Dân Số 16
1 Vả, Cô-rê, con trai của Dít-sê-ha, cháu của Kê-hát, chít của Lê-vi, giục theo mình Đa-than và A-bi-ram, con trai của Ê-li-áp, cùng với Oân, con trai của Phê-lết, cháu Ru-bên.
Now Korach [Bald one, Frost], the son of Izhar, the son of Kohath, the son of Levi [United with], with Dathan and Abiram, the sons of Eliab, and On, the son of Peleth, sons of Reuben [See, a son!], took some men.
2 Các người nầy với hai trăm năm mươi người trong dân Y-sơ-ra-ên, vốn là quan tướng của hội, nghị viên của hội đồng, có danh giá, đều hiệp nhau dấy nghịch cùng Môi-se và A-rôn,
They rose up before Moses [Drawn out], with some of the children of Israel [God prevails], two hundred fifty princes of the congregation, called to the assembly, men of renown.
3 mà rằng: Thôi đủ rồi! vì cả hội chúng đều là thánh, và Đức Giê-hô-va ngự ở trong; vậy sao các ngươi tự cao trên hội chúng của Đức Giê-hô-va?
They assembled themselves together against Moses [Drawn out] and against Aaron [Light-bringer], and said to them, “You take too much on yourself, since all the congregation are holy, everyone of them, and Adonai is among them! Why do you lift yourselves up above Adonai’s assembly?”
4 Môi-se nghe điều đó, bèn sấp mặt xuống đất,
When Moses [Drawn out] sh'ma ·heard obeyed· it, he fell on his face.
5 nói cùng Cô-rê và hết thảy kẻ hiệp với người mà rằng: Sáng mai, Đức Giê-hô-va sẽ tỏ cho biết ai thuộc về Ngài và ai là thánh; Ngài sẽ khiến người đó lại gần Ngài, tức khiến người nào mà Ngài đã chọn lấy đến gần Ngài.
He said to Korach [Bald one, Frost] and to all his company, “In the morning, Adonai will show who are his, and who is holy, and will cause him to come near to him. Even him whom he shall choose, he will cause to come near to him.
6 Hỡi Cô-rê, hãy làm điều nầy: Ngươi và hết thảy kẻ hiệp với ngươi hãy cầm lư hương;
Do this: take censers, Korach [Bald one, Frost], and all his company;
7 sáng mai hãy để lửa ở trong và bỏ hương ở trên trước mặt Đức Giê-hô-va. Người nào mà Đức Giê-hô-va sẽ chọn, ấy là người thánh. Hỡi con cháu Lê-vi, thôi đủ rồi!
and put fire in them, and put incense on them before Adonai tomorrow. It shall be that the man whom Adonai chooses, he shall be holy. You have gone too far, you sons of Levi [United with]!”
8 Môi-se nói cùng Cô-rê rằng: Hỡi con cháu Lê-vi, bây giờ hãy nghe.
Moses [Drawn out] said to Korach [Bald one, Frost], “Sh'ma ·Hear obey· now, you sons of Levi [United with]!
9 Về phần các ngươi, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên đã biệt các ngươi riêng ra với hội chúng Y-sơ-ra-ên, và khiến các ngươi đến gần Ngài đặng làm công việc trong đền tạm của Đức Giê-hô-va, đặng chực hầu việc trước mặt hội chúng, việc ấy há là nhỏ mọn sao?
Is it a small thing to you, that the God of Israel [God prevails] has separated you from the congregation of Israel [God prevails], to bring you near to himself, to do the service of Adonai’s tabernacle, and to stand before the congregation to minister to them;
10 Ngài biểu ngươi, hết thảy anh em ngươi với con cháu Lê-vi đến gần Ngài, các ngươi lại còn kiếm chức tế lễ nữa sao?
and that he has brought you near, and all your brothers the sons of Levi [United with] with you? Do you seek the priesthood also?
11 Vì vậy, ngươi và toàn bè đảng của ngươi đều hiệp lại nghịch cùng Đức Giê-hô-va! Vì A-rôn là ai mà các ngươi lằm bằm cùng người?
Therefore you and all your company have gathered together against Adonai! What is Aaron [Light-bringer] that you murmur against him?”
