< Luuka 22 >

1 pe baho ikyimike ikya makate ghano naghavikilue ikilule ye kilipipi, kino kikakemeluagha pasaka. avavaha na
Se acercaba el Festival de los Panes sin Levadura, también llamado La Pascua.
2 vatekesi palikimo na vavulanisi va ndaghilo, vakapuling'hana kulonda isila ija kum'buda uYesu. ulwakuva vakoghopagha avaanhu.
Los jefes de los sacerdotes y los maestros religiosos estaban buscando una manera de matar a Jesús, pero tenían miedo de lo que la gente pudiera hacer.
3 uSetano akingila kwa Yuda isikalioti, juno alyale m'bulanisivua kuvala vano vaale kijigho na vavili.
Satanás entró en Judas, de apellido Iscariote, uno de los doce discípulos.
4 uYuda akaluta kupuling'hana na vavaha vavatekesi ku sila ja kukotola uYesu kuveene.
Él fue y habló con los jefes de los sacerdotes y los oficiales sobre cómo podría entregarles a Jesús.
5 vakahovoka, na kupuling'ana vampeele indalama.
Ellos se deleitaron con esto y le ofrecieron dinero.
6 umwene akitika, pe akalonda unsiki ghwa kukunkotola uYesu kuveene pano pasila lipugha lya vaanhu.
Él estuvo de acuerdo, y comenzó a buscar una oportunidad para entregar a Jesús cuando no estuviera la multitud allí.
7 ikighono kya makate ghano naghavikilue ikilule lulyafikile kuuti,” ing'olo ja pasaka umpaka jibudue.
Llegó el Día de los Panes sin Levadura y era necesario sacrificar un cordero.
8 pe uYesu avasung'ha uPeteli nu Yohani, aaula,” luta mukatuling'anikisie ikyakulia kya Pasaka neke twise tulie”
Jesús envió a Pedro y a Juan, diciéndoles: “Vayan y preparen la cena de la Pascua, para que podamos comer juntos”.
9 akavaposia,” poki pano ghulonda tukapaling'anisie?
Ellos le preguntaron: “¿Dónde quieres que la preparemos?”
10 akavamula, “pulikisia kyamuvweene mwingile mulikaaja lino umukibaba apindile ulusaaji lwa malenga kumwaitang'anila nu mue mumbingililaghe kuhanga kufiika kunyumba jino ikwingila.
Él respondió: “Cuando entren a la ciudad se encontrarán con un hombre que lleva una vasija con agua. Síganlo y entren a la casa donde él entre.
11 apuo, mum'bule unyanyumba 'ntwa ghwa nyumba, um'bulanisi ikukuposia kilikughi ikyumba kya vahesiapano nilila ipasaka na vavulanisivua vango?”
Díganle al propietario de la casa: ‘El maestro te manda a preguntar: “¿Dónde está el comedor donde yo pueda ir a cenar con mis discípulos?”’
12 ikuvasona ikyumba ikya ikyapakyanya kino kiling'anisivue mweumalile ulupinyo uluo.
Él les mostrará un salón grande que está arriba y que tiene los muebles necesarios. Preparen allí la cena”.
13 pe vakaluta, vakavaghile avaanhu voni vavombile ndavule vavulanisivue. pepano vkaling'anisia ikyakulia kya Pasaka.
Ellos fueron y encontraron que todo sucedió tal como él les había dicho, y prepararon allí la cena de la Pascua.
14 unsiki ye ghufikile akikalile na vasung'ua.
Cuando llegó el momento, Jesús se sentó a la mesa con sus apóstoles. Entonces les dijo:
15 pepano akavavula, “nilinuvusyukue luvaha fiijo lwa kulia ikyimike kya Pasaka. numue yenikyale piluta mulupumuko lwango.
“En realidad he estado esperando el momento de compartir esta cena de la Pascua con ustedes antes de que comiencen mis sufrimientos.
