 Wukuka makanda ku ntualꞌawu; ayi wuba kabudila mintoto miawu banga kiuka wuvuandisa makanda ma Iseli mu zinzo ziawu.
et habitare fecit in tabernaculis eorum tribus Israël.
56 Vayi batota Nzambi ayi batinguna Nzambi Yizangama; basia keba zinzengolo ziandi ko.
Et tentaverunt, et exacerbaverunt Deum excelsum, et testimonia ejus non custodierunt.
57 Banga madisa mawu basia ba bafuana ko ayi basia ba minu ko balendi tudulu diana ko banga wuvenga.
Et averterunt se, et non servaverunt pactum: quemadmodum patres eorum, conversi sunt in arcum pravum.
58 Bamfuemisa mu bibuangu biawu bizangama balemisa kiphala kiandi mu bitumba biawu
In iram concitaverunt eum in collibus suis, et in sculptilibus suis ad æmulationem eum provocaverunt.
59 Nzambi bu kawa, buna wufuema ngolo wutumbu loza mvimba Iseli.
Audivit Deus, et sprevit, et ad nihilum redegit valde Israël.
60 Wuyekula, nzo ngoto mbuabununu yi Silo; nzo yoyo mu kakivuandisa;
Et repulit tabernaculum Silo, tabernaculum suum, ubi habitavit in hominibus.
61 Wufidisa kesi yi lulendo luandi mu buvika, ayi kiezila kiandi mu mioko mi mbeni.
Et tradidit in captivitatem virtutem eorum, et pulchritudinem eorum in manus inimici.
62 Wuyekula batu bandi mu sabala, wufuemina ngolo kiuka kiandi.
Et conclusit in gladio populum suum, et hæreditatem suam sprevit.
63 Mbazu yi zinisa bamatoko mawu, ayi bandumba ziawu ziozi zisia zaba babakala ko zisia baka ko minkunga mi makuela ko.
Juvenes eorum comedit ignis, et virgines eorum non sunt lamentatæ.
64 Zinganga ziawu zinzambi zimana fuila mu sabala ayi mafuola mawu masia baka bu didila ko.
Sacerdotes eorum in gladio ceciderunt, et viduæ eorum non plorabantur.
65 Buna Yave wukotuka banga mutu wuba wuleka, banga mutu kotukidi mu diambu di vinu kakololo.
Et excitatus est tamquam dormiens Dominus, tamquam potens crapulatus a vino.
66 Wuvutula bambeni bandi ku manima; wuzifuisa zitsoni ka zisukanga ko.
Et percussit inimicos suos in posteriora; opprobrium sempiternum dedit illis.
67 Buna wuloza zinzo zi ngoto zi Zozefi, kasia sobula ko dikanda di Efalayimi;
Et repulit tabernaculum Joseph, et tribum Ephraim non elegit:
68 Vayi wusobula dikanda di Yuda, mongo wu Sioni, wowo kazola.
sed elegit tribum Juda, montem Sion, quem dilexit.
69 Wutunga buangu kiandi kinlongo banga bibuangu bizangama, banga ntoto wowo kakubika mu zithangu zioso zi kazimani.
Et ædificavit sicut unicornium sanctificium suum, in terra quam fundavit in sæcula.
70 Wusobula Davidi kisadi kiandi ayi wumbonga mu ziphangu zi mamemi,
Et elegit David, servum suum, et sustulit eum de gregibus ovium; de post fœtantes accepit eum:
71 Wumbongila vana vaba mamemi momo kaba sunga mu diambu di kaba nsungi wu batu bandi Yakobi, wu Iseli kiuka kiandi.
pascere Jacob servum suum, et Israël hæreditatem suam.
72 Buna Davidi wuba nsungi awu mu ntima wufuana ayi wuba diatisila mu koko ku diela.
Et pavit eos in innocentia cordis sui, et in intellectibus manuum suarum deduxit eos.]