12 Môi-se sai đòi Đa-than và A-bi-ram, con trai Ê-li-áp; nhưng hai người đáp rằng: Chúng tôi không đi lên đâu.
Moses [Drawn out] sent to call Dathan and Abiram, the sons of Eliab; and they said, “We won’t come up!
13 Há là điều nhỏ mọn mà ngươi đã đem chúng ta ra khỏi xứ đượm sữa và mật, đặng làm cho chúng ta chết trong đồng vắng, mà ngươi lại còn muốn lấn lướt trên chúng ta nữa sao?
Is it a small thing that you have brought us up out of a land flowing with milk and honey, to kill us in the wilderness, but you must also make yourself a prince over us?
14 Quả thật, ngươi không có dẫn chúng ta đến trong một xứ đượm sữa và mật đâu, ngươi không cho chúng ta đồng ruộng hay là vườn nho làm sản nghiệp đâu! Ngươi toan khoét mắt của dân nầy ư? Chúng ta không đi lên đâu.
Moreover you haven’t brought us into a land flowing with milk and honey, nor given us inheritance of fields and vineyards. Will you put out the eyes of these men? We won’t come up.”
15 Môi-se nổi giận lắm, thưa cùng Đức Giê-hô-va rằng: Xin đừng kể đến của lễ chay chúng nó nữa; tôi không có bắt nơi chúng nó một con lừa nào, và tôi cũng không có làm hại một ai trong bọn chúng nó.
Moses [Drawn out] was very angry, and said to Adonai, “Don’t respect their offering. I have not taken one donkey from them, neither have I hurt one of them.”
16 Đoạn, Môi-se nói cùng Cô-rê rằng: Ngày mai ngươi và toàn bè đảng ngươi với A-rôn hãy ra mắt Đức Giê-hô-va.
Moses [Drawn out] said to Korach [Bald one, Frost], “You and all your company go before Adonai, you, and they, and Aaron [Light-bringer], tomorrow.
17 Mỗi người hãy lấy lư hương mình bỏ hương ở trong, rồi mỗi người dâng lư hương mình trước mặt Đức Giê-hô-va, tức là hai trăm năm mươi cái lư hương. Ngươi và A-rôn, mỗi người cũng phải có lư hương mình.
Each man take his censer, and put incense on them, and each man bring before Adonai his censer, two hundred fifty censers; you also, and Aaron [Light-bringer], each his censer.”
18 Vậy, mỗi người lấy lư hương mình để lửa vào, bỏ hương trên, rồi đứng tại cửa hội mạc luôn với Môi-se và A-rôn.
They each took his censer, and put fire in them, and laid incense on it, and stood at the door of the Tent of Meeting with Moses [Drawn out] and Aaron [Light-bringer].
19 Cô-rê hiệp cả hội chúng nghịch lại Môi-se và A-rôn tại cửa hội mạc; sự vinh quang của Đức Giê-hô-va hiện ra cùng cả hội chúng.
Korach [Bald one, Frost] assembled all the congregation opposite them to the door of the Tent of Meeting. The kavod Yahweh ·weighty glory of He sustains breathing· appeared to all the congregation.
20 Đoạn, Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se và A-rôn rằng:
Adonai spoke to Moses [Drawn out] and to Aaron [Light-bringer], saying,
21 Hãy tách khỏi giữa hội chúng nầy, thì ta sẽ tiêu diệt nó trong một lát.
“Separate yourselves from among this congregation, that I may consume them in a moment!”
22 Hai người bèn sấp mặt xuống mà rằng: Oâi Đức Chúa Trời, là Chúa của thần linh mọi xác thịt! chỉ có một người phạm tội mà Chúa lại nổi giận cùng cả hội chúng sao?
They fell on their faces, and said, “God, the God of the spirits of all flesh, shall one man sin, and will you be angry with all the congregation?”
23 Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng:
Adonai spoke to Moses [Drawn out], saying,
24 Hãy nói cùng hội chúng mà rằng: Hãy dan ra khỏi chung quanh chỗ ở của Cô-rê, Đa-than, và A-bi-ram.
“Speak to the congregation, saying, ‘Get away from around the tent of Korach [Bald one, Frost], Dathan, and Abiram!’”
25 Môi-se đứng dậy, đi lại phía Đa-than và A-bi-ram; các trưởng lão Y-sơ-ra-ên đi theo người.
Moses [Drawn out] rose up and went to Dathan and Abiram; and the elders of Israel [God prevails] followed him.