16 ulwakuva nikuvavula, nanilia kange kuhanga kyalukwisa lujovue kuvutwa vwa Nguluve”
Les aseguro que no comeré más de esta cena hasta que se haya cumplido el tiempo en el reino de Dios”.
17 pebaho uYesu akatola ikikombe, akahongesia akati, “kogho iiki, mughavane jumue na jumue.
Jesús tomó la copa, y después de haber dado gracias, dijo: “Tomen esto y compártanlo entre ustedes.
18 ulwakuva nikuvavula nanilanyua kange uluhuje lwa misabibu, kuhanga uvutwa vwa Nguluve vulava vukwisa.
Les digo que no beberé nuevamente del fruto de la vid hasta que venga el reino de Dios”.
19 pebaho akatola unkate ye ahongisie, akamenyulania akavapeela akati,” ughu ghwe m'bili ghwango ghuno ghukavulilue vwimila umue. fyemuvombaghe vulevule kukung'umbuka une.”
Luego tomó el pan, y después de haber dado gracias, lo partió en pedazos y lo compartió con ellos. “Este es mi cuerpo que es entregado a ustedes; hagan esto en memoria de mí”, les dijo Jesús.
20 akatola ikikombe vulevule ye valile ikyakulia kya pakilo akti, “ikikombe iki lwe lupigho lwango ulupya mu danda jango. lino jikung'ike vwimila jinu.
De la misma manera, después de haber terminado de cenar, levantó la copa y dijo: “Esta copa es el nuevo acuerdo en mi sangre que es derramada por ustedes”.
21 looli mulumanyaghe umuunhu juno ikunyohela ali bahapa tuli lumo na pilia.
“A pesar de esto, el que me entrega está sentado justo aquí conmigo en la mesa.
22 ulwakuva umwana ghwa nyamuunhu sakyang'ani iluta jujuo ndavule lwa jovilue looli iga kwa muunhu jula juno kuhumila umwene umwana ghwa nyamuunu ikwohelua!” neke
Porque se ha determinado que el Hijo del hombre morirá, pero ¡cuán terrible será para aquél que lo entrega!”
23 vakatengula kuposesania vavuo ku vavuo veeni mu lipugha lya vanave juno asivombile isio.
Entonces los discípulos comenzaron a discutir entre ellos sobre quién podría ser, y quién podría hacer eso.
24 neke lukahumila kukaning'hana mulipugha lya vanave kwiti ghweveni mulipugha litu juno vikunsagha kwiti ghwe m'baha kukila vooni.
Al mismo tiempo comenzaron una disputa sobre cuál de ellos era el más importante.
25 akavavula,” avatemi va vaanhu avamuiisi valinuvutwa ku veene, na vano vali nu vulamusi vwaavevitambulua voghopua.
Y Jesús les dijo: “Los reyes extranjeros se enseñorean de sus súbditos, y los que tienen poder quieren que la gente incluso los considere como sus ‘benefactores’.
26 neke nalulondivua kyongo kulyumue umue pamo kange, muleke juno m'baha kulyumue, ave ndebe. na jula juno ghwe ilondua fiijo ave ndavule unyambombo kwa munhu.
¡Pero no debe ser así entre ustedes! El que sea el más importante entre ustedes debe ser como el menos importante, y el líder debe ser como un siervo.
27 ulwakuva veeni um'baha juno ikukala pilia kange ikuvavombela? najune nikyale nighwanine nilindavule jumue ndavule juno ikuvavombela.
¿Quién es más importante, el que se sienta en la mesa, o el que sirve? ¿Acaso no es el que se sienta en la mesa? Pero yo estoy entre ustedes como el que sirve.
28 looli umue mwemue mujigha kuva nune mungelo sango.
Ustedes han estado conmigo durante mis pruebas.
29 nikuvapela umue uvutemi. ndavule uNhaata alyamelile une uvutemi.