26 Người nói cùng hội chúng rằng: Bây giờ, hãy dan ra khỏi trại của các người hung ác nầy, và chớ đụng đến vật chi thuộc về họ, e các ngươi sẽ chết vì những tội của họ chăng.
He spoke to the congregation, saying, “Depart, please, from the tents of these wicked men, and touch nothing of theirs, lest you be consumed in all their sins!”
27 Vậy, dân sự dan ra khỏi tứ phía chỗ ở của Cô-rê, Đa-than, và A-bi-ram. Đa-than và A-bi-ram ra đứng tại cửa trại với vợ, con trai và con nít mình.
So they went away from the tent of Korach [Bald one, Frost], Dathan, and Abiram, on every side. Dathan and Abiram came out, and stood at the door of their tents, with their wives, their sons, and their little ones.
28 Môi-se bèn nói rằng: Nhờ điều nầy các ngươi sẽ biết rằng Đức Giê-hô-va có sai ta đặng làm các điều nầy, và ta chẳng làm sự chi tự ta.
Moses [Drawn out] said, “By this you shall know that Adonai has sent me to do all these works; for they are not from my own mind.
29 Nếu các kẻ đó chết như mọi người khác chết, nếu họ đồng chịu số phận chung như mọi người, thì Đức Giê-hô-va không có sai ta.
If these men die the common death of all men, or if they experience what all men experience, then Adonai has not sent me.
30 Nhưng nếu Đức Giê-hô-va làm một sự thật mới, nếu đất hả miệng ra nuốt họ và mọi món chi thuộc về họ, nếu họ còn đang sống mà xuống âm phủ, thì các ngươi sẽ biết rằng những người nầy có khinh bỉ Đức Giê-hô-va. (Sheol h7585)
But if Adonai makes a new thing, and the ground opens its mouth, and swallows them up, with all that belong to them, and they go down alive into Sheol ·Place of the dead·; then you shall understand that these men have despised Adonai.” (Sheol h7585)
31 Vừa khi Môi-se nói dứt các lời nầy, đất ngay dưới chân họ bèn nứt ra;
As he finished speaking all these words, the ground that was under them split apart.
32 hả miệng nuốt họ, gia quyến và hết thảy phe Cô-rê cùng tài sản của chúng nó.
The earth opened its mouth and swallowed them up, with their households, all of Korach [Bald one, Frost]’s men, and all their goods.
33 Các người đó còn đang sống và mọi vật chi thuộc về họ đều xuống âm phủ; đất lấp lại và chúng nó bị diệt khỏi hội chúng. (Sheol h7585)
So they, and all that belonged to them went down alive into Sheol ·Place of the dead·. The earth closed on them, and they perished from among the assembly. (Sheol h7585)
34 Cả Y-sơ-ra-ên ở xung quanh nghe tiếng họ la, đều chạy trốn, vì nói rằng: Chúng ta hãy coi chừng, kẻo đất nuốt chúng ta chăng!
All Israel [God prevails] that were around them fled at their cry; for they said, “Lest the earth swallow us up!”
35 Rồi một ngọn lửa từ Đức Giê-hô-va lòe ra thiêu hóa hai trăm năm mươi người đã dâng hương.
Fire came out from Adonai, and devoured the two hundred fifty men who offered the incense.
36 Đoạn, Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng:
Adonai spoke to Moses [Drawn out], saying,
37 Hãy nói với Ê-lê-a-sa, con trai thầy tế lễ A-rôn, biểu lượm các lư hương ra khỏi chỗ lửa cháy, và đổ lửa của các lư hương nơi xa, vì lư hương đã nên thánh.
“Speak to Eleazar [Help of God] the son of Aaron [Light-bringer] the priest, that he take up the censers out of the burning, and scatter the fire away from the camp; for they are holy,
38 Còn những lư hương của các người đã phạm tội cùng sanh mạng mình, người ta phải lấy làm thành những tấm dát mỏng để bọc bàn thờ. Bởi các lư hương đã dâng trước mặt Đức Giê-hô-va đã thành thánh; những tấm dát đó sẽ dùng làm một dấu cho dân Y-sơ-ra-ên.
even the censers of these sinners against their own lives. Let them be made beaten plates for a covering of the altar, for they offered them before Adonai. Therefore they are holy. They shall be a sign to the children of Israel [God prevails].”
39 Vậy, Ê-lê-a-sa, thầy tế lễ, lấy những lư hương bằng đồng của các người bị thiêu đã dâng lên, và người ta làm thành những tấm dát mỏng để bọc bàn thờ.
Eleazar [Help of God] the priest took the bronze censers, which those who were burned had offered; and they beat them out for a covering of the altar,
40 Aáy là một kỷ niệm cho dân Y-sơ-ra-ên, để người nào ngoại dòng A-rôn chớ đến gần đặng xông hương trước mặt Đức Giê-hô-va, kẻo e đồng số phận cùng Cô-rê và bè đảng người, theo lời Đức Giê-hô-va đã cậy Môi-se truyền dạy.
to be a memorial to the children of Israel [God prevails], to the end that no stranger, who is not of the offspring of Aaron [Light-bringer], would come near to burn incense before Adonai, that he be not as Korach [Bald one, Frost], and as his company; as Adonai spoke to him by Moses [Drawn out].
41 Ngày mai, cả hội dân Y-sơ-ra-ên lằm bằm cùng Môi-se và A-rôn mà rằng: Hai người đã làm chết dân của Đức Giê-hô-va.
But on the next day all the congregation of the children of Israel [God prevails] murmured against Moses [Drawn out] and against Aaron [Light-bringer], saying, “You have killed Adonai’s people!”
42 Khi hội chúng đang hiệp nhau nghịch cùng Môi-se và A-rôn, thì ngó về hướng hội mạc, xảy thấy trụ mây bao phủ hội mạc, và sự vinh quang của Đức Giê-hô-va hiện ra.
When the congregation was assembled against Moses [Drawn out] and against Aaron [Light-bringer], They looked toward the Tent of Meeting. Behold, the cloud covered it, and the kavod Yahweh ·weighty glory of He sustains breathing· appeared.
43 Môi-se và A-rôn đến đứng trước hội mạc,
Moses [Drawn out] and Aaron [Light-bringer] came to the front of the Tent of Meeting.
44 Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng:
Adonai spoke to Moses [Drawn out], saying,
45 Hãy dan ra khỏi giữa hội chúng nầy, thì ta sẽ tiêu diệt nó trong một lát. Nhưng hai người sấp mặt xuống đất,
“Get away from among this congregation, that I may consume them in a moment!” They fell on their faces.
46 rồi Môi-se nói cùng A-rôn rằng: Hãy cầm lấy lư hương để lửa từ trên bàn thờ vào, bỏ hương lên trên, mau mau đi đến hội chúng và làm lễ chuộc tội cho họ; vì sự thạnh nộ của Đức Giê-hô-va đã nổi lên, và tai vạ đã phát khởi.
Moses [Drawn out] said to Aaron [Light-bringer], “Take your censer, and put fire from off the altar in it, and lay incense on it, and carry it quickly to the congregation, and make atonement for them; for wrath has gone out from Adonai! The plague has begun.”
47 A-rôn bèn cầm lấy lư hương y như Môi-se đã biểu, chạy đến giữa hội chúng; kìa, tai vạ đã phát khởi giữa dân sự. A-rôn bèn bỏ hương vào, và làm lễ chuộc tội cho dân sự.
Aaron [Light-bringer] did as Moses [Drawn out] said, and ran into the middle of the assembly. Behold, the plague has begun among the people. He put on the incense, and made atonement for the people.
48 Người đứng giữa kẻ chết và kẻ sống, thì tai vạ bèn ngừng lại.
He stood between the dead and the living; and the plague was stayed.
49 Có mười bốn ngàn bảy trăm người chết vì tai vạ nầy, trừ ra những kẻ đã bị chết vì cớ Cô-rê.
Now those who died by the plague were fourteen thousand and seven hundred, besides those who died about the matter of Korach [Bald one, Frost].
50 Đoạn, A-rôn trở về cùng Môi-se tại cửa hội mạc, rồi tai vạ ngừng lại.
Aaron [Light-bringer] teshuvah ·completely returned· to Moses [Drawn out] to the door of the Tent of Meeting, and the plague was stopped.