Yo les otorgo autoridad para gobernar, así como mi padre me la dio a mí,
30 kuuti mupevue kulia nakunyua pavulilo vwango pa vutwa vango neke mukukala pa fitengo fya vwimike pano mukufihigha ifisina kijigho na fivili ifya Isilaeli.
para que puedan sentarse en mi mesa a comer y beber cuando estén en mi reino, y se sienten sobre tronos y juzguen a las doce tribus de Israel”.
31 Simoni, Simoni ulukagulaghe kwiti, uSetano asuumile neke avepeete hwene ngano.
“Simón, Simón. Satanás ha pedido tener todo de ustedes para tamizarlos como al trigo,
32 neke nikufunyile, kuuti ulwitiko lwako nalungakunuaghe. pano kyale ugomwike kange, vakangasiaghe avanyalukolo vako”
pero yo he orado por ti, para que tu fe no fracase. Y cuando hayas regresado, anima a tus hermanos”.
33 uPeteli akam'bula, “Mutwa, linitayale kuluta nuve kundinde nambe mu vufue”.
Pedro le dijo: “¡Señor, estoy listo para ir contigo a la prisión, y morir contigo!”
34 uYesu akamwamula akati, nikukuvula Peteli, ing'ongove ye jikyale kuvika umusyughu, ukung'ana katatukwiti naung'agwile”
Jesús respondió: “Te digo, Pedro, que antes de que el gallo cante hoy, negarás tres veces que me conoces”.
35 pebaho uYesu akavavula,” ye nivwatwalile umue vusita kifuko, nambe indiilo ija fyakulia, nambe ifilatu, pe kinu kiki kilyapelelile?” vakamwamula kuuti,”nakwale”
Entonces Jesús les preguntó: “Cuando los envié sin dinero, sin bolsa y sin calzado adicional, ¿les faltó algo?” “No, nada”, respondieron ellos.
36 pepano akavavula,” neke lino umuunhu ghweni juno alinikifuko, atole palikimo ni ndilo ja fyakulia. na juno nsila nambe vubamba lumunoghile aghusie umwenda ghake neke aghule ghumo.
“Pero ahora, si tienen dinero llévenlo con ustedes, de igual manera si tienen una bolsa, y si no tienen espada, vendan su manto y compren una.
37 ulwakuva nikuvavula, sooni sino silembilue vwimila uune lunoghile sivombeke, 'na kutolua ndavule umuunhu juno vikun'kola ghwene n'denya ndaghilo. ulwakuva kila kino aavavili valyajovile vwimila uunekukwisa.
Les digo que esta declaración de las Escrituras debe cumplirse: ‘Él fue contado con los malvados’. Lo que se dijo sobre mí ahora se está cumpliendo”.
38 neke vakajova kuuti, Mutwa, lola isi apa ibamba ivili” pe akavavula “lukwilile”
“Mira, Señor, aquí hay dos espadas”, dijeron ellos. “Es suficiente”, respondió.
39 ye valile ikyakulia kya pakilo. uYesu akavuuka ndavule fino akasivombagha jaaatu. akaluta kukidunda kya Miseituni. voope avavulanisivua vake vakam'bingilila.
Entonces Jesús se fue de allí y como de costumbre se dirigió al Monte de los Olivos junto con sus discípulos.
40 ye vafikile akavavula, “musuumaghe neke muleke kukwingila mungelo.
Cuando llegó allí, les dijo: “Oren para que no caigan en tentación”.
41 akaluta patali navo hwene livue vajughwije pe akafughama akifunya.
Entonces los dejó allí y caminó cierta distancia como de un tiro de piedra, y allí se arrodilló y oró.
42 akati, Nhaata nave lunoghile umbusikisiee ikikombe iki. neke nakwekuti ndavule nilonda une looli sivombeke ndavule ghughanile juuve.”
“Padre”, oraba él, “si es tu voluntad, por favor quita de mí esta copa de sufrimiento. Pero quiero hacer lo que tú quieras, no lo que yo quiero”.
43 neke pebaho avanyaMhola kuhuma kukyanya akamwisila, akampeela ingufu.
Entonces un ángel del cielo se le apareció para darle fortaleza.
44 ye alimuvuvafi, akasuuma kulukangasio fiijo, najinwing'a jikadomola paasi nyinga hwene danda.
Y Jesús oraba mucho más, con terrible angustia, y su sudor caía como gotas de sangre sobre suelo.
45 ye akifunyile akima kuhuma kulufunyo lwake akaluta kuva vulanisivua vaake akavona vaghonelile ulwakuva valyale nulusukunalo.
Luego terminó de orar y fue donde estaban los discípulos. Los encontró dormidos, exhaustos por la aflicción.
46 akavaposia,” kiki mughonelile? musisimuke mufuunye, tuleke pikwingila mungeli”
“¿Por qué están durmiendo?” les preguntó. “Levántense y oren para que no caigan en tentación”.
47 ye akyale pijova pe ilipugha lya vaanhu vinga likisa naju Yuda juno aale m'bulanisi ghake ghwe jumo na vala kijigho na vavili akavalongola kwa Yesu neke anonele.
Mientras aún hablaba, se apareció una multitud dirigida por Judas, uno de los doce discípulos. Judas se acercó para besar a Jesús.
48 neke uYesu akambula,” Yuda ghukumwohela umwana ghwa nyamuunhu ghwa na pikunonela?
Pero Jesús le preguntó: “Judas, ¿entregas al Hijo del hombre con un beso?”
49 pe avavulanisivua va Yesu ye valipipi naghwo yevakavwene aghuo ghano ghivombeka vakati,” Mutwa ndaani tuvatove nu m'bamba?
Los seguidores de Jesús le preguntaron: “Señor, ¿debemos atacarlos con nuestras espadas?”
50 neke jumo mu veene akantova nu m'bamba ukami ghwa ntekesi. um'baha akadumula imbughulutu ijakundio.
Y uno de ellos hirió al siervo del sumo sacerdote, cortándole su oreja derecha.
51 uyEsu akajova akati, ulu lukwilile. akatola imbughulutu akabadika.
“¡Detente! ¡Basta de esto!” dijo Jesús. Entonces tocó la oreja del hombre y lo sanó.
52 uYesu akajova kwa ntekesi um'baha na kuvavaha va nyumba inyiimike na kuvagoyo vano valisile vusila kukagula”. ndaani mukwisa hwene muli nilibaatu kange hwene mhiiji. ifivuunda, nasi bamba?
Luego Jesús habló con los jefes de los sacerdotes, y con los oficiales de la guardia del Templo y los ancianos. “¿Acaso soy algún tipo de criminal, que ustedes tuvieron que venir con palos y espadas?” preguntó.
53 ye nili numue ifighono fyooni munyumba inyimike namwavikagha amavoko nkyanya jango. neke ughu ghwe nsiki ghwako nu vutemi vwa ng'isi”
“Aunque estuve con ustedes todos los días en el Templo, nunca me arrestaron. Pero este es el momento de ustedes, el momento cuando las tinieblas tienen el poder”.
54 vakankola vakamulongosia, vakamuleta ku nyumba ja ntekesi. um'baha neke uPeteli akava ivingilila pavutali.
Entonces ellos lo arrestaron y se lo llevaron, llevándolo a la casa del jefe de los sacerdotes. Pedro seguía a la distancia.
55 pepano ye vavwene vapembile umwoto munyumba. munkate ye vikalile paasi palikimo, uPeteli akikala pakate paveene.
Entonces prendieron una fogata en medio del patio y se sentaron alrededor de ella. Y Pedro estaba entre ellos.
56 unkami jumonga umwanahinja akam'bona uPeteli pano ikalile palumuli luno lukahumila mu mwoto, akamulola akam'bula umuunhu uju avele palikimo naghwo.”
Cuando se sentó allí, una criada lo distinguió por la luz de la fogata, y lo miró fijamente y dijo:
57 neke uPeteli akaana akati, “ghwe n'dala uve uvee une nanimanyile”
“Este hombre estaba con él”. Pero Pedro lo negó. “¡Mujer, no lo conozco!” le dijo.
58 unsiki ndebe, umuunhu akamwagha akati, “uve najuve mulivevamo” neke uPeteli akamwamula, “nemukibaba une jeje”
Un rato más tarde otra persona lo miró y dijo: “Tú también eres uno de ellos”. “¡No, no lo soy!” respondió Pedro.
59 ye ghukilile unsiki ghwa kavalilo kamo ndiiki, umughosi jumonga akankangasia akati,” lweli fiijo umuunhu uju avele luumo naghwo, ulwakuva kihwani kya vaGalilaya”
Cerca de una hora después, otra persona insistió: “Estoy seguro que estaba con él también, es un galileo”.
60 neke upeteli akati, “ghwe mughosi, nanisikaghwile sino ghujova” pebaho unsiki ghughuo yeijova, ing'hongove jivika.
“¡No tengo idea de qué hablas!” respondió Pedro. Justo entonces, cuando aún hablaba, canto el gallo. Entonces el Señor se dio la vuelta y miró a Pedro.
61 akasyetuka umutwa akamulola uPeteli najuPeteli akakumbuka ilisio lino alyam'bulile uMutwa ye jikyale ing'hove pivika umusyughu, ghukung'hana une katatu.
Y Pedro se acordó de lo que el Señor le había dicho, y cómo le dijo: “Antes que hoy cante el gallo, me negarás tres veces”.
62 akaluta kunji, uPeteli akatengula pilila kulusukunalo fiijo.
Entonces Pedro salió y lloró amargamente.
63 pepano avakinhaata vano vakamulolelagha uYesu, vakambenafulagha na pikumtova.
Luego los hombres que custodiaban a Jesús comenzaron a burlarse de él y a golpearlo.
64 ye vakamughimbika kumaaso vakamposia vakati, “iviile! ghweveni juno akutovile?”
Le pusieron una venda en los ojos, y le preguntaban: “¡Si puedes profetizar, dinos quién te golpeó esta vez!”
65 vakajova nyinganyinaga kukum'benapula uYesu na kukumuligha.
Y vociferaban muchos otros insultos contra él.
66 ye kukile palyakilo. avaghogholo kuvoni vakakong'ana palikimo, na vavaha vavatekesi na vavulanisi va ndaghilo, vakantwala kuvuhighi,
Temprano en la mañana, el concilio de ancianos se reunió con los jefes de los sacerdotes y los maestros religiosos. Jesús fue llevado delante del concilio.
67 vakatisagha 'ndeve uve veve mwana ghwa Kilisite, tuvuule” neke umwene akavavula “nambe ningavavule, namunganyitike,
“Si realmente eres el Mesías, dínoslo”, dieron ellos. “Aun si se los dijera, no me creerían”, respondió Jesús.
68 kange ningavaposie namunganyamule”.
“Y si yo les hiciera una pregunta, ustedes no la responderían.
69 looli kutengulila lino na kulutilila, umwana ghwa nyamuunhu ikukala ku luvoko lwa kundio lwa Nguluve. ulunya ngufu ja Nguluve.
Pero desde ahora el Hijo del hombre se sentará a la diestra del Dios Todopoderoso”.
70 vooni vakati, kwekuti uve ulimwana ghwa Nguluve? neke uYesu akavavula, “umue mujovile kuuti une nene mwana ghwa Mutwa!
Entonces todos ellos preguntaron: “¿Entonces eres el Hijo de Dios?” “Ustedes dicen que yo soy”, respondió Jesús.
71 vakati, “kiki tukyale kange tulonda uvwoles? ulwakuva jusue tupulike amasio kuhuma mu mulomo ghwake”
“¿Por qué necesitamos más testigos?” dijeron. “¡Nosotros mismos lo hemos oído de su propia boca!”

< Luuka 22 >